Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Tanınması
Evlilik birliği dışında dünyaya gelen çocuğun babanın hanesine kaydedilmesine evlilik dışı doğan çocuğun baba tarafından tanınması denir. Bu durumda evlilik yoluyla kurulan soy bağının farklı şekilde kurulması sağlanır.
Biz bu makalemizde evlilik dışı doğan çocuğun baba tarafından tanınması nasıl gerçekleştirilir, evlilik dışı doğan çocuğun tanınması dilekçe örneği nasıl hazırlanır sorularına ilişkin detaylı açıklamalarda bulunacağız. Bu hukuki sürecin sorunsuz bir şekilde neticelendirilmesi için konu hakkında genel bir bilgiye sahip olmak gerekmektedir. Bu nedenle yazımızı özenle okumanızı tavsiye etmekteyiz.
Soybağı Nasıl Kurulur?
TMK madde 282/1’e göre soybağı doğumla birlikte kurulur. Kanuna göre evlilik birliği devam ettiği sürece çocuğun babası kocadır. Yine evlilik birliği sonlansa dahi evliliğin sona erdiği tarihten itibaren üç yüz gün içerisinde dünyaya gelen çocuğun babası kocadır.
Bahsedilen süreden sonra dünyaya gelen çocuk ile baba arasında soybağı kurulacaksa bu durum ancak annenin gebe kalmasının evlilik birliğinde olduğunun ispatıyla mümkündür. Kocanın gaiplik durumunun mevcut olması halinde bahsedilen üç yüz günlük süre gaipten son haber alma tarihinden itibaren ya da gaiplikte ölüm tehlikesi olduğu tarihten itibaren başlayacaktır.
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Tanınması Nedir?
Evlilik dışında dünyaya gelen çocuğun baba tarafından tanınması çocuğun babası ile soy bağının kurulmasını ifade etmektedir. Baba tarafından çocuğun tanınması tek taraflı kurucu yenilik doğuran bir haktır. Evlilik dışında çocuğun dünyaya gelmesi halinde evlilik dışı doğan çocuğun velayet durumunun ne olacağı konusu gündeme gelmektedir. Burada bir çok hukuki yol bulunmaktadır. Bu yollardan birisi de makalemizin konusu olan tanıma işleminin gerçekleştirilmesidir.
Soybağının doğum ile birlikte kurulabileceği TMK’nın 282. maddesinde öngörülmüştür. Ayrıca evliliğin devam ettiği sırada veya evlilik birliğinin bitiminden itibaren üç yüz gün içerisinde doğan çocuğun babası karine olarak kocadır. TMK madde 295 ve devamında ise evlilik dışı doğan çocuğun tanınmasına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
DİKKAT: Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması önemli ayrıntılar barındırmakta olup özenle takip edilmelidir. Bu ayrıntılar dikkate alınmadan hareket edilmesi halinde beklenmedik sonuçlar meydana gelebilir. Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması işleminin önemli sonuçları bulunmaktadır. Bu sebeple tanıma sürecini alanında uzman bir avukat eşliğinde sürdürmek büyük önem arz etmektedir.
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Baba Tarafından Tanınması Şartları
Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması için birtakım şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar her somut olay için değişkenlik gösterse de her olay için geçerli asgari şartlar aşağıda açıkladığımız şekildedir.
Çocuğu Tanıyan Kişinin Baba Olması Gerekir
Öncelikle belirtmek de fayda var ki tanıma kişiye sıkı sıkıya bağlı olan haklardandır. Baba yaşadığı ve ayırt etme gücüne sahip olduğu sürece bu hakkını direkt kullanma yetkisine sahiptir.
Tanıma işleminin gerçekleştirilmesi için tam ehliyet şartı aranmamaktadır. Bu durumda tanıyanın küçük ya da kısıtlı olması tanıma işlemine engel teşkil etmeyecektir. Küçük veya kısıtlı kişi veli ya da vasisinin rızası ile bu işlemi gerçekleştirebilecektir.
DİKKAT: Tanıma işlemi direkt olarak nüfus dairesinde yapılabilir. Aynı zamanda tanıma davası ile de tanıma işlemi gerçekleştirilebilir. Fakat belirtmek gerekir ki her iki durumda da DNA testi vs. gibi bir inceleme yapılmayacaktır. Burada sadece beyan üzerine baba – çocuk ilişkisi kurulacaktır. Fakat bu beyan mevzuata uygun şekilde yapılmalı ve somut olaya göre gerekli şartları taşımalıdır.
Tanımaya Engel Bir Durumun Bulunmaması Gerekir
Evlilik dışı doğan çocuğun baba tarafından tanınabilmesi için tanımaya engel bir durumun mevcut olmaması gerekir. Evlilik dışı doğan çocuğun nüfusunda kayıtlı başka bir babasının bulunması tanımanın önünde engel oluşturacaktır. Böyle bir durumun varlığında mevcut soybağı geçersiz hale getirilmeden çocuğu tanıma işlemi gerçekleştirilmeyecektir. Başka bir deyişle böyle bir durumun bulunması halinde baba ilk olarak mevcut soybağı ilişkisinin geçersizliğini sağlamalıdır.
Tanıma İradesi Mevzuata Uygun Şekilde Beyan Edilmelidir
Baba tarafından gerçekleştirilen tanıma iradesi mevzuata uygun şekilde beyan edilmelidir. Evlilik dışı doğan çocuğun baba tarafından tanınması için aşağıdaki şartlardan herhangi birisinin sağlanması gerekir.
- Baba olduğunu iddia eden kişi nüfus müdürlüğüne yazılı başvurusu
- Baba olduğunu iddia eden kişi mahkemeye yazılı başvurusu. Burada başvurulacak mahkeme babanın yerleşim yeri ya da nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesidir.
- Baba olduğunu iddia eden kişinin resmi senet veya vasiyetnamesinde beyan ile tanınması
şeklindedir.
Tanıma İşleminin Bildirim Usulü
Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması işlemi için yapılacak olan bildirim iki ayrı şekilde sınıflandırılabilir. İlk olarak yukarıda da izah ettiğimiz üzere babanın yazılı beyanı ile birlikte nüfus müdürlüğüne başvuru yoluyla yapacağı tanıma işlemidir.
İkincisi ise düzenlenen resmi senet ile birlikte notere veya konsolosluğa başvurulması yoludur. Bu durumda başvuru tarihinden itibaren 10 gün içerisinde noter yapılan bildirimi nüfus müdürlüğüne gönderecektir. Vasiyetname ile yapılacak olan tanıma işleminde ise, hakim tarafından vasiyetnamenin açılması üzerine bildirim işlemi gerçekleşmiş sayılacaktır.
ÖNEMLİ: Belirtmek de fayda var ki konsolosluklar ve noterler yargı mercii değildir. Bu tarz işlemlerde eksik şekilde başvurulması yahut belirsiz başvuruların yapılması durumunda başvurular noter veya konsolosluklarca reddedilmektedir. Böyle bir durumda telafisi güç zararlar doğacaktır. Bu durumun engellenebilmesi ve sağlıklı bir süreç yürütülmesi için akla takılan soruları avukata sormak ve danışmak oldukça önem arz eder.
Babanın Tanıma Davası
Makalemizde tanıma işleminin gerçekleştirilebilmesi için nüfus müdürlüğüne ve notere başvurulabileceğinden bahsettik. Tanıma işleminin sağlanabilmesi için bu yolun dışında başka bir yol daha bulunmaktadır. Bu yo da babanın tanıma davası açabilmesidir. Babanın tanıma davası sıklıkla açılan davalar arasında yer almaktadır.
Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması davası tek taraflı irade beyanı içermekte olup çekişmesiz dava kapsamına girmektedir ve hasımsız açılması gereken bir davadır. Makalemizde yukarıda da izah ettiğimiz üzere tanınacak çocuğun nüfusta başka bir babasının bulunması halinde mevcut babalık ilişkisinin sona erdirilmesi halinde soybağı kurulabilecektir. Yani nüfustaki bu soybağı geçersiz kılınmadıkça çocuğu tanıma işlemi gerçekleştirilemeyecektir. Önce mevcut babalık ilişkisi sonlandırılacak akabinde de tanımaya ilişkin olarak tanıma davası açılacaktır.
Babanın tanıma davası zamanaşımı: Çocuğun ana rahmine düştüğü andan itibaren sonuç doğuran bu hak için kanun koyucu tarafından bir zaman aşımı süresi öngörülmemiştir.
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Anne Ve Babasının Evlenmesi Durumunda Süreç Nasıldır
Evlilik dışı doğan çocuğun anne ve babası sonradan birbirleriyle evlenirlerse evlilik birliği içerisinde doğan çocuklara ilişkin olan hükümlere tabi olurlar. Evlenme işlemi ile bu hükümler kendiliğinden gerçekleşecektir. Eşler evlenmeleri halinde evlilik birliği dışında doğmuş olan ortak çocuklarını yerleşim yerlerindeki ya da evlilik birliğinin yapıldığı yerdeki nüfus memuruna bildirmekle yükümlüdürler.
Bildirim yapılmaması halinde de çocuklar evlilik birliği içerisinde doğan çocuklarla aynı hükümlere tabi olurlar. Bunun yanında evlenmenin öncesinde tanıma ile soybağı kurulmuş olan çocukların anne ve babalarının evlenmesi halinde herhangi bir işlem ya da prosedür uygulanmasına gerek yoktur.
Evlilik Dışı Çocuğu Tanıma Dilekçe Örneği
Evlilik dışı çocuğu tanıma dilekçe örneği genellikle baba olduğu iddiasında bulunan kişiler tarafından talep edilmektedir. Ancak taslak bir metin halinde evlilik dışı çocuğu tanıma dilekçe örneği hazırlamak ve kullanmak mümkün değildir. Bunun sebebi her somut olay bakımından tanıma işlemi farklılık arz edecektir. Taslak bir metin kullanılması halinde menfaati bulunanlar açısından hak kayıpları ortaya çıkabilir.
Tanıma işleminin gerçekleştirilmesinde menfaati bulunan kişilerin sonrasında mağduriyet yaşamamaları için evlilik dışı çocuğu tanıma dilekçesinin hazırlanmasında alanında deneyimli uzman bir avukattan yardım alınması gerekir.
Yetkili Ve Görevli Mahkeme
Davalarda görevli mahkeme belirlenirken uyuşmazlık konusu dikkate alınacaktır. Bu durumda evlilik dışı doğan çocuğun baba tarafından tanınması amacıyla açılacak olan davada görevli olan mahkeme aile mahkemeleridir. Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması davasında yetkili mahkeme ise taraflardan birinin dava esnasındaki yerleşim yeri mahkemesi ya da doğum esnasındaki yerleşim yeri mahkemeleridir.
Tanımanın İptali Davası Nedir?
Evlilik dışı çocuğu tanıyan erkek yanılma, aldatma veya korkutma sebebiyle tanımanın iptalini dava edebilir. Belirtmekte fayda var ki tanımanın iptali davası açılabilmesi için öncelikle geçerli bir tanımanın mevcut olması gerekir. Geçerli bir tanıma işlemi için ise mevzuatın aradığı esas ve şekle ilişkin şartların sağlanmış olması gerekir. Aksi halde tanıma işlemi batıl olacaktır. Batıl bir tanıma işlemine karşı ise tanımanın iptali davası açılamayacaktır. Tanımanın iptali davası tanıyan tarafından ana ve çocuğa karşı açılabilir. Baba olduğu düşüncesiyle çocuğu tanıyanın tanımanın iptali davası açma hakkı iptal sebebini öğrendiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten itibaren 1 yıl ve herhalde tanımanın üzerinden 5 yıl geçmekle düşer.
Tanımanın iptali davası anne, çocuk, çocuğun ölümü halinde altsoyu, soybağının kurulması kamu düzeni açısından önem arz ettiği için cumhuriyet savcısı, hazine ve diğer ilgililer tanıyana karşı tanıyan vefat etmiş ise mirasçılarına karşı açabilir. Buradaki diğer ilgililer olarak tanınan çocuğun gerçek babası ve tanınan çocuk sebebiyle mirasçı olamayan veya miras payları etkilenen mirasçılar gösterilebilir.
Dava açan kişi tanıyanın çocuğun babasını olmadığını ispat etmek zorundadır. Burada davacı davalının baba olmadığını her türlü delille ispat edebilir. Burada tanıyan ile anne arasında cinsel ilişki gerçekleşmediğini veya bir cinsel ilişki bulunsa dahi çocuğun bu cinsel ilişkiden olmadığının ispatlanması gerekir. Anne veya çocuk tarafından tanıyanın baba olmadığı iddiası ile tanımanın iptali davası açılabilecektir. Bu durumda TMK madde 299’da bir karine öngörülmüştür. Anne ve çocuk tarafından tanıyanın gerçek baba olmadığı iddiasıyla açılmış olan iptal davasında ispat yükü ancak tanıyanın gebe kalma döneminde ana ile cinsel ilişkide bulunduğuna ilişkin inandırıcı kanıtları göstermesinden sonra doğar. Başka bir deyişle tanıyanın anne ile cinsel ilişkide bulunduklarına ilişkin göstermiş olduğu deliller çocuğun babası olduğuna adi karina oluşturacaktır. Davacı anne ve çocuk ise her türlü delil ile bu karinenin aksini ispatlayabileceklerdir. Burada bu kişilerin dava hakkı tanıyan kişinin çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl ve herhalde tanımanın üzerinden 5 yıl geçmekle düşer. Fakat burada belirtmekte fayda var ki davacı çocuğun bu davayı açma hakkı 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi değildir. Çünkü tanınan çocuğun dava hakkı ergin olmasından itibaren 1 yıl geçmekle düşer.
Fakat tüm bunların yanında eğer tarafların dava açma süreleri geçtiği halde gecikmeyi haklı kılan sebepler mevcut ise gecikmeyi haklı kılan sebebin ortadan kalkmasından itibaren 1 ay içerisinde dava açma hakları bulunmaktadır.
Tanımanın İptali Davasında Yetkili Ve Görevli Mahkeme
Tanımanın iptali davasında görevli mahkeme aile mahkemesi olup yetkili mahkeme ise taraflardan birinin dava veya çocuğun doğumu sırasındaki yerleşim yeri mahkemesidir.
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Soyadı
Nüfusa kayıtlı olmayan çocuğun tanınması için birtakım hukuki yollar bulunmaktadır. Çocuk ile anne arasında soybağı doğumla kurulur. Çocuk evlilik birliği dışında dünyaya gelmişse çocuk annenin soyadını almaktadır.
Ancak çocuk ve baba arasında soybağı kurulması talep ediliyorsa bu durumda ilk olarak soybağının tespit edilmesi gerekir. Çocuk ve baba arasında soybağı kurulabilmesi için aşağıdaki durumların mevcut olması gerekmektedir.
- Anne ile evlilik
- Babalık davası açmak
- Tanıma davası
Evlilik birliği dışında dünyaya gelmiş olan çocuğun tanınması ancak arada başka bir erkekle soybağı yoksa mümkündür.
Evlilik Dışı Çocuğun Tanınması Davası Önemli Hususlar
Evlilik birliği dışında doğan çocuk veya çocukların baba ile soybağının kurulması ancak tanıma yoluyla sağlanabilir. Evlilik birliği dışında doğan çocuğun velayeti annededir. Anne kısıtlı, küçük ya da vefat etmiş ise veya velayet anneden alınmışsa o zaman hakim çocuğun menfaati doğrultusunda çocuğa vasi atayacak ya da velayeti babaya verecektir.
Baba ile çocuk arasında soy bağı kurulursa baba çocuğun velayetini almak hakkı elde eder. Belirtmek de fayda var ki herhangi bir mahkeme emri olmadan sadece tanıma ile çocuğun velayeti doğrudan babaya geçmez. Çocuk ve baba arasında soybağı kurulabilmesi için çocuğun resmi şekilde tanınması gerekir.
Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler
Evlilik dışı çocuğun tanınması uygulama açısından büyük önem arz etmektedir. Özellikle son dönemlerde birçok kişi evlilik dışı çocuğun tanınması işlemine başvurmaktadır. Dolayısıyla tanıma işleminin yapılabilmesi için özenle davranılması gerekmektedir. Aksi durumda haklı olunmasına rağmen bu işlem ilgili makamlarca reddedilecektir.
Makalemizde detaylı olarak anlattığımız üzere evlilik dışı çocuğun tanınması işlemi teferruatlı bir işlemdir. Bu sebeple çocuğun tanınması işleminin tüm aşamalarında alanında uzman deneyimli bir avukatın yardımından yararlanılmalıdır. Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi İstanbul Şişli Mecidiyeköy’de aile hukuku avukatı olarak faaliyet göstermektedir. Aile hukuku alanında deneyimli avukatları ile müvekkillerine profesyonel hizmet vermektedir. Evlilik dışı çocuğun tanınması davası, babalık davası, tanımanın iptali ile aile hukukundan doğan diğer dava ve işleriniz için avukata sor kısmından ya da iletişim sekmesi kısmından avukatlarımıza ulaşabilirsiniz.
