Elbir İş Merkezi Kat:9 No:6/11
Mecidiyeköy Şişli/İstanbul

Boşanmada Şirket Paylaşımı

Boşanmada Şirket Paylaşımı – Boşanmada Mal Paylaşımı Şirket Hissesi

Boşanmada şirket paylaşımı teknik bir konu olup birçok detayı içerisinde barındırmaktadır. Eşler arasında malvarlıklarının paylaştırılması oldukça zor ve meşakkatli bir süreçtir. Şirket hisselerinin eşler arasında paylaştırılması için dava açılması gerekmektedir.

Mal rejimi tasfiyesi davası boşanma davası sona erdikten sonra açılmaktadır. Aşağıda açıklayacağımız üzere bazı durumlarda mal paylaşımı davasını boşanma davası ile birlikte istemek de mümkündür. Boşanma davası nasıl açılır? adlı makalemizi okumak için tıklayabilirsiniz.

Makalemizde uygulamada sık olarak karşımıza çıkan ve merak edilen durumlara yer verdik. Dolayısıyla yazımızı özenle okumanızı tavsiye etmekteyiz. Makalemizde yer verdiğimiz hususlar bilgi verme amaçlı hazırlanmış olup somut olaya göre farklılıklar göstermektedir.

ÖNEMLİ: Boşanma davasında şirket hisselerinin paylaşımı oldukça detaylı bir süreçtir. Bu süreç önemli hukuki kurallar içermektedir. Yanlış bir işlem tesisi neticesinde uğranılacak hak kayıplarının önüne geçmek için bu sürecin başından sonuna kadar bir avukat ile yürütülmesi gerekmektedir. Uzman bir boşanma avukatı desteği ile şirket hisselerinin doğru pay edilmesi sağlanacak ve hak kayıpları yaşanmayacaktır. 

Boşanmada Şirket Paylaşımı Nedir?

Tarafların boşanma sürecinde olmaları ya da bu süreci tamamlamaları üzerine taraflardan en az birisinin bir şirkette paydaş olması halinde ortaya çıkan paylaşıma boşanmada şirket hisselerinin paylaşımı denir. Şirket hisselerinin paylaşımı nedeniyle açılacak dava boşanma davasından ayrı ve bağımsız olarak yürütülen bir mal rejimi tasfiyesi davasıdır.

Şirket hisselerinin paylaşımı mal paylaşımının kapsamına girmektedir. Bu husus Türk Medeni Kanunu’nun Eşler Arasındaki Mal Rejimi başlığı altında düzenlenmiştir. Mal paylaşımı denildiğinde her malın paylaştırılabileceği düşünülmektedir. Fakat hangi malların paylaşıma dahil olduğu kanunda belirtilmiştir ve şirket hisseleri de paylaşıma dahil olan mal kapsamındadır.

Şirket Hisseleri Edinilmiş Mal Mıdır?

Boşanmada şirket paylaşımı eşler arasındaki mal rejimine tabidir. Taraflar eğer evlenirken ya da evlilikleri devam ederken özel bir mal rejimi belirlememişlerse aralarında edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır. Genel bir ifade ile belirtirsek boşanma davasında kusur oranına bakılmaksızın edinilmiş mallar belirlenecektir.  Akabinde bazı malvarlıkları bu değer üzerinden çıkarılarak toplam malvarlığı ikiye bölünecektir. Bu payın biri eşlerden birinin diğer kısmı ise diğer eşin olacaktır.

Fakat burada genel olarak değinilmesi gereken husus şirket hisselerinin edinilmiş mal kapsamına girebilmesi için belirli şartların bulunması gerekir.

  • Eşin kurduğu şirket evlilik tarihinden sonra kurulmuş olmalıdır

Türk Medeni Kanunu’nda esas mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimidir. Kural olarak eşlerin evlendikten sonraki süreçteki kazanımları edinilmiş mal sayılmaktadır. Evlendikten sonra eşin bir şirket kurmuş olması durumunda şirket hisseleri mal paylaşımı davasının konusu olacaktır. Bunun yanında şirket tarafların evlenmesinden önce kurulmuş fakat bu şirketin bazı hisseleri evlilikten sonra satın alınmış ise bu şirket hisseleri de mal paylaşımı davasına konu olacaktır.

  • Eşlerin 01.01.2002 tarihinden önce veya  sonra evlenmelerine göre şirket hisselerinin paylaşımı farklılaşır

01.01.2002 tarihinde yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimi olarak kabul edilmiştir. Bu tarihten sonra evlenen eşler aksini talep etmemeleri durumunda tabi oldukları rejim ednilmiş mallara katılma rejimidir. 01.01.2002 tarihinden önceki mallar ayrı bir hesaplamaya tabi iken 01.01.2002 tarihinden sonra edinilen mallar ayrı bir hesaplamaya tabidir.  Belirtmek gerekir ki burada paylaşım detaylarına tamamıyla yer vermemiz mümkün değildir.  Her somut olay kendi içerisinde değerlendirilmelidir dolayısıyla somut olay değerlendirmesi yapmak için avukattan danışmanlık hizmeti alınması gerekmektedir.

  • Eşlerin mal ayrılığı rejimini seçmemiş olması gerekir

2002 yılından sonra hukukumuzda edinilmiş mallara katılma rejimi yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir. Fakat evlenecek olan eşlere mal rejimi hususunda seçimlik haklar tanınmıştır. Taraflar istedikleri halde evlenme sırasında akdedecekleri bir sözleşmeyle mal ayrılığı seçeneğini, paylaşmalı mal ayrılığı seçeneğini ya da mal ortaklığı seçeneğini mal rejimi olarak tercih edebilirler.

Eşlerin mal ortaklığını mal rejimi olarak seçmeleri halinde şirket hisseleri yine mal rejimi tasfiyesine dahildir. Ancak mal rejimi olarak mal ayrılığı tercih edildi ise bu durumda şirket hisselerinin paylaşımı mal paylaşımı davasına konu olamaz.

Boşanmada Şirket Hisseleri Nasıl Paylaştırılır?

Boşanmada şirket hisselerinin paylaştırılması hususunda yukarıda izahını yaptığımız şartların mevcut olması halinde şirket hisselerinin edinilmiş mal kapsamında olduğu kabul edilmektedir. Şirket hisselerinin paylaşılmasında dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır.

Öncelikle anonim şirket, limited şirket, kollektif şirket, komandit ve benzer bir şirketin var olması gerekmektedir. Şirket hisselerinin gerçek piyasa değerinde olması gerekmektedir.

Şirket hissesinin 01.01.2002 tarihinden önce alınmış olması halinde bunlar paylaşıma dahil edilmeyecektir. Bu durumda eşe yalnızca şirket hissesi sebebiyle elde edilen gelirler mal paylaşımı davasına konu edilecektir.  Evlilik tarihi 01.01.2002 tarihinden sonra olsa da dahi şirket hissesi sebebiyle evlilik birliği içerisinde edinilen gelirlere ilişkin eşe katılma alacağı verilecektir.

Fakat bu tarihten sonra edinilen her türlü şirket hissesi Türk Medeni Kanunu kapsamında mal paylaşımına dahil edilecektir. Hisse sahibi olmayan eşe, söz konusu hisse senetleri sebebiyle elde edilen gelir ve kardan katılma alacağı verilecektir. Genellikle şirket hisselerini elinde tutan eş bu hisseleri elinde tutmaya devam etmekte ve mahkemece diğer eş lehine bir alaca hükmedilmektedir. Fakat her somut olaya göre bu paylaşım durumu değişecektir.

Boşanmada Şirket Karı Tüketilmişse Ne Olacaktır?

Eşlerin boşanması durumunda eşe verilecek olan şirket hisselerinden elde edilen pay tüketilmişse bu durum Türk Medeni Kanunu tarafından bölüşülecek bir malvarlığı olmadığı şeklinde değerlendirilir. Böyle bir durumun mevcudiyeti halinde tasfiyeye tabi bir malvarlığı yoktur.

Kişisel mal olan şirketlerde kar payı dağıtılmamış veya dağıtılmayan kar payı ana sermayeye ayın olarak eklenmiş ise dağıtılmayan bu kar payları  TMK madde 219/4 gereği edinilmiş mal olacağından tasfiyeye girecektir. Dağıtılmayan temettülerin mahkemece karar tarihindeki reel değerinin karar tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte katılma alacağı olarak tahsili talep edilebilecektir.

Bir şirketin dağıtılmamış kar payı tasfiye hesabında dikkate alınırken, gözden kaçırılmaması gereken nokta kar paylarının davalı eşe ödenecek olması halinde düşülecek olan vergi vb. hesaplamaların yapılarak dağıtılabilecek net karın hesaplanmasıdır. Çünkü düşülecek bu rakamlar edinilmiş malın borcu niteliğindedir. Ancak uygulamada bu kesintiler dikkate alınmaksızın hesaplama yapılmaktadır. Ve Yargıtay kararlarında da bu konuda bir bozma yapılmadığı görülmektedir.

Bilindiği üzere mevcut edinilmiş mallar tasfiyeye, TMK madde 235/1 gereğince karar tarihine en yakın tarihteki değeri ile girerler. Şirketlerle ilgili tasfiye talebinde bulunulduğunda, hesaplama şirketlerin mal rejiminin sona erdiği tarihteki defter ve belgeleri dikkate alınarak yapılmaktadır. Fakat mal rejiminin sona erdiği tarihteki duruma göre bulunan miktarın güncelleştirilerek, tasfiye tarihi yani karar tarihine en yakın tarih itibariyle ulaşacağı miktar bulunmalıdır.

Şirkette Sermaya Artırımı Olmuşsa Boşanmada Şirket Paylaşımı Nasıl Olur?

Yine şirket hisselerinin kişisel mal olması halinde dağıtılmamış kar payı dışında bakılacak konulardan biri de yasal mal rejimi içinde sermaye artışının olup olmadığıdır. Yasal mal rejimi içinde, hissedar eşin nakit sermaye ödemek suretiyle sermaye artışına gidilmesi halinde, ödenen bu sermaye karine gereği edinilmiş mallardan sayılır. Hissedar eşin bu sermaye artışını kişisel mallarından  gerçekleştirdiğini ispat edememesi halinde sermaye artışı tasfiyede dikkate alınacaktır. Burada aslında hissedar eşin kişisel malına edinilmiş mallardan bir kayma vardır ve bu durum bir çeşit denkleştirme olarak karşımıza çıkmaktadır.  Hissedar eşin nakit olarak ödediği sermaye artış miktarının, sermaye ödemesinin yapıldığı tarihteki diğer eş aleyhine hakkaniyete uygun olmayan bir durum yaratmaktadır.  Dolayısıyla ödenen sermaye miktarının güncellenerek tasfiyede dikkate alınması gerekmektedir.

 Örneğin hissedar eş 2005 yılında edinilmiş mallarından 20.000 TL ödemek suretiyle sermaye artışı yapmıştır. Tarafların 2012 yılında boşanma davası açtığını farz edersek, tasfiye davasının karar tarihinin ise 2015 yılı olduğunu düşünürsek tasfiyeye 2005 yılındaki ödeme miktarı olan 20.000 TL’nin girmesi diğer eş aleyhine olacaktır. Dolayısıyla bu rakamın güncellenerek tasfiyede dikkate alınması gerekecektir.

Şirkette Bedelsiz Pay Edinilmesi Olmuşsa Boşanmada Şirket Paylaşımı Nasıl Olur?

Bedelsiz pay edinilmesi (gratisaktien) halinde bu paylar yedek akçe ve yeniden değerleme fonunun esas sermayeye dönüştürülmesi ile oluşurlar. Ve esas itibariyle  şirketin dağıtılmayan kar payının karşılığı olduğundan kişisel malın geliri olarak 219/b.4 kapsamında edinilmiş mal sayılmalıdırlar. Fakat bu yedek akçenin de evlilik tarihinden ya da Yürürlük K. m. 10 gereği 1 Ocak 2002 tarihinden sonra yani yasal mal rejiminin başlangıç tarihinden sonra elde edilmiş şirket gelirleri olması gerekir. Yasal mal rejiminin başlangıç tarihinden önceki kar payı ve yedek akçeler kişisel mal olarak nitelendirilerek  edinilmiş mal hesabına dahil edilmeyecektir. Bu halde zamana oranla hesaplama kuralının  uygulanması önerilmektedir.  Payın değerinin bedelsiz yükseltilmesi halinde de aynı sonuçlar söz konusudur.

Boşanmada Şirket Üzerine Alınan Mallar Ne Olacaktır?

Boşanmada şirket üzerine alınan malların akıbeti ne olacaktır? Mal rejimi tasfiyesinde paylaşıma tabi tutulacak mıdır? Bu husus günümüzde de sık sık tartışılmaktadır. Şirketin kendisine ait ofis malzemeleri yani masa sandalye gibi demirbaşları şirketin üzerine araba satın alınmış ise araba gayrimenkulu mevcut ise gayrimenkullerin boşanma sonrasındaki paylaşımı düşünülmektedir. Belirtmekte fayda var ki şirket üzerine alınan mallar üzerine boşanma sebebiyle tedbir konulamayacak mallardır. Şirket üzerine alınan mallar boşanmada şirket hisselerinin tespitinde rol oynayacaktır.

Boşanma Davasında Şirket Hissesine Tedbir Konulabilir Mi?

Uygulamada genellikle boşanma davasının açıldığı sırada veya sonrasında eşlerin birbirinden mal kaçırdığı olayları ile karşılaşılmaktadır. Her ne kadar mal kaçırma kastıyla elden çıkarılan mal varlığının devri geçersiz olsa da bu durum mal paylaşımı sürecini oldukça meşgul etmekte ve süreci uzatmaktadır.

Yasada mal kaçırmanın engellenmesi için düzenlenen korumanın adı ihtiyari tedbirdir. Fakat şirket hissesine tedbir konulması boşanma davasında mümkün değildir. İhtiyati tedbir ancak mal paylaşımı davasının açılması durumunda talep edilebilecektir. Dolayısıyla boşanma davasının açılması ile birlikte mal paylaşımı davası açılmalı ve bu davada tedbir talep edilmelidir. Bu durumda mal paylaşımı davası bekletici mesele yapılacak ve boşanma davasının neticelenmesi bekletilecektir. Bu durumun mahkeme tarafından kabul edilebilmesi için gerekçelerin doğru bir hukuki zemine oturtulması gerekmektedir. Böyle bir durumda kesinlikle avukat yardımı alınmalıdır.

Anlaşmalı Boşanmada Şirket Paylaşımı

Anlaşmalı boşanma davasında şirket paylaşımı eşler arasında serbestçe belirlenecektir. Anlaşmalı boşanma davası için hazırlanacak anlaşmalı boşanma protokolüne Ticaret Sicil Gazetesi vs. gibi şirket hisseleri ile ilgili resmi evrakların eklenmesi zorunludur.

Boşanmada Şirket Paylaşımı Görevli Ve Yetkili Mahkeme

Boşanmada şirket hisselerinin paylaşımı özel bir konudur. Bu konu ihtisas mahkemelerinden biri olan Aile mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Yani boşanmada mal paylaşımı davalarına aile mahkemesi bakmaktadır. Fakat şirket hisselerinin paylaşılacağı yerde aile mahkemesi yok ise bu durumda aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemelerinde şirket hisselerinin paylaşımı davası görülecektir.

Şirket hisselerinin paylaşılmasını konu edinen davalar bir mal paylaşımı davalarıdır. Bu sebeple yetki yönünden hangi mahkemenin görevli olduğu mal paylaşımı davasındaki esaslara göre belirlenecektir. Buna göre yetkili mahkeme;

  • Mal paylaşımı davası taraflardan birisinin ölümü sebebiyle açılacak ise ölenin son ikametgah adresinde bulunan aile mahkemesinde açılacaktır.
  • Önceden açılmış bir boşanma davası var ise ve bu boşanma davası devam etmekte iken mal paylaşımı davası açılacak ise bu durumda boşanma davasının görüldüğü yer mahkemesi aynı zamanda mal paylaşımı davasına bakacaktır.
  • Boşanma davasının kesinleşmesi üzerine şirket hisselerinin paylaşımı nedeniyle dava açılacak ise bu durumda dava boşanma kararının kesinleştiği mahkemede görülecektir.

Yukarıda sayılan hiçbir durumun mevcut olmaması halinde şirket hisselerinin paylaşımı nedeniyle açılacak dava, davalı eşin ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinde açılacaktır.

Zamanaşımı

Boşanma sebebiyle şirket hisselerinin paylaşımı davası TMK 170. maddesi gereğince 10 yıllık zamanaşımına tabiidir. Başka bir deyişle bu dava boşanma davasının kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde açılması gerekmektedir. Aksi takdirde şirket hisselerinin paylaşımı davası usulden red edilecektir.

ÖNEMLİ: Özellikle eşlerin boşanma sürecine girdiği dönemlerde sıklıkla mal kaçırma olayları yaşanmaktadır. Dolayısıyla boşanmanın gerçekleşmesinin ardından mal paylaşımı süreci hızlı bir şekilde yürütülmelidir. Bu sürecin daha hızlı ve pratik bir şekilde yürütülmesi ve neticelendirilmesi için uzman bir avukat yardımı alınmalıdır.

Boşanmada Mal Kaçırma Nasıl Engellenir?

Uygulamada eşler diğer tarafa tazminat ödememek ya da mal paylaşımında yükümlülüklerini yerine getirmemek için sık sık mal kaçırma yöntemlerine başvurmaktadırlar. Boşanmada mal paylaşımı davasında başarılı bir sonuç elde edilebilmesi için diğer tarafın mal kaçırma kastı ile yaptığı işlemlerin önüne geçilmesi gerekmektedir.

Boşanmada mal kaçırma işlemlerinin önüne geçilmesinin en etkili yolu mallar üzerine ihtiyati tedbir konulmasıdır. İhtiyati tedbir kararını Aile Mahkemesi verecektir.  Mal paylaşımı davası ile birlikte ihtiyati tedbir talep edilecek akabinde aile mahkemeleri davalıya ait malların satışını engellemek için malların  tapu kayıtlarına ihtiyati tedbir konulmasına karar verecektir.

Bunun yanında tarafların aile konutu olarak kullandıkları gayrimenkul tapuda taraflardan hangisinin adına kayıtlı olursa olsun ilgili tapu sicil müdürlüğüne başvuru yapılarak taşınmaza ilişkin “aile konutu şerhi” konulabilir.  Tapu kaydına aile konutu şerhi düşülmesi halinde bu gayrimenkul diğer eşin rızası olmadan satılamayacaktır.

Boşanmada Şirket Hisseleri Paylaşımı Dava Dilekçesi Örneği

Şirket hisseleri mal paylaşımı davasında dava dilekçesinin düzenlenmesi arzu edilen neticenin elde edilmesi bakımından önemlidir. Mal paylaşımının nasıl yapılacağı somut olayın özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir. Dolayısıyla şirket hisselerinin paylaşımı için hazırlanacak olan dilekçe her somut olayın özelliklerine göre özenle oluşturulmalıdır. Aksi durumda bu davada menfaati bulunan kişiler büyük hak kayıpları yaşayabileceklerdir.

ÖNEMLİ: Şirket hisselerinin paylaşımı davasının düzenlenmesinden sürecin neticelendirilmesine kadar alanında uzman boşanma avukatlarından yardım alınması gerekmektedir. Bu durum kişilerin maddi ve manevi her türlü hak kaybı yaşamasının önüne geçecektir.

Boşanmada Mal Paylaşımı Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Makalemizde boşanmada şirket hisseleri nasıl paylaştırılır, şirket hisseleri edinilmiş mal mıdır sorularına yanıt verdik. Sonrasında boşanmada şirket hisseleri paylaşım davasında görevli ve yetkili mahkemenin neresi olacağını açıkladık.

Makalemizde bahsettiğimiz hususlar kanunda düzenlenen ve uygulamada karşılaşılan şekilde sizlere açıklanmıştır. Fakat belirtmekte fayda var ki her somut olay açısından uygulanacak hamleler ve gidilecek yollar farklılık arz etmektedir.  Bu sebeple her somut olay kendi içerisinde değerlendirilmelidir.

Boşanmada şirket hisselerinin paylaşımı oldukta teknik bilgi gerektiren bir konudur. Dolayısıyla bu sürecin düzgün bir şekilde başlatılması ve istenilen neticenin elde edilmesi için uzman bir boşanma avukatından hukuki danışmanlık hizmeti alınmalıdır. Aksi halde hatalı ve ihmali işlemler sonucu taraflar geri dönüşü olmayacak şekilde büyük zarara uğramaktadır. İstanbul boşanma avukatı olarak faaliyet gösteren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi olarak müvekkillerimizi boşanma davası ve mal rejiminin tasfiyesi davalarında özenle temsil etmekteyiz.

Bu Yazıyı Paylaş

Son Yazılar

Hakkımızda

İstanbul Avrupa yakasının Şişli ilçesinde faaliyet gösteren ve hukukun çeşitli alanlarında uzman avukatları ile hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti veren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi Av. Tolga ÇELİK ve Av. Müesser Nur BAŞTÜRK tarafından kurulmuştur…