Nafaka İcra Takibi

Nafaka icra takibi hususu nafaka alacaklarının zamanında ya da eksik ödenmesi halinde gündem olan ve uygulamada sıklıkla karşımıza çıkan bir icra takibi çeşididir. Kişilerin alacaklarını tahsil etmeleri için kanunun tanıdığı imkan olan cebri icra imkanına göre şekillenen bu durum oldukça önem arz etmektedir.

Biz bu makalemizde sizlere nafaka icra takibi sürecinin detaylarını izah edeceğiz. Yine makalemizde uygulamada karşılaşılan bir takım problemlere ve bu problemlerin çözümlerine yer verdik. Ayrıca nafaka icra takip işlemleri hususunda sık sorulan sorulara cevap verdik. Önem arz eden bir konu olması sebebiyle makalemizi dikkatle okumanızı tavsiye ederiz.

Nafaka İcra Takibi Nedir?

Nafaka icra takibi hususu, nafaka ödemesi hükmedilen nafaka borçlusunun söz konusu borcu ödememesi veya eksik ödemesi halinde nafaka alacaklısının başvurduğu hukuki bir süreçtir.

Nafaka alacaklarını ve bu alacaklar için öngörülen hukuki süreçlerden bahsederken nafaka çeşitlerinden de bahsetmek de fayda vardır. Dört tür nafaka bulunmaktadır. Bu nafaka türlerini tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakası şeklinde sıralayabiliriz. Bu nafakaların detaylarına ve ödenmemesi halinde başvurulacak hukuki süreçlere aşağıda değinilmiştir.

Nafakanın ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde yürütülen icra takibi sürecine ilişkin yasal düzenlemeler 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu içerisinde yer almaktadır. Fakat önemle belirtmek isteriz ki bunun yanında konuya ilişkin birçok yasal düzenleme, mevzuatın çeşitli yerlerinde yer almaktadır. Bu nedenle sürecin sağlıklı şekilde neticelenmesi için tüm hükümler birlikte değerlendirilerek yasal sürece başlanmalıdır. Aksi halde telafisi imkansız zararların ortaya çıkması ile karşı karşıya kalınabilir.

Nafakadan elde edilen gelirler kişilerin hayatını idame için ciddi önem arz etmektedir. Bu konuda başlatılacak bir icra takibi ise bir davaya göre daha fazla teknik bilgi gerektirmekte olup sürecin etkin şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle nafaka icra takip sürecinde mağduriyet yaşanmaması için uzman bir boşanma avukatı yardımı almakta fayda vardır.

Nafaka İcra Takibi Nasıl Yapılır?

Eğer bir kişinin mahkeme kararı ile belirlenmiş bir nafaka alacağı mevcutsa ve nafaka borçlusu bu nafakayı hiç ödememişse veya eksik ödemişse artık bu durumda nafaka alacaklısının icraya başvurma durumu gündeme gelecektir. Bu durumda nafaka alacaklısı nafaka borçlusu hakkında nafaka icra takibi başlatma hakkına sahip olacaktır.

Böyle bir durumda hakkında icra takibi gerçekleştirilecek nafaka türü büyük önem arz etmektedir. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere yardım, tedbir, iştirak ve tedbir olmak üzere dört nafaka türü bulunmaktadır.

Tedbir Nafakası: Boşanma davası devam ederken eşin veya müşterek çocuğun hayatını devam ettirebilmesi için yargılama devam ederken hakim tarafından ara kararla hükmedilen ve yargılama süresince devam eden ödeme yükümlülüğüdür.

Yoksulluk Nafakası: Eşlerin boşanma davasının neticelenmesi halinde kusuru daha az olan eşin maddi olarak ihtiyaç sahibi bulunması durumunda diğer eşin süresiz şekilde ödemekle yükümlü tutulduğu tutardır. Bu nafaka türü ile ilgili detaylar için Yoksulluk Nafakası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İştirak Nafakası: Boşanma davası neticesinde çocuğun velayetini elde edemeyen eşin diğer eşe müşterek çocuk 18 yaşını doldurana, evlenene veya mahkeme kararıyla ergin kılınana kadar ödemekle yükümlü tutulduğu tutardır. Bu nafaka türü ile ilgili detaylar için İştirak Nafakası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Yardım Nafakası: Kişinin yardımda bulunmaması halinde muhtaç ve zor duruma düşecek olan ve kanunda belirtilen bir yakınının (akrabasının) talebiyle mahkemece bu kimse için hükmedilen ve ödemekle yükümlü tutulduğu tutardır.

Yukarıda dört nafaka türünü kısaca belirtip açıkladık. Aşağıda bu nafaka türlerinin ödenmemesi halinde söz konusu olacak nafaka için gerçekleştirilecek icra takibi yöntemlerine değineceğiz. Nafaka alacakları doğru hukuki ve usul ve taleplerle ileri sürülmelidir. Aksi halde başlatılan icra takipleri için karşı tarafça takibin iptali davası açılabiliriz ve uzayan icra takipleri kişilerin mağduriyet yaşamasına neden olabilir.

Nafaka İcra Takibi İlamsız Takip

Yukarıda da açıkladığımız üzere tedbir nafakası mahkeme süreci devam ederken bir ara karar ile mahkeme tarafından hükmedilir. Dolayısıyla bu nafaka türü ilamlı icraya konu olamaz. Eğer mahkemece kişi lehine tedbir nafakasına hükmedilmişse ve bu nafaka ödenmemiş veya eksik ödenmişse nafaka alacaklısı yetkili icra dairesinde ilamsız icra takibi başlatabilir. İlamsız icra takibi başlatılması akabinde nafaka borçlusu kişiye ödeme emri gönderilir ve 7 gün içerisinde nafaka borçlusu tarafından bir itiraz olmazsa takip kesinleşir. İtirazın söz konusu olması veya takibin kesinleşmesinden sonraki süreçler artık icra hukukunun konusu olup icra hukuku çerçevesinde ilerleyecektir.

Nafaka İcra Takibi İlamlı Takip

Nafaka alacaklısının ödenmeyen nafakası yoksulluk nafakası veya iştirak nafakası ise yukarıda anlattığımız durumdan daha farklı bir süreç gündeme gelecektir. Çünkü bu durumda söz konusu nafakanın dayanağı bir ara karar olmayıp nihai karar olan hükümdür. Artık burada ilamlı icra prosedürü devreye girecektir. Bu durumda nafaka alacaklısı yetkili icra dairesine başvuracak olup ilamlı icra takibi başlatılması akabinde nafaka borçlusu kişiye ödeme emri gönderilir. Borçlu burada her ne kadar 7 gün içerisinde itiraz etme hakkına sahip bulunsa da ilamlı icra takibi söz konusu olduğu için takip durmayacaktır.

Nafaka İcra Takibi Zamanaşımı

Nafakanın türü ve mahiyeti farklılık göstermeksizin nafaka alacağı zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süre nafaka bedelinin ödenmesi gerektiği zamanda ödenmemesi ile başlayacaktır. Yukarıda açıkladığımız nafaka türlerini ve bunlar için uygulanacak icra takibi süreçlerini bir tablo ile daha açıklayıcı bir şekilde ifade edelim.

	Tedbir Nafakası	İştirak, Yoksulluk ve Yardım Nafakası
İcra Takibi Yolu	İlamsız İcra Takibi	10 yıl
Zamanaşımı	İlamlı İcra Takibi	10 yıl

Belirtmek de fayda var ki nafakaya ilişkin verilen mahkeme hükmü zamanaşımına uğramayacak olup sadece geçmişe dönük 10 yıldan önceki nafaka alacağı zamanaşımına uğrayacaktır. Bu ne demektir? Bu kişinin geçmişe dönük 10 yıldan önceki alacağı için icra takibi yapamayacağı anlamına gelmektedir. Nafaka alacaklısının böyle bir icra takibi yapması karşısında nafaka borçlusu zamanaşımı defi öne sürebilir ve bu defi geçerli olur. Artık bu durumda sadece geçmişe dönük 10 yıl için nafaka icra takibi söz konusu olacaktır. Bu nedenle aslında mahkeme kararı değil, 10 yıldan önceki icraya konu edilmemiş alacaklar zamanaşımına uğrayacaktır.

Nafaka İcra Takibi İçin Yetkili İcra Mercii

İcra takibi yapmadan önce nafaka icra takibi için yetkili olan icra dairesinin belirlenmesi gerekmektedir. Nafaka borçlusunun yerleşim yerindeki icra dairesi ilamsız takip için yetkili olan icra dairesidir. Takip başlatılırken yetkili olan icra dairesine başvurulmalıdır aksi halde söz konusu icra takibi süreci uzayacaktır. İlamlı takip türlerinde ise yani yoksulluk, iştirak ve yardım nafakasında ise tüm icra daireleri yetkilidir.

Nafaka İcra Takibi Maaş Haczi

İcra ve iflas Kanunu’nun madde 83 hükmü kısmen haczi mümkün olan unsurları içermektedir. Bunlar arasında maaş ve ücret de bulunmaktadır. Fakat ilgili maddenin ikinci fıkrasına göre haciz olunacak olan miktar söz konusu maaşın veya ücretin dörtte birinden az olmamalıdır. Maaş haczi gerçekleştirilmesi halinde nafaka her ay hacizli maaş üzerinden nafaka alacaklısına verilecektir. Önemle belirtmek isteriz ki bir yandan birikmiş nafaka alacağı 1 / 4 oranında kesilerek ödenir. Diğer yandan da güncel olan tutar da aylık kesilerek yine nafaka  alacaklısına ödenecektir. Görülmektedir ki nafaka icra takibinde maaş haczi 1 / 4 ile sınırlı değildir.

Yukarıda nafakanın her ay düzenli şekilde maaştan kesilip dosyaya yatacağını belirttik. Bu ne demektir? Yani nafaka icra takibi dosyası kapanmayacak olup her ay düzenli olarak dosyaya nafaka miktarı yatacaktır. Fakat uygulamada bu konuda birtakım problemler yaşanmaktadır. Şöyle ki icra daireleri halihazırdaki nafaka alacağını tahsil ettikten sonra nafaka icra takip dosyasını kapatmaktadırlar. Bu yanlış bir uygulamadır. Dolayısıyla icra takibi talebinin doğru bir şekilde hazırlanması ve sürecin yürütülmesi gerekmektedir.

Nafaka icra takibi gerçekleştirirken özellikle “… tutarında toplam alacağın fazlaya ilişkin haklarımızı saklı tutmak ve tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile takip tarihinden itibaren fiili ödeme tarihine kadar asıl alacağa işleyecek yıllık %…  yasal faiz ve değişen oranlardaki faizi ile, icra giderleri, avukatlık ücreti ve takip tarihinden itibaren devam eden işleyecek nafakalar ile birlikte Borçlar Kanunu’nun 100. Maddesi uyarınca yapılacak kısmi ödemelerin öncelikle faiz ve masraflara mahsubuyla tahsili istemidir” şeklinde talep takip talebine eklenmelidir. Böyle bir ibarenin takip talebine eklenmediği hallerde yalnızca birikmiş nafaka tahsil edilecektir. Tüm bu açıklanan nedenlerle nafaka icra takip süreci kesinlikle bir avukat yardımından yararlanılmalıdır.

Nafaka Tazyik Hapsi

Bir kişinin nafaka ödemesi gerektiği hükme bağlanmasına rağmen nafaka borçlusu borcunu ödememişse bu durumda artık nafaka borçlusunun İİK m. 344 hükmü uyarınca tazyik hapsi cezasına mahkum edilmesi ihtimali ortaya çıkacaktır. Tazyik hapsi cezası yaptırımı ceza hukuku anlamında söz konusu olan hapis cezalarıyla aynı mahiyette değildir. Tazyik hapsi yaptırımı caydırıcı bir mahiyet taşımaktadır.

Tazyik hapsi yaptırımının nafaka borçlusuna uygulanabilmesi için nafaka alacaklısının icra ceza mahkemesinde nafaka borçlusuna karşı dava açması gerekmektedir. Bahsedilen bu davanın açılabilmesi için nafaka borçlusunun nafaka ödemekle yükümlü olduğuna ilişkin mahkeme kararı mevcut olmalıdır. Aynı zamanda ilgili borca ilişkin ilgili icra takibi kesinleşmesi de aranacaktır. Ve yine icra emrinin tebliğ tarihinden itibaren 1 ay geçmiş olmalıdır.

Somut olaya konu nafakanın ödenmemesi tarihinden itibaren söz konusu şikayet 3 ay içerisinde gerçekleştirilmelidir. Eğer bu bahsedilen şartlar mevcut ise nafaka borcunu ödemeyen nafaka borçlusu hakkında nafaka alacaklısının şikayeti üzerine 3 aya kadar tazyik hapsi söz konusu olacaktır. Bu süre içerisinde nafaka borçlusunun nafakayı ödemesi halinde tazyik hapsi sona erecektir.

Nafaka İcra Takibi İtiraz

Nafaka tahsili için başlatılan icra takip işlemi eğer ilamlı icra takibi şeklinde başlatılmışsa borçluya gönderilecek icra emrine borçlunun 7 günlük süre içerisinde itiraz etme imkanı bulunmaktadır. Ancak takibin ilamlı olması sebebiyle söz konusu itiraz ile bu takip durmayacaktır. İlamlı icra takibi yapılması iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakası için mümkün olacaktır.

Nafaka icra takibi yapılması karşısında itirazın mümkün olduğu diğer bir durum ise tedbir nafakası için başlatılan ilamsız icra takibidir. Bu durumda da borçlunun ödeme emrine 7 günlük süre içerisinde itiraz etmesi ile takip duracaktır. Nafaka borçlusunun tedbir nafakasına icra takibine itiraz etmesi halinde icra hukuk mahkemesinde nafaka alacaklısı tarafından itirazın kaldırılması davası açarak hızlı bir şekilde takibin devamını sağlayabilecektir. Yoksulluk, iştirak ve yardım nafakası icra takibine itiraz edilmesi halinde ise itiraz zaten dava açma yolu ile gerçekleştirileceği için orada davayı itiraz eden açmış olacaktır. Burada yapılacak olan itiraz malların satışı dışındaki icra takip işlemlerini durdurmayacaktır.

Birikmiş Nafaka İçin İcra Takibi

Birikmiş nafaka alacakları da nafaka alacağı mahiyetindedir. Dolayısıyla birikmişmiş nafaka alacağı da icra takibi ve haciz işlemleri bakımından öncelikli alacaklar arasında yer alır. Ancak birikmiş nafaka alacakları için son 3 aydan öncesi için tazyik hapsi cezası uygulanmayacaktır.

Birikmiş nafaka alacağı mevcutsa ve bu alacak borçludan maaş haczi yapılmak suretiyle tahsil edilecekse her ay hem güncel yani işleyen kısım kesilir hem birikmiş nafaka miktarı maaşın kalan kısmından tüm maaşın ¼’ü kadar kesilip dosyaya yatacaktır. Bu durumu bir tablo ile ifade etmekte fayda görüyoruz.

	Maaşta Başkasının Haczi Yoksa	Maaşta Başkasının Haczi Varsa
Birikmiş Nafaka	Tüm maaşın ¼’ü kadar kesilecektir.	İlk diğer alacak için ¼ kadar kesilir, birikmiş nafaka alacağı bekler.
Aylık işleyen Nafaka	Kalan Kısımdan Aylık Nafakanın Tamamı Kesilecektir	Kalan kısımdan aylık nafakanın tamamı kesilecektir.

Nafaka İcra Takibi Ne Kadar Sürer?

Yukarıda açıkladığımız üzere yapılacak nafaka icra takibine itiraz durumu kısıtlı da olsa mevcuttur. Nafaka icra takibi ne kadar sürer sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir bu soruya ihtimaller dahilinde cevap verebiliriz.

Her nafaka icra takibi için nafaka borçlusuna ödeme emri tebliğ edilecektir. Bu tebligatın gerçekleştirilmesi daireye ve borçluya göre değişiklik göstermekle beraber 2 hafta ile 2 ay arasında değişmektedir. Ödeme emrinin tebliğ edilmesi ile birlikte borçlunun itiraz süresi olan 7 günlük süre başlayacaktır.

Nafaka borçlusu 7 günlük itiraz süresi içerisinde itiraz etmemişse icra takibi kesinleşir ve icra işlemleri kısa süre içerisinde yapılır. Fakat itiraz edilmişse ilamsız takipte yani tedbir nafakasında takip durur ve nafaka alacaklısı itirazın kaldırılması davası açmalıdır. İtirazın kaldırılması davası itirazın iptali davasına göre çok daha hızlı neticelenir. Bu davanın neticelenmesi birkaç ay sürebilir.

Eğer ilamlı takip söz konusu ise yani iştirak, yoksulluk ve yardım nafakası için icra takibi yapılmışsa bu durumda borçlunun itirazı zaten dava açmak suretiyle mümkün olacaktır. Yapılacak olan bu itiraz da icra takip işlemlerini durdurmayacaktır. Netice olarak tahsili kabil bir nafaka borcu söz konusu olduğunda nafaka icra takip süreci ne kadar sürer sorusunun cevabı ortalama 2 ay ile 5-6 ay arasında değişecektir olacaktır. Elbette ki bu aşamalarda nafaka borçlusunu sıkıştırmak adına yukarıda bahsedilen nafaka ödememekten ötürü şikayet de gündeme gelebilir. Özellikle tahsil kabiliyeti olmayan nafaka alacalarına bu şikayet uygulanır.

Nafaka İcra Takibi İle İlgili Merak Edilen Sorular

Bu makalemizde nafaka icra takibinde ile ilgili bilinmesi gereken hususlardan ve uygulamadaki işleyiş sürecinden bahsettik. Ayrıca belirtmek isteriz ki aşağıda nafaka alacağı için icra takibi ile ilgili olarak sık sık sorulan bazı sorulara ve cevaplarına yer verdik.

Nafaka Borcu Ödenmezse Ne Olur?

Nafaka borçlusu borcunu ödemezse alacaklı icra takibi başlatabilir. Ve bu takip ile nafaka borçlusunun malları haczedilebilir. Şartlarının oluşması halinde kişi tazyik hapsine mahkum edilebilir.

Nafaka Borcu Maaştan Kesilir Mi?

Nafaka borcuna karşı başlatılacak icra takibi neticesinde gerekli diğer şartlarında mevcudiyeti halinde nafaka borçlusunun maaşı haczolunabilir. Birikmiş nafaka tutarı ¼ oranında aylık işleyen nafaka miktarı ise tümüyle kesilecektir.

Nafaka Aylık Olarak Düzenli Şekilde Maaştan Kesilir Mi?

Nafaka icra takibi talebinin özellikle aylık işleyen tutarın da eklenerek icra dairesine sunulması ile birlikte nafaka düzenli şekilde maaştan kesilecektir.

Nafaka Alacağı Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?

Nafaka alacakları geçmişe dönük olarak 10 yıl için talep edilebilecektir. Nafaka alacakları için zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süreden önceki nafaka alacakları takibe konu edilmemelidir. Zira nafaka borçlusu nafaka zamanaşımı defi ileri sürebilir. Zamanaşımı definin ileri sürülmesi ile 10 yıl öncesi nafaka alacakları geçersiz olur.

Tedbir Nafakası İcra Takibi İlamlı Mı?

Tedbir nafakası tahsili için başlatılacak icra takibi ilamsız icra takibi olacaktır. Tedbir nafakası dışında yoksulluk, iştirak ve yardım nafakası için başlatılacak icra takibi ise ilamlı icradır.

Birikmiş Nafaka Alacağı İçin İcra Takibi Yapılır Mı?

Birikmiş nafakalar için 10 yıllık zamanaşımı süresi dolmadıktan sonra icra takibi başlatılabilir. Ancak 3 aydan önceki alacaklar için tazyik hapsi mümkün olmayacaktır.

Nafaka Borcu Ödenmezse Hapis Cezası Var Mı?

Nafaka borçlusu nafaka alacaklısına nafaka borcunu ödemezse 3 aya kadar tazyik hapsine mahkum edilebilir.

Nafaka Borçlusunun Maaşı Hacizli İken Nafaka İcra Takibinde Maaş Haczi Olur Mu?

Böyle bir durumda birikmiş nafaka, nafaka borçlusunun maaşındaki haczin bitmesini bekler. Fakat aylık işleyen nafaka her halükarda maaştan kesilecektir.

Nafaka İcra Takibine İtiraz Edilirse Ne Olur?

Tedbir nafakasına itiraz edilirse nafaka alacaklısının itirazın kaldırılması davası açması gerekecektir. Diğer nafaka türlerinde ise itiraz zaten dava yolu ile gerçekleşecektir. Fakat bu durumda takip durmayacaktır.

Nafaka İcra Takibi Nerede Açılır?

Tedbir nafakası borçlunun yerleşim yerinde icraya konulmalıdır. Diğer nafaka türleri ise ilamlı olması sebebiyle herhangi bir yerden icraya konu edilebilecektir.

Nafaka İcra Takibinden Vazgeçme Olur Mu?

Her türlü icra takibinden vazgeçmek mümkündür. Dolayısıyla nafaka icra takibinden de vazgeçilebilmektedir. Nafaka alacağından vazgeçilecekse feragat yapılmalı, eğer nafaka borçlusu tarafından ödeme yapıldı ise haricen tahsil bildirimi yapılmalıdır.

Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bu makalemizde sizlere nafaka icra takibi sürecini ve bu süreçte bilinmesi gereken detaylardan bahsettik. Bu süreçte karşılaşılacak hukuki problemlerden ve bu problemlerin çözümlerinin neler olduğundan söz ettik.

Nafaka alacağı nafaka alacaklılarının hayatlarını idame ettirebilmesi için büyük öneme sahiptir. Nafakaya ilişkin yargılama ve takip süreçlerinde hata yapılmaması adına nafaka icrası ve nafaka alacaklarına ilişkin hukuki uyuşmazlıkları yaşayan kişilerin süreci sağlıklı yürütebilmesi için avukat ile çalışmaları elzemdir.

Başta İstanbul olmak üzere birçok şehirde faaliyet gösteren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmalık Ofisi Boşanma Avukatı olarak bu konuda müvekkillerine hizmet vermektedir. Ofis avukatlarımızla avukata sor veya iletişim kısmından ulaşabilirsiniz.