Anlaşmalı Boşanmada Tapu Devri Harcı
Bu makalemizde anlaşmalı boşanmada tapu devri harcı hakkında bilgilendirmelerde bulunacağız. Anlaşmalı boşanmada tapu devrine ilişkin harç muafiyeti hangi hallerde geçerlidir? 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 202. maddesinde eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının esas olduğu belirtilmektedir. Evlilik öncesinde veya sonrasında mal varlığının paylaşımı hususunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birini sözleşme akdederek seçmemiş olan eşlerin kanunen tabi oldukları sistem yasal mal rejimidir.
4721 Sayılı Kanunun yürürlülük tarihinden önce evlenen eşlerden birisinin mal edinimi 01.01.2002 tarihinden sonra ise ve yasal mal rejimine tabi iseler, edinilen taşınmaz mallara ilişkin artık değerin yarısı üzerinde TMK madde 236 maddesi uyarınca diğer eş hak sahibi olacaktır. Aksi halde eşlerden birisinin mal edinimi 01.01.2002 tarihinden önce gerçekleşmiş ve eşler arasında başka bir mal rejimi seçilmemiş ise bu durumda eşler arasında, 01.01.2002 tarihi öncesindeki yasal mal rejimi olan mal ayrılığı rejimi geçerli olacaktır.
Anlaşmalı Boşanmada 01.01.2002 Öncesinde Edinilen Taşınmazlara İlişkin Tapu Devri Harcı
Anlaşmalı boşanmada tapu devri harcına ilişkin olarak; tapu harcına ilişkin özelgeye göre; boşanma neticesinde paylaşılan gayrimenkullerin, boşanan taraflarca bu gayrimenkulleri ilk edindikleri tarihe bakılarak bir ayrıma tabi tutulması gerekecektir. Bu durumda gayrimenkul, 01.01.2002 tarihinden önce edinilmiş ise, özelgede bu gayrimenkulün paylaşımı boşanma karşılığı bir ivaz sayılacağı için devredilen ½ hisse için 492 Sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin 20/a maddesine göre harç alınması gerektiği belirtilmiştir.
492 Sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin 20/a maddesine göre: Gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında (4751 sayılı Kanunun 6/C maddesiyle değişen ibare. Yürürlük:9/4/2002) gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (Cebri icra ve şuyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 20 harç alınacaktır. Harç, zilyetlik devir sözleşmeleri yapılmadan önce, şekli ve muhtevası Maliye Bakanlığınca tespit edilecek bir beyanname ile bildirilir ve beyanname verme süresi içinde ödenir
Anlaşmalı Boşanmada 01.01.2002 Sonrasında Edinilen Taşınmazlara İlişkin Tapu Devri Harcı
Gayrimenkul 01.01.2002 tarihinden sonra edinilmiş ise, 4721 sayılı kanuna göre yasal mal rejimi gereğince edinilen malların paylaşımı söz konusu olacağından bunun bir ivaz sayılmaması gerekir. Bu durumda diğer eşe devri gerçekleştirilecek ½ hisse için 492 Sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin 13/c maddesine göre harç alınması gerekecektir.
492 Sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin 13/c maddesine göre: (a) fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde (her bir işlem için) 81,30 TL harç alınacaktır.
Anlaşmalı Boşanmada Tapu Devri Harcında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Önemle belirtmek isteriz ki 01.01.2002 tarihinden sonra edinilmiş mallara katılma rejimi süreci içinde edinilen taşınmazların anlaşmalı boşanma kapsamında eşler arasında tapuda devrine ilişkin harç muafiyetinden faydalanılabilmesi için protokoldeki taşınmazların devrine ilişkin hükmün anlaşmalı boşanma kararında yer verilmiş olması önem arz etmektedir.
Anlaşmalı boşanma davası sürecinin en etkili şekilde yürütülebilmesi için adli sürece hakimiyeti olan bir boşanma avukatından destek almak fayda sağlayacaktır. Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi İstanbul boşanma avukatı olarak müvekkillerini aile hukuku alanında vekil olarak temsil etmektedir. Ayrıca vatandaşlara hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir. Sitemizde yer alan avukata sor kısmından ofisimiz avukatları Av. Tolga ÇELİK ve Av. Nur BAŞTÜRK‘e anlaşmalı boşanma davasında tapu devri harcı ne kadar, anlaşmalı boşanma davasında tapu devri nasıl yapılır hakkındaki sorularınızı yönlendirebilir ya da iletişim bilgileri kısmından kendilerine ulaşabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanmada Tapu Devri Harcı Hakkında Özelge
Özelge Konu: Tapu Harcı, Sayı: B.07.1.GİB.4.06.17.02-HÇ:4.ST-2010-115-503.
“…İlgide kayıtlı dilekçenizde, … Mahkemesinin kararı ile müvekkilinizin eşine ait bazı taşınmazların boşanma karşılığı maddi tazminat olarak müvekkiliniz adına tesciline hükmedildiğinden bahisle, bu taşınmazlar için tapuda yapılacak tescil işlemleri sırasında harç ödenip ödenmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir. Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 57’nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olacağı belirtilmiştir. Söz konusu tarifenin “I-Tapu İşlemleri” başlıklı bölümünün;
-13/c bendinde, (a) fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde (her bir işlem için) 55,00 –TL harç, -20/a fıkrasında ise, gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında, gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 16,5 oranında harç alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 202’nci maddesinde, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının esas olduğu belirtilmiş, evlenmeden önce veya sonra, malvarlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birini sözleşme yaparak seçmemiş olan eşlerin kanunen tabi oldukları sistemin “yasal mal rejimi olacağı” hüküm altına alınmıştır.
4721 sayılı kanunun yürürlülük tarihinden önce evlenme akdi gerçekleşen eşlerden birisinin mal edinimi 01.01.2002 tarihinden sonra ise, edinilen taşınmaz mallar üzerinde diğe eş ½ oranında hak sahibi olacaktır. Aksi durumda eşlerden birisinin mal edinimi 01.01.2002 tarihinden önce gerçekleşmiş ise, bu durumda eşler arasındaki mal rejimi, mal ayrılığı rejimi olacaktır. Bu açıklamalar çerçevesinde, boşanma sonucu paylaşılan gayrimenkullerin, boşanan kişilerce bu gayrimenkulleri ilk iktisap ettikleri tarihe bakılarak bir ayrıma tabi tutulması gerekecektir. Bu ayrım sonucunda, … adına kayıtlı mesken, 01.01.2002 tarihinden önce edinilmiş ise, bu gayrimenkulün paylaşımı boşanma karşılığı bir ivaz sayılacağı için …a devredilen ½ hisse için 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin 20/a maddesine göre harç aranılması gerekecektir. Gayrimenkul 01.01.2002 tarihinden sonra edinilmiş ise, 4721 sayılı Kanununa göre yasal mal rejimi gereğince edinilen malların paylaşımı söz konusu olacağından bunun bir ivaz sayılmaması gerekir. Dolayısıyla diğer eşe devredilen ½ hisse için aynı tarifenin 13/c maddesine göre harç aranılması gerekecektir. Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, gayrimenkullerin ilk iktisap tarihi önem arz etmektedir. Ancak dilekçe ve eklerinden söz konusu gayrimenkullerin hangi tarihlerde iktisap edildiği bilgisine ulaşılamamaktadır.
Bu nedenle … mahkemesinin kararı ile … adına kayıtlı söz konusu gayrimenkuller boşanma tazminatı karşılığı olarak eşi …. a verilmiş olduğundan, ilk iktisap tarihinin 01.01.2002 tarihi öncesinde olması durumunda 492 sayılı kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin “ I- Tapu İşlemleri” başlıklı bölümün 20/a bendi uyarınca, aksi halde aynı bölümün 13/c bendi uyarınca harç aranılması gerekmektedir.”
