Kaza Tespit Tutanağı Kim Tarafından Düzenlenir?
Bu makalemizde kaza tespit tutanağı kim tarafından düzenlenir konusu hakkında bilgilendirmelerde bulunacağız. Trafik kazaları sonrasında meydana gelen maddi veya bedeni zararların tespiti, kusur oranlarının belirlenmesi ve sigorta işlemlerinin başlatılabilmesi için kaza tespit tutanağı büyük bir öneme sahiptir. Bu tutanak, kaza yerinde düzenlenen resmi bir belge olup, kaza anında yaşanan olayların ve tarafların beyanlarının kayda geçirilmesini sağlar. Ancak, kaza tespit tutanağının kim tarafından düzenleneceği ve hangi durumlarda yetkililerden talep edileceği konusu, Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde net bir şekilde açıklanmıştır. Kaza Tespit Tutanağına İtiraz hakkındaki makalemizi okumak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Kaza Tespit Tutanağı Kimler Tarafından Düzenlenir?
Karayolları Trafik Kanunu’nun 83. maddesi ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 154/a maddesi gereğince, kaza tespit tutanağı kural olarak trafik zabıtası ve genel zabıtanın görevli personeli tarafından düzenlenir. Bu kişiler, trafik kazalarının tarafsız bir şekilde değerlendirilmesi ve kazaya dair tüm detayların resmî kayıtlara geçirilmesi konusunda yetkilidir. Özellikle maddi hasarın yanı sıra, bedeni yaralanmaların veya can kaybının olduğu kazalarda mutlaka trafik polisleri veya jandarma devreye girerek tutanak düzenlemek zorundadır.
Maddi Hasarlı Trafik Kazalarında Kaza Tespit Tutanağını Kim Düzenleyebilir?
Karayolları Trafik Kanunu’nun 81/2. maddesi, sadece maddi hasarlı kazalar için bir istisna getirmektedir. Bu maddeye göre, kaza sonucunda sadece maddi hasar meydana gelmişse ve kazaya karışan tüm taraflar yetkililerin olay yerine gelmesine gerek görmüyorsa, kaza yerinde kendi aralarında anlaşarak maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağı düzenleyebilirler. Bu tutanak, taraflarca yazılı olarak hazırlanır ve her iki tarafın imzalamasıyla geçerlilik kazanır.
Yargıtay’ın içtihatlarına göre, bu şekilde düzenlenen tutanak, yetkililer tarafından düzenlenen resmi Trafik Kazası Tespit Tutanağı ile aynı hükümde kabul edilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus, taraflar kendi aralarında tutanak düzenledikten sonra olay yerinden ayrıldıklarında tekrar yetkililerden kaza tespit tutanağı düzenlemesini talep edemezler. Bu durum, sadece tarafların anlaşarak hazırladıkları tutanaklarla çözümlenen maddi hasarlı kazalar için geçerlidir.
Hangi Durumlarda Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı Düzenlenebilir?
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 152. maddesi, maddi hasarlı trafik kazalarında tarafların kendi aralarında tutanak düzenleme şartlarını açıkça belirlemiştir. Bu maddeye göre:
- Kazada sadece maddi hasar varsa,
- Kazada yer alan sürücülerin tümü yetkililerin olay yerine gelmesine gerek görmüyorsa,
- Sürücüler kazayı kendi aralarında anlaşarak, resmi bir tutanağa ihtiyaç duymadan kendi düzenledikleri tutanakla tespit edebilirler.
Bu tür tutanaklar, tarafların sorumluluk kabul ettikleri ve kazanın nasıl gerçekleştiğini beyan ettikleri resmi bir belge niteliğindedir. Her iki tarafın da mutabık kalarak tutanak düzenlemesi, sigorta süreçlerinin hızlanmasını sağlar. Ancak sürücüler arasında anlaşmazlık çıktığında, olay yerine mutlaka trafik zabıtası çağrılmalıdır.
Maddi Hasarlı Kaza Tespit Tutanağının Sigorta Sürecine Etkisi
Maddi hasarlı trafik kazalarında taraflar arasında düzenlenen kaza tespit tutanakları, sigorta şirketleri açısından da geçerli bir belge niteliğindedir. Sigorta şirketleri, bu tutanakları temel alarak hasar tespiti yapar ve tazminat ödemeleri bu belgeler üzerinden yürütülür. Dolayısıyla, tarafların anlaşarak düzenledikleri bu tutanakların, sigorta talepleri ve hak kayıpları açısından büyük önemi vardır.
Ancak, kaza yerinde anlaşma sağlanamaması durumunda, tarafların yetkili kişilere başvurması gerekmektedir. Bu durumda, taraflar trafik zabıtasından ve genel zabıtanın görevli personelinden resmi kaza tespit tutanağı talep edebilirler. Ayrıca, anlaşma sağlanarak tutanak düzenlenmiş olsa dahi, sonradan kaza tespit tutanağının geçersiz olduğu yönünde bir iddiada bulunmak, genel olarak mahkemeye başvurularak çözümlenecek bir mesele haline gelir.
Karayolları Trafik Yönetmeliği Madde 152’ye Göre Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı
Maddi hasarlı trafik kazaları, günlük yaşamda en sık karşılaşılan trafik olayları arasında yer alır. Bu tür kazalarda genellikle araçlar arasında ufak hasarlar meydana gelir ve kazaya karışan sürücüler kendi aralarında tutanak düzenleyebilirler. Ancak, Karayolları Trafik Yönetmeliği m. 152 hükmü, bazı özel durumlar için farklı bir prosedür öngörmektedir. Bu makalede, bu durumlar detaylı olarak ele alınacak ve kaza sonrası yapılması gerekenler incelenecektir.
Hangi Durumlarda Sürücüler Kendi Aralarında Tutanak Düzenleyemez?
Karayolları Trafik Yönetmeliği Madde 152’de belirtilen koşullara göre, belirli hallerde maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağının sürücüler tarafından değil, trafik zabıtası veya genel kolluk tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu haller şu şekildedir:
Kazaya Karışan Sürücülerden Birinin Ehliyetinin Olmaması veya Yetersiz Olması
Eğer kazaya karışan sürücülerden birinin sürücü belgesi yoksa ya da kullandığı araç cinsi için yeterli bir sürücü belgesine sahip değilse, kendi aralarında tutanak düzenleyemezler. Bu durumda, trafik zabıtası çağrılmalıdır.
Aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Bulunmaması
Türkiye’de trafiğe çıkan her aracın Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırması zorunludur. Eğer kazaya karışan araçlardan birinin bu sigortası yoksa, trafik polisi veya kolluk kuvvetlerinin devreye girmesi gerekmektedir.
Alkol, Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Şüphesinin Bulunması
Eğer sürücülerden herhangi birinin alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisinde olduğuna dair şüphe varsa, bu durumda yine sürücüler kendi aralarında tutanak düzenleyemezler. Trafik ekipleri olay yerine gelmeli ve gerekli testler yapılmalıdır.
Kazaya Karışan Araçlardan Birinin Kamu Kurumuna Ait Olması
Eğer kazaya karışan araçlardan biri bir kamu kurumuna ait araçsa, örneğin belediyeye ait bir iş makinesi ya da polis aracı gibi, bu durumda da trafik zabıtası olay yerine çağrılmalı ve tutanak düzenlenmelidir. Sağlık Bakanlığı’na ait ambulans ve acil sağlık araçları ise bu kuralın istisnasıdır.
Kazanın Kamu Malına veya Üçüncü Kişilere Ait Eşyaya Zarar Vermesi
Eğer kaza sonucu kamu malına ya da üçüncü kişilere ait herhangi bir mala zarar verilmişse, bu durumda da sürücüler kendi aralarında tutanak düzenleyemezler. Trafik zabıtası veya genel kolluk bu tür kazalarda müdahale etmek zorundadır.
Tutanak Düzenlemesi ve Kolluk Kuvvetlerinin Rolü
Bu tür özel durumlarda, trafik zabıtası kazanın gerçekleştiği yerde bulunuyorsa, tutanak düzenleme sorumluluğu onlardadır. Eğer trafik zabıtası bulunmuyorsa ya da yetersiz kalıyorsa, genel kolluk güçleri (polis ya da jandarma) devreye girerek tutanak düzenler.
Tutanak düzenlenirken kazanın oluş şekli, hasarın boyutu, kazaya karışan araçların ve sürücülerin durumu gibi tüm detaylar kayıt altına alınır. Özellikle alkol ya da uyuşturucu madde şüphesinin olduğu durumlarda, sürücülerin bu maddeleri kullanıp kullanmadıkları yapılan testlerle tespit edilir ve bu test sonuçları tutanakta yer alır.
Kazaya karışan sürücüler, eğer yukarıda sayılan durumlar söz konusu değilse, kendi aralarında tutanak düzenleyebilirler. Bunun için trafik kazası tespit tutanağı doldurulmalı ve her iki sürücü de imzalamalıdır. Eğer tutanak düzenlenemiyorsa, mutlaka trafik zabıtası çağrılmalı ve resmi tutanak tutulmalıdır.
Kaza Tespit Tutanağı Sorgulama Nasıl Yapılır?
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Sürücü belgesi olmayan biriyle kaza yaparsam ne yapmalıyım?
Bu durumda mutlaka trafik polisi çağırmalı ve olay yerinde resmi tutanak tutulmasını sağlamalısınız.
Alkollü sürücülerle yapılan kazalarda hangi işlemler uygulanır?
Alkol şüphesi varsa trafik ekipleri olay yerine gelir ve sürücülere alkol testi yapar. Test sonucu kazanın oluşumunu etkileyebilir ve sigorta süreçlerini değiştirebilir.
Kamu aracının karıştığı kazalarda sürücü tutanak tutabilir mi?
Kamu araçlarıyla yapılan kazalarda sürücüler kendi aralarında tutanak tutamaz. Mutlaka resmi trafik zabıtası olay yerine gelerek tutanak düzenler.
Kaza Tespit Tutanağı Kim Tarafından Düzenlenir? Sonuç
Kaza tespit tutanağının kim tarafından düzenleneceği konusu, kazanın niteliğine göre değişiklik göstermektedir. Sadece maddi hasarın oluştuğu kazalarda taraflar kendi aralarında tutanak düzenleyebilirken, daha ciddi kazalarda mutlaka trafik zabıtasının devreye girmesi gerekmektedir. Taraflar arasında anlaşma sağlanarak düzenlenen tutanaklar, resmi tutanak hükmünde olup, sigorta süreçlerinde de önemli rol oynar. Ancak anlaşmazlık durumunda yetkili kişilerin devreye girmesi ve resmi bir tutanak düzenlemesi zorunlu hale gelir. Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, araç değer kaybı konusunda uzmanlaşmış ekibiyle, bu alanda etkili ve sonuç odaklı hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Trafik kazaları sonrası oluşan Kaza Tespit Tutanağı hukuki açıdan karmaşık ve zaman alıcı bir süreç olabilir. Bu noktada, Çelik & Baştürk, müvekkillerinin haklarını koruyarak hızlı ve adil sonuçlar elde etmeyi hedeflemektedir. Av. Tolga Çelik ve Av. Nur Baştürk‘e Kaza Tespit Tutanağı Kim Tarafından Düzenlenir? hakkında detaylı bilgi almak veya sorularınızı yönlendirmek için “Avukata Soru Sor” kısmı veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
