Elbir İş Merkezi Kat:9 No:6/11
Mecidiyeköy Şişli/İstanbul

Kira Sözleşmesi Depozito İadesi

Kira Sözleşmesi Depozito İadesi

Bu makalemizde sizlere kira sözleşmesi depozito iadesi kavramından ve detaylarından bahsedeceğiz. Kira Sözleşmesi Nasıl Doldurulur? adlı makalemizi okumak için bağlantıya tıklayabilirsiniz. Kira depozitosunun iadesi en önemli kira sorunlarından biridir ve günlük hayatta sıklıkla gündeme gelir. Konut ve çatılı iş yerlerinin kiralanması bakımından önemli olan depozitonun iadesi kavramının birçok önemli noktası bulunmaktadır.

Bu yazımızda kira sözleşmesi depozito iadesi nedir, depozito iadesi koşulları nelerdir ve depozitonun iade edilmemesi halinde ne gibi hukuki yollara başvurulabilir gibi sorulara detaylı cevaplar vereceğiz. Depozitonun iadesi sürecinin hatasız bir şekilde neticelenmesi için konu hakkında genel bilgilere hakim olmak gerekmektedir. Bu nedenle yazımızı dikkatle okumanızı öneririz.

Kira sözleşmesi depozito iadesi dikkatle takip edilmesi gereken önemli bilgiler içermektedir. Bu bilgileri göz ardı etmek ve yanlış işlemler yapmak istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Kira sözleşmesinde depozitonun geri alınmasına ilişkin hususta önemli detaylar yer aldığından sürecin başından sonuna kadar size yardımcı olacak bir avukatınızın olması önemlidir.

Kira Sözleşmesi Depozito İadesi

Depozito, bir kiracının bir konut veya çatılı iş yeri kiralarken taşınmaz sahibinin kiracıdan güvence bedeli olarak aldığı paradır. Depozito iadesi ise kiracının kiralanandan ayrılması durumunda kira sözleşmesinin akdi sırasında güvence olarak ödenen paranın kiracıya iadesini ifade eder.

Kira sözleşmesinde depozito bedelinin iadesine ilişkin yasal hükümler Türk Borçlar Kanunu’nun kiracının güvence verme başlığı altında 342. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Fakat bunun yanında mevzuatın çeşitli hükümleri bu depozito meselesine etki edebilmektedir. Bu hususlar tamamen somut olayın özelliklerine göre değişiklik arz edebilmektedir.

Kira kontratlarında çoğu zaman depozito bedelinin elden ödendiğine ilişkin ibare bulunur. Bu nedenle depozitonun ödenip ödenmeyeceği konusunda anlaşmazlıkların ortaya çıkması çok nadirdir. Fakat depozitonun iade edilip edilmeyeceği konusunda birçok anlaşmazlık ortaya çıkıyor. Burada yapılması gereken, kira sözleşmenizde fesih işleminin hukuka uygun olduğunun tespit edilip depozito iade sürecinin yürütülmesidir.

Kira Sözleşmesinde Depozitonun Özellikleri

Depozito, konut ve çatılı iş yerlerinin kiralanması sırasında kiralanan mecurda oluşabilecek zararlardan ve masraflardan ev sahibini korumak amacıyla verilmektedir. Depozito iadesinde en önemli husus kira sözleşmesinde depozitonun belirtilmiş olmasıdır.

Ayrıca depozitoyu ev sahibine öderken mümkünse doğrudan elden değil banka havalesi ya da benzer yollarla belge niteliği taşıyabilecek şekilde göndermeye dikkat edilmelidir. Kira sözleşmesinde mutabakata varılan kiranın Türk lirası olması yaygındır ancak depozitonun döviz olarak belirlenmesi uzun vadede ülkenin ekonomik koşullarından etkilenmeyerek kiracıyı koruyacaktır.

Bir diğer güvenceye alma yöntemi ise kiracının kiralanan evden ayrılması durumunda teslim tutanağı düzenleyerek taşınmaz sahibine bu tutanağı imzalatmasıdır. Bu sayede kiracı, kiralanan mülkü teslim ettiğine ilişkin bir belgeye sahip olacaktır.

Depozito İade Edilmezse Hangi Hukuki Yollara Başvurulabilir

Kiralayanın olağanüstü bir durum veya hasar olmamasına rağmen depozitoyu iade etmemesi halinde, kiracının usulü şartları karşılayan bir ihtarnameyi kiralayana göndermesi gerekir. Bu ihtarnamede, kira sözleşmesinin sonlandırılmasında ki hukuki düzen belirtilmeli, kiralayanın depozitoyu iade etme yükümlülüğü açıklanmalı ve ödeme yapılmaması durumunda izlenecek yasal prosedürler belirtilmelidir.

Bu ihtarnameye karşı da ödeme yapılmaması halinde kiracı dava yoluna ya da direkt icra takibi yoluna başvurmalıdır. Davada ev sahibi mülkün zarara uğradığını ve depozitonun iadesinin gerekli olmadığını, kiracının haksız olduğunu kanıtlamakla yükümlüdür. Burada dava mı yoksa icra takibi açılması gerektiği noktasında somut olayın özelliklerine göre bir değerlendirme yapılmalıdır.

Depozito bankada depolama yoluyla ödenmiş ise banka bu bedeli üç şarttan birinin gerçekleşmesi durumunda iade edebilir. Bunlar;

  • iki tarafın rızası,
  • kesinleşmiş icra takibi
  • kesinleşmiş mahkeme kararının var olmasıdır.

Depozito bedelinin bankada vadeli hesapta depo edilmesi durumunda problem oluşmamasına rağmen bunun aksine depozito bedelinin elden ödenmesi durumunda kiracının evi tahliye etmesi halinde sorunlar gündeme gelebilmektedir. Kiraya veren, kiralanan taşınmazda hiçbir zarar ya da hasar olmamasına karşın depozito bedelini geri vermemesi halinde kiracı icra takibi açabileceği gibi dava yoluna da gidebilir.

Kira Sözleşmesinde Depozitonun İade Şartları Nelerdir?

Depozito iadesinin ilk şartı, kira sözleşmesinin şartlara uygun olarak sona erdirilmiş olmasıdır. Usulüne uygun olarak sonlandırılan kira sözleşmesinin ardından taşınmaz sahibi ve kiracı tarafından kiralanan taşınmazın herhangi bir hasara uğrayıp uğramadığına bakılarak kiralayana anahtar teslim edilir. Bu işlem tamamlandıktan sonra bir teslimat tutanağı düzenlenecek ve bu tutanak her iki tarafça imzalanacaktır.

Taşınmazda gerçekleştirilen inceleme sonucu kiralık evde hasar olup olmadığı ve kiralanana ilişkin borç niteliği taşıyan bir ödeme mevcut ise bu husus tutanakta açıklanır. Ancak kiralanan mecurda herhangi bir sorun yoksa, kiralama anında ödenen depozitonun kiracıya iade edilmesi gerekmektedir.

Kiracının depozito bedelini bankaya depolama yoluyla ödemiş olması durumunda bankanın bu tutarı kendisine geri iade edebilmesi için iki tarafın rızasının mevcut olması, icra takibinin kesinlik kazanması veya kesinleşmiş bir mahkeme kararının mevcut olması gerekmektedir. Kira sözleşmesinin sonlandırılmasından itibaren 3 ay içerisinde kiracı aleyhine kira akdi ile ilgili bir dava açılmış veya icra veya iflas takibi yapılmışsa ancak bu durumun bankaya bildirilmemesi halinde kiracının talebi üzerine banka depozitoyu kiracıya iade edecektir.

Kira Sözleşmesinde Depozitonun İade Süresi

Kira sözleşmesinde depozito iade süresi, kira sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar. Bu, kira kontratınız devam ederken depozitonun geri istenemeyeceği anlamına gelir.

Kira sözleşmesinin sonlandırılmasından sonra gerekli kontroller yapıldıktan sonra herhangi bir sorun olmaması halinde ve depozito bedeli banka aracılığıyla ödenmiş olması halinde, bankaya yazılı talepte bulunarak kiracı depozitoyu 3 ay içerisinde alabilir. Depozitonun elden ödenmesi halinde ise kiralanan konutta herhangi bir zarar mevcut değilse depozito bedeli derhal kiracıya ödenmelidir.

Ev sahibinin makul ve haklı bir sebep olmaksızın depozitoyu iade etmemesi halinde kiracının icra takibi veya dava açması gerekir. İcra takibi ve dava süreçlerinde depozito bedelinin iadesi süresi değişiklik göstermektedir.

Uygulamada sıklıkla karşılaşılan kira sözleşmesindeki depozitonun iadesine ilişkin uyuşmazlıklarda, iade süresi sürecin ilerleyişine göre değişiklik gösterecektir. Bu süreci daha da kolaylaştırmak ve problemsiz bir şekilde neticelendirmek için kira hukuku alanında uzman bir avukatın yardımına başvurmanız önerilir.

Kira Sözleşmesinde Depozitonun İadesi ve Faiz

Depozito bedelinin geri verilirken hesaplanmasında öngörülen yol şu şekildedir: depozito bedelinin değerinin korunması amaçlanmış ve depozitonun, kıymetli evrak olarak ya da vadeli bir hesap şeklinde bankaya yatırılması gerekir. Kanundaki bu düzenlemenin amacı, depozito bedelinin enflasyondan etkilenmesini önlemek ve kiracının muhtemel hak kaybına uğramasının önüne geçmektir.

Bankaya yatırılan bu güvence bedeli veya kıymetli evrak Türk Borçlar Kanunu 342/2. hükmü gereğince kiralayanın ve kiracının rızası, kesinleşmiş icra takibi veya kesinleşmiş mahkeme kararı olmadan taraflara verilmez. Yukarıda sayılanlardan birinin varlığı halinde depozito bedeline işleyen bütün faizlerle birlikte mevcut olaya göre kiraya verene ya da kiracıya teslim edilecektir.

Normal koşullarda elden yahut banka hesapları arası transfer yoluyla TL olarak kiralayana gönderilen depozito bedelinin iadesinde faiz işlemesi durumu söz konusu değildir. Başka bir deyişle, depozito bedelinin kiralayana verildiği günden itibaren depozito bedeline faiz işlemez. Fakat kira ilişkisinin sonlandırılmasının akabinde depozito bedelinin iadesi koşulları oluşmasına rağmen kiralayanca depozito iade edilmemişse, iadesi gereken günden itibaren depozito bedeline geçmiş gün faizi işletilebilecektir. Artık burada icra hukuku hükümleri gündeme gelecektir. Bu konuda icra hukuku alanında uzman bir avukatın yardımını almalısınız.

Kira Depozito İadesi Güncel Kira İle Mi Olur Yoksa İlk Kira Bedeli İle Mi Olur

Kira depozitosunun iadesi, ekonomik koşullar ve hakkaniyet ilkeleri göz önüne alınarak değerlendirilmesi gereken bir konudur. Özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde, depozito tutarının değer kaybına uğramadan kiracıya iadesi büyük önem taşır. Türk Borçlar Kanunu, bu konuda açık bir hüküm içermese de Yargıtay kararları, uygulamadaki boşlukları doldurarak yön gösterici içtihatlar sunmaktadır. Depozitonun iadesinde iki temel yaklaşım öne çıkmaktadır: sabit tutarın iadesi ve güncel kira değerine göre iade. Güncel kira değerine göre iade yöntemi, ekonomik değişkenliklere uyum sağlaması ve hakkaniyete uygun olması sebebiyle daha yaygın bir şekilde benimsenmektedir.

Yargıtay’ın uzun süreli kira ilişkilerine ilişkin içtihatları, depozitonun iade sırasında ödeme yapıldığı tarihteki kira bedelinin güncel karşılığına göre değerlendirilmesi gerektiğini belirtir. Bu yaklaşım, enflasyon nedeniyle paranın değer kaybını önlemeyi ve kiracının mağduriyetini engellemeyi hedefler. Örneğin, 5 yıl önce aylık 1.000 TL kira bedeliyle başlayan bir kira sözleşmesi kapsamında yatırılan 3.000 TL’lik depozito, iade sırasında kira artış oranları dikkate alınarak güncellenmelidir.

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 2014/2287 E. ve 2014/4118 K. sayılı kararında, bu konuyla ilgili şu ifadeler yer alır:

“Mahkemece iadesi gereken güncel depozito bedelinin tespiti yönünden gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılıp, sözleşmenin başlangıç tarihindeki kira bedelinin Türk Lirası karşılığı esas alınarak, depozitonun kira parasına olan oranı belirlendikten sonra, bu oran kira sözleşmesinin sona erdiği tarihteki kira parasına tatbik edilerek elde edilecek güncel değer belirlenmelidir.”

Bu karar, depozitonun sabit bir tutar olarak değil, ekonomik şartlara uygun bir değerle iade edilmesi gerektiğini açıkça vurgular. Örneğin, 10 yıl önce 3.000 TL olarak yatırılan bir depozito, bugünün ekonomik koşullarında gerçek değerini yitirmiş olabilir. Bu durumda, hakkaniyet ilkeleri gereği, depozito tutarı güncel değerle hesaplanarak kiracıya iade edilmelidir. Böyle bir hesaplama yöntemi, kiraya verenin haksız zenginleşmesini de önler.

Depozitonun güncel kira değerine göre iadesi, yalnızca kiracıyı değil, kiraya vereni de koruyan bir mekanizmadır. Kiraya veren, taşınmazda hasar meydana geldiğini iddia ediyorsa, bu hasarın tazmini için kullanılacak depozito tutarının da güncel ekonomik değeri yansıtması gerekir. Ancak, bu hesaplamaların doğru bir şekilde yapılabilmesi için kira sözleşmesinde depozitoya ilişkin açık hükümler bulunması önem taşır.

Sonuç olarak, kira depozitosunun güncel kira değerine göre iadesi, enflasyonist ortamda hakkaniyetin sağlanması açısından daha uygun bir yöntemdir. Bu yaklaşım hem kiracının yatırdığı tutarın değer kaybetmemesini sağlar hem de kiraya verenin mağduriyetini önler. Bu nedenle, tarafların kira sözleşmesi yaparken depozitoya ilişkin detayları netleştirmeleri büyük önem arz eder.

Kira Sözleşmesi Depozito İadesi Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yukarıda kira sözleşmesi kapsamındaki depozito bedelinin iadesine ilişkin birtakım soruları yanıtladık. Depozito iadesi için icra takibi, kira depozito iade sistemi, kira depozito iadesi hesaplama hususunu anlattık. Depozito bedelinin iadesi konusu birçok ayrıntıyı içerisinde barındırmaktadır.

Kira kontratlarına ilişkin hukuki durumlar, ciddi mağduriyetlere ve buna bağlı olarak hak kayıplarına neden olabilecek süreçlerdir. Bu sürecin doğru bir şekilde başlatılması ve istenilen sonuca ulaşması için mutlaka bir avukata danışılmalıdır. Aksi takdirde yanlış veya ihmalkarca işlemler sonucunda istenmeyen sonuçlarla karşılaşılabilir.

İstanbul’da faaliyet gösteren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisimiz bünyesindeki kira hukuku avukatlarına ile internet sayfamızdaki iletişim bilgileri kısmından ulaşabilirsiniz.

Bu Yazıyı Paylaş

Comments (2)

  • Erdem ORHON 08/12/2024 cevap

    Merhaba avukat be kira depozito iadesi güncel kira ile mi olur yoksa ilk kira bedeli ile mi? Bu konuda kafamız biraz karışık. Depozitoyu alırken hangi kira bedeline göre hareket edeceğimizi öğrenmek istiyoruz. Bilgilendirebilir misiniz?

  • istanbulavukatim.com 08/12/2024 cevap

    Merhaba Erdem Bey, kira depozito iadesi konusunda, hukuki düzenlemeler ve Yargıtay içtihatları genellikle güncel değer üzerinden iadenin yapılmasını öngörmektedir. Ancak, taraflar kira sözleşmesinde depozitonun iadesiyle ilgili özel bir hüküm kararlaştırmışsa, bu hüküm bağlayıcı olur. Bu nedenle, depozitonun hangi kira bedeline göre iade edileceği, sözleşme hükümleri ve uyuşmazlık durumunda mahkeme yorumları doğrultusunda netleşecektir. Daha kesin bir değerlendirme için sözleşmenin ilgili maddelerine göz atılması faydalı olacaktır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Hakkımızda

İstanbul Avrupa yakasının Şişli ilçesinde faaliyet gösteren ve hukukun çeşitli alanlarında uzman avukatları ile hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti veren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi Av. Tolga ÇELİK ve Av. Müesser Nur BAŞTÜRK tarafından kurulmuştur…