Memurluğa Engel Suçlar Nelerdir?

Memurluğa Engel Suçlar Nelerdir?

Memurluk için engel teşkil eden suçlar, kanunlarımızda net bir şekilde belirtilmiştir.Kurumlar, yasalara göre memurluğa alınmayı engelleyen suçların tanımını daraltabilir veya genişletebilir. Memurluğa alımı engelleyen suçlar, idarenin dikkate aldığı bir kriter olduğu için bu noktada önem arz etmektedir.

Memur, amme hizmeti için aylık ücretle çalışan bir meslek grubudur. Devlet Memurları Kanunu’na göre istihdam edilen memurlar, ilgili kanun ve memur olabilme şartlarına göre özel bir takım farklılıklar gösterir. Öte yandan, özel sektörden farklı, atanma usulüyle göreve başlamalarıdır.

2024 yılının başından beri memur maaşları ve memur alımı sayısı duyurulduktan sonra memur olmak isteyenler, memurluk hakkında birçok soruyu araştırma ihtiyacı hissetmektedir. Bu sorular, memur olma şartları, memurluğa engel suçlar gibi temel konuları kapsamaktadır. Ayrıca, makalemizde bu sorulara da değineceğiz.

Devlet memurluğu için uygunluk kriterleri, 657 sayılı kanun çerçevesinde belirlenmiştir ve memur alımı yapacak kurum, kendi kanun ve yönetmeliği çerçevesinde bu kriterleri genişletebilir veya daraltabilir. Devlet Memurları Kanunu’nun 48. md. göre adaylarda belirli suçlardan hüküm giyilmemiş olması şartı aranmaktadır. Memurluk pozisyonuna alınmaya engel olan suçlar, makalenin devamında daha detaylı bir şekilde açıklanacaktır.

Devlet Memuru Olmak İçin Gerekli Koşullar

Devlet memuru olmak isteyen adayların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun belirlediği genel ve özel koşulları karşılamaları gerekmektedir. Ayrıca, ilgili kurumların özel kanun veya yönetmeliğine tabi olmaları durumunda, adayların bu özel koşulları da yerine getirmeleri gerekmektedir. Genel memur olma şartları ise tüm kurumlar için geçerli olup, kanunda belirtilen genel memuriyet koşulları arasında şunlar bulunmaktadır;

• Türk vatandaşı olma şartı aranır.
• En az ortaokul mezunu olma koşulu bulunur. Özel durumlarda üniversite diploması gibi şartlar da geçerli olabilir.
• Memur olabilmek için kişinin en az 18 yaşında olması gerekmektedir. Ancak, meslek veya okulunu bitirenler ile Türk Medeni Kanunu’na göre ergin sayılanlar arasında bulunanlar için 15 yaşında olması durumunda da memur olma şansı vardır.
• Ayrıca kamu haklarından yasaklı olmamalı ve kasıtlı suçlardan 1 yıl ve daha uzun süreli hapis cezası almamış olmalıdır. (memurluğa engel suçlar)
• Memur olarak atanacak kişinin bazı suçlardan hüküm giymemiş olması gerekmektedir.
• Memur olarak atanacak kişinin, görevini yerine getirmesine engel olacak bir zihinsel rahatsızlığının olmaması gerekir.
• Devlet memuru olarak görevlendirilecek adayın askerlik durumu, askerlik çağına henüz gelmemiş olması, muvazzaf askerlik hizmetini tamamlamış olması, ertelenmiş olması veya yedek sınıfa alınmış olması gerekmektedir.

Bu durumlar, memur olmanın genel gereklilikleridir. Özellikle vurgulamak gerekirse, alımı gerçekleştirecek olan kurum, kendi yasaları veya düzenlemeleri çerçevesinde özel şartlar belirleyebilir. Bu düzenlemelerde memuriyete engel teşkil eden suçlar da kısıtlanabilir veya genişletilebilir.

Kamu Görevinden Men Eden Suçlar

Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde şu şekildedir;

“Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak. “

Ancak, bir kişinin kasten işlediği suçtan dolayı 1 yıl veya daha uzun bir süre ceza alması durumunda, mahkumiyet süresi sona ermiş veya affedilmiş olsa bile ya da aşağıdaki suç kategorilerinden birini işlemişse kamu görevlisi olması yasaklanmıştır. Bu suçlar; ceza süresine bakılmaksızın memurluk için uygun olmayan suçlar kategorisindedir. Söz konusu suçlar, 657 sayılı Kanun’un 48/A-5 maddesinde belirtilmiştir. Belirtilen suçlar detaylı olarak aşağıda belirtilmiştir;

Anayasal Düzene ve Anayasal Düzenin İşleyişine Karşı İşlenen Suçlar

• Anayasayı İhlal Suçu (Türk Ceza Kanunu Md. 309)
• Cumhurbaşkanına Suikast ve Fiili Saldırı Suçu (TCK m. 310),
• Yasama organına karşı suç (TCK m. 311),
• Hükümete karşı suç (TCK m.312),
• Hükümete Karşı Silahlı İsyan Suçu (TCK m. 313)
• Silahlı Örgüt Suçu (TCK m. 314)
• Silah Sağlama (TCK m.315)

Kamu Güvenliğine Karşı İşlenen Suçlar

• Devletin birliğine ve  bütünlüğüne zarar vermek,
• Yabancı bir devletin çıkarları doğrultusunda asker toplamak,
• Düşman bir devlete maddi ve mali destek sağlamak.
• Devleti düşmanlık politikalarına sürüklemek,

Memurluğa engel olan diğer suçlar;

• Zimmet,
• İrtikâp,
• Rüşvet,
• Hırsızlık,
• Dolandırıcılık,
• Sahtecilik Suçları ,
• Güveni kötüye kullanma,
• Hileli iflas,
• İhaleye Fesat Karıştırma,
• Edimin ifasına fesat karıştırma,
• Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama Suçu
• Kaçakçılık Suçları şeklindedir.

Devlet Memurluğunu Engellemeyen Suçlar Nelerdir?

Türkiye’de kamuda görev almak isteyen kişilere getirilen nitelik ve kısıtlamaları düzenleyen yasal çerçeve olan “Devlet Memurluğu Kanunu” hükümleri kapsamında, kamuda kariyer yapmalarına engel teşkil etmeyen çeşitli suçlar bulunmaktadır. Kasıtlı olarak işlenmiş olsalar dahi, bir yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkumiyet, memurluğa engel teşkil etmez. İlgili kanun hükmünde kasıtlı suçlar olarak belirtilmesinden dolayı, taksirli suçlardan kaynaklanan mahkumiyetlerin de memurluğa engel teşkil etmemektedir. Devlet Personel Başkanlığı, 23/6/2016 tarihli Kararında, taksirle işlenen suçlar nedeniyle verilen mahkumiyetlerin memur olarak atanmaya engel teşkil etmediği fikrine varmıştır. Bu karar, taksirle işlenen suçlardan mahkum olmanın memuriyete engel teşkil etmeyeceği yönündedir. Bu bağlamda memurluğa engel suçlarda kritik olan husus kasttır. Buradaki amaç, geçmişte hata yapmış ancak kamu hizmetine yönelik samimiyet ve bağlılık sergileyen bireyler için adaleti ve fırsat eşitliğini sağlamaktır.

Kesinleşmemiş Mahkeme Kararlarının Devlet Memuru Olma Hususundaki Etkisi

Kesinleşmemiş mahkeme kararlarının devlet memuru olma hususundaki etkisi, Türkiye’de kamu personelinin atanması ve görevden alınması süreçlerinde önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Devlet memurluğu kanunu, ülkemizdeki kamu kurumlarına ait kadroların dolması için belirli koşulların sağlanması gerektiğini belirtmektedir. Masumiyet karinesi, herkes için hukuki bir öneme sahiptir ve adil yargılanma hakkının temel unsurlarından biridir. Bu kapsamda, bir kişi hakkında açılan bir soruşturma veya dava henüz sonuçlanmamışsa, o kişi masum kabul edilmektedir. Ayrıca, masumiyet karinesinin hukuki bir prensip olduğunu ve henüz kesinleşmemiş mahkeme kararlarının kişinin suçluluğunun kanıtlamadığını vurgulamak da önem arz edecektir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Devlet Memuru Olmaya Etkisi

Memurluk başvurusunda bulunanlar için ceza davalarında verilen HAGB kararları önemli bir konudur. Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması, sanığa verilen cezanın uygun davranışlar ve suç işlenmemesi durumunda ortadan kaldırılması ve davanın düşmesine yol açan bir uygulamadır. Bu durum, suçun cezasının 2 yıl veya daha az olduğu durumlarda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesini mümkün kılar. Bu nedenle, devlet memuru olmayı hedefleyenler, suç kayıtlarının temizlenmesi için HAGB kararlarının üzerinde durmalıdır. Bu önemli bir hukuki süreçtir ve memurluk başvurusunda bulunanlar için hem avantajlı hem de dikkate alınması gereken bir durumdur.

Adli Para Cezasının Devlet Memuru Olma Üzerine Etkisi

Adli para cezası, aslında hükümlünün, mahkeme tarafından belirtilen miktarlarda devlet hazinesine ödeme yapması hükmedilen bir ceza türüdür.  657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre adli para cezası veya adli para cezasına çevrilen hapis cezaları, devlet memuru olmaya engel teşkil etmez. Ancak, hapis cezasının adli para cezasına çevrilmiş olması durumunda, kasten işlenmiş suçlardan veya kanunda ceza öngörülen suçlardan hüküm giymemiş olma şartı bulunmaktadır. Çünkü kanunda belirtilen suçlar için cezanın ne türde ve ne miktarda olacağı açıkça belirtilmemiştir. Sadece ilgili suçlardan “hükümlü olma” durumu düzenlenmiştir. Bu nedenle, 657 sayılı kanun kapsamında yer alan suçlar için cezanın para cezasına çevrilmiş olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu durum, memurluk için engel teşkil eden suçlar kategorisinde değerlendirilecektir.

Adli para cezasının memuriyete engel olup olmadığı hakkında  Personel Daire Başkanlığınca Yayımlanan Görüş;(25/04/2017-2460)

Görüldüğü üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/A-5 inci maddesinde belirtilen nitelikteki suçlar ve süreli hapis cezalarıyla ilgili olarak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda farklı düzenlemeler yapılmıştır. Genel düzenlemelerin aksine, Devlet Memurları Kanunu’nun 48/A-5 inci maddesiyle getirilen özel düzenlemeyle; belirtilen süreli hapis cezası veya aynı türden suçlardan mahkumiyet durumunda, cezanın infaz süresi tamamlandığında dahi, mahkûmiyet kararının devlet memurluğuna atanma ve memuriyeti devam ettirme hakkını süresiz olarak ortadan kaldırdığı anlaşılmaktadır.

Danıştay İdari Dava Daireleri’nin ilgili kararıyla da, 657 sayılı Kanun’un 48/A-5 inci maddesinde belirtilen nitelikli suçlardan mahkum olunması durumunda, memnu hakların iadesi (yasaklanmış hakların geri verilmesi) kararı alınsa bile, devlet memuru olabilme koşulları açısından ehliyetsizliğin süresiz olarak devam edeceği açıklanmıştır.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, atama sürecinde belirli şartlar bulunmaktadır.

İlgili kişi, adli para cezasına çevrilen hapis cezasıyla birlikte memnu haklarının iadesi kararı alsa ve adli sicil kaydı silinse dahi, işlemiş olduğu suç, 657 sayılı Kanunun 48/A-5. maddesinde sayılan nitelikli suçlar arasında yer alıyorsa ataması yapılamaz.

Bununla birlikte, işlemiş olduğu suç 657 sayılı Kanunun 48/A-5. maddesinde sayılan nitelikli suçlar arasında yer almaz, ancak adli para cezasına çevrilen hapis cezası bir yıl ise, hakkında memnu hakların iadesi kararı alınması şartıyla ataması gerçekleştirilebilir.

İşlemiş olduğu suç, 657 sayılı Kanunun 48/A-5. maddesinde sayılan nitelikli suçlar arasında yer almaz ve adli para cezasına çevrilen hapis cezası bir yıldan az ise ataması yapılabilir.

Bu koşullar göz önünde bulundurularak değerlendirme yapılacaktır.

Adli Sicil Kaydının Devlet Memuru Olma Üzerinde Bir Etkisi Bulunuyor Mu?

Adli sicil kaydı, devlet memuru olmaya etkisi olan önemli bir unsurdur. Devlet memurları, toplumun güven ve saygısını kazanmak adına dürüst ve güvenilir bireyler olmalıdır. İşte bu noktada adli sicil kaydı devreye girer. Adli sicil kaydı, kişinin geçmişte işlediği suçları ve bu suçlardan dolayı aldığı cezaları kaydeden bir belgedir. Devlet memurlarıyla ilgili başvurular yapılırken adli sicil kaydı incelenir ve bu bilgi değerlendirme sürecinde önemli bir role sahip olur. Bu nedenle, devlet memuru olmayı hedefleyen bireylerin adli sicil kaydını temiz tutmaları büyük önem taşır. Böylece, devlet memuru olma sürecinde sorun yaşama olasılıkları azalır ve sağlam bir kariyer temeli oluştururlar.

DMK’nın 48. maddesinde sayılan katalog suçlar dışında, işlenen bir suçun infazının tamamlanmasının ardından adli sicil kaydından ilgili bilgilerin silinmesi durumunda, kişi devlet memuru olabilecektir. Devlet Memurları Kanunu, devlet kurumlarında çalışan memurların hak ve sorumluluklarını düzenleyen önemli bir mevzuattır. Bu kanun, devlete hizmet etmek isteyen ve suç kaydı bulunan kişilere bir fırsat sunarak, geçmişteki suçlarından dolayı dezavantaj yaşamasını engellemektedir. Ancak, bu hüküm sadece infazı tamamlanan suçlar için geçerlidir ve DMK’nın 48. maddesinde yer alan katalog suçlardan birini işlemiş olan kişiler bu haktan yararlanamazlar.

Memurluğa Engel Suçlar Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yukarıda detaylı şekilde açıkladığımız üzere memurluğa engel suçlar mevcut bir kamu görevlisinin memuriyetine devam etmesine engel teşkil eden suçlardır. Memurluğa engel suçlarla ilgili hukuki süreçlerde bir avukatın önemi büyük bir önem taşır. Bir avukat, suçlamalarla ilgili ayrıntıları analiz eder, savunma stratejileri oluşturur ve müvekkilin haklarını etkin bir şekilde savunur. Dolayısıyla, memurluğa engel suçlarla ilgili durumlarda, bir avukatın önemi, adayların ve memurların haklarını korumak ve etkili bir savunma sağlamak için vazgeçilmezdir.

Memurluğa Engel Suçlar Avukat

Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi memurluğa engel suçlar konusunda uzmanlaşmış profesyonel bir hukuk firmasıdır. Hakkınızda bilgi edinmek ve yasal sorunlarınızı çözmek için bize ulaşın. Avukatlarımız Av. Tolga Çelik’e ve Av. Nur Baştürk’e Memurluğa Engel Suçlar hususunda avukata soru sor kısmından sorularını yönlendirebilir ya da iletişim sayfamızdan kendilerine ulaşabilirsiniz.