İçindekiler
ToggleKar Mahrumiyeti Bedeli Faiz Başlangıcı
Kar mahrumiyeti bedeli faiz başlangıcı nedir? Kar mahrumiyeti, haksız fiil veya sözleşmeye aykırılık sonucunda malvarlığında meydana gelen doğrudan azalmaların yanı sıra, malvarlığının artışına engel olan durumlar nedeniyle oluşan zararların genel adıdır. Bu tür zararlar, olayların normal seyrine göre malvarlığında meydana gelmesi beklenen artışların haksız fiil veya sözleşme ihlali nedeniyle kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi sonucu doğar. Özellikle motorlu araçlar söz konusu olduğunda, tamir süresi içerisinde araç sahibi işini yürütemediğinde veya ticari faaliyetlerinden mahrum kaldığında kar mahrumiyeti bedeli gündeme gelir. Bu yazıda, kar mahrumiyeti zararlarının nasıl hesaplandığı ve bu zararlara uygulanacak faizin başlangıç noktası detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Kar Mahrumiyeti Nedir?
Kar mahrumiyeti, bir kişinin normal şartlar altında elde edeceği gelirlerin haksız bir fiil sonucunda tamamen ya da kısmen kaybedilmesi durumunda ortaya çıkan zarar türüdür. Bu zararın tespiti, olayların doğal akışına ve genel hayat tecrübelerine göre malvarlığında meydana gelebilecek muhtemel artışların hesaplanması yoluyla yapılır. Özellikle ticari faaliyetlerde kullanılan bir aracın kaza geçirmesi durumunda, aracın tamir süresi boyunca kullanılamaması sebebiyle elde edilemeyen gelir, kar mahrumiyeti zararına örnek olarak gösterilebilir.
Kar Mahrumiyeti Zararlarının Hesaplanması
Kar mahrumiyeti zararının hesaplanması, zarar görenin malvarlığında meydana gelebilecek olası artışların belirlenmesi ile başlar. Ticari faaliyet gösteren bir aracın kazaya karışması ve tamir süresi boyunca kullanılamaması durumunda, araç sahibinin bu süre zarfında elde edemediği gelir, zarar hesabına dâhil edilir. Bu durumda, zararın tespiti şu adımlarla yapılır:
Tamir Süresi Tespiti: Araç tamir edilene kadar geçen süre net bir şekilde belirlenir. Bu süre, aracın kaza tarihinden tamir edilip kullanıma hazır hale geldiği ana kadar olan süreyi kapsar.
Ortalama Gelir Belirleme: Zarar görenin tamir süresi boyunca araçtan elde edemediği gelir belirlenir. Bu, araç sahibinin önceki dönemlerde araçtan elde ettiği gelirler dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, bir ticari taksi sahibinin kaza öncesi ortalama günlük kazancı, tamir süresi boyunca elde edilemeyen toplam gelir miktarının tespitinde kullanılır.
Gelir Kaybının Hesaplanması: Tamir süresi ile ortalama gelir çarpılarak zarar görenin bu süre boyunca elde edemediği toplam gelir (kar mahrumiyeti) hesaplanır.
Faiz Başlangıcı: Kar Mahrumiyeti Zararında Faiz Uygulaması
Kar mahrumiyeti zararları, genellikle haksız fiilin işlenmesi anında birdenbire meydana gelmez. Araç, tamir süresi boyunca kullanılamadığı için bu süreçte kademeli bir şekilde gelir kaybı yaşanır. Bu nedenle, kar mahrumiyeti zararına uygulanacak faizin başlangıç tarihi, tamir süresine göre belirlenmelidir. Faiz, zararın doğduğu anda değil, zarar görenin her ay için mahrum kaldığı kazanç miktarı üzerinden, o aydan itibaren işlemeye başlar.
Tamir Süresi İçerisinde Faiz Başlangıcı
Faiz Başlangıç Tarihi: Kar mahrumiyeti nedeniyle uğranan zararlar, tamir süresi boyunca kısım kısım gerçekleşeceği için her ay için hesaplanan gelir kaybına o ayın bitiminden itibaren faiz işletilmelidir. Örneğin, tamir süresi 3 ay ise, her ay için zarar görenin mahrum kaldığı gelir hesaplanır ve bu aylık zarara, o ayın bitiminden itibaren faiz uygulanır.
Faiz Türü: Türk Borçlar Kanunu’na göre, zararın tazmin edilmesine ilişkin gecikmelerde uygulanacak faiz, yasal faiz veya ticari faiz olabilir. Faizin türü, davanın ticari mi yoksa adli bir dava mı olduğuna bağlı olarak belirlenir. Ticari davalarda faiz oranı daha yüksek olabilir.
Örnek Kar Mahrumiyeti Faiz Hesaplaması
Bir ticari taksi sahibi, geçirdiği bir trafik kazası sonucunda aracını 2 ay boyunca tamire gönderdiğini varsayalım. Araç sahibinin kaza öncesi aylık ortalama kazancı 10.000 TL ise, tamir süresi boyunca elde edemediği gelir 20.000 TL olacaktır. Bu durumda:
İlk ay için 10.000 TL’lik gelir kaybı yaşanmıştır. Faiz, bu tutar üzerinden birinci ayın sonunda işlemeye başlar. İkinci ay için yine 10.000 TL’lik gelir kaybı oluşmuştur. Bu tutar için faiz ikinci ayın sonunda başlar. Her ayın sonunda o döneme ait gelir kaybına faiz eklenir ve bu süreç, tamir süresinin sonuna kadar devam eder.
Kar Mahrumiyeti Bedeli Faiz Başlangıcı Sonuç
Kar mahrumiyeti zararları, malvarlığında doğrudan bir azalma olmaksızın, malvarlığının artmasına engel olma şeklinde ortaya çıkan zararları kapsar. Araç tamir süresi boyunca zarar görenin elde edemediği kazanç, kar mahrumiyeti olarak değerlendirilir ve bu zararlar, haksız fiil nedeniyle tazmin edilmelidir. Faiz uygulamasında ise, her ay için belirlenen gelir kaybına o aydan itibaren faiz yürütülmelidir. Bu şekilde, zarar görenin mahrum kaldığı gelirlerin telafisi sağlanarak, adil bir zarar tespiti ve tazminat süreci yürütülmüş olur. Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, trafik kazaları sonrası tazminat konusunda uzmanlaşmış ekibiyle, bu alanda etkili ve sonuç odaklı hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Trafik kazaları sonrası oluşan tazminatlar hukuki açıdan karmaşık ve zaman alıcı bir süreç olabilir. Bu noktada, Çelik & Baştürk, müvekkillerinin haklarını koruyarak hızlı ve adil sonuçlar elde etmeyi hedeflemektedir. Av. Tolga Çelik ve Av. Nur Baştürk‘e Kar Mahrumiyeti Bedeli Faiz Başlangıcı hakkında detaylı bilgi almak veya sorularınızı yönlendirmek için “Avukata Soru Sor” kısmı veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.