Elbir İş Merkezi Kat:9 No:6/11
Mecidiyeköy Şişli/İstanbul

Boşanma Tanıma Tenfiz Davası

Boşanma Tanıma Tenfiz Davası

Tanıma tenfiz davalarına boşanma çok fazla konu olmaktadır.  Yabancı ülke mahkemeleri tarafından verilen boşanma kararının ve boşanmanın ferilerine ilişkin kararların Türkiye’de geçerliliğini sağlamak için yabancı mahkeme huzurunda boşanan kişiler tarafından tanıma tenfiz davası açılmalıdır.

Makalemizde boşanmanın tanıma tenfiz davasına nasıl konu olacağını, sürecin nasıl işleyeceğini ve nasıl neticeler ile karşı karşıya kalınacağını anlatacağız. Bunun yanında dikkat edilmesi gereken önemli noktalar üzerinde de duracağız. Makalemizi dikkatle okumanızı öneririz.

Boşanma Tanıma Tenfiz Davası Nedir?

Yabancı ülke mahkemeleri nezdinde boşanmaya  ilişkin verilen kararın Türkiye’de geçerliliğini sağlamak için açılan davaya denir. Yabancı ülke mahkemeleri nezdinde boşanmaya ek olarak icra edilmesi gereken boşanmanın fer’i niteliğindeki kararların Türkiye’de geçerliliğinin sağlanması ve icra edilebilmesi için açılan davaya da boşanmanın tenfizi denir.

Başka bir deyişle yabancı mahkeme kararı icrai nitelikte bir karar değilse yalnızca bu kararın değiştirdiği hukuki durumun Türkiye’de geçerliliği sağlanmak isteniyorsa bu durumda tanıma davası açılmalıdır. Boşanma kararının yanında aynı zamanda icra edilmesi gereken kararlar mevcut ise tenfiz davası açılmalıdır.

Tanıma tenfiz ile ilgili tüm hususlara makalemizde yer veremeyiz. Biz bu makalemizde boşanma hususunda tanıma tenfiz sürecinin işleyişini anlatacağız.

ÖNEMLİ: Boşanma tanıma tenfiz davaları önemli hukuki ayrıntılara sahiptir. Özellikle usul hukuku açısından oldukça dikkat edilmesi gereken detaylar bulunmaktadır. Bu sürecin sağlıkli bir şekilde neticelendirilmesi ve hak kaybı yaşanmaması için boşanma avukatı ile süreç yürütülmelidir.

Boşanma Tanıma Tenfiz Şartları

Tanıma tenfize ilişkin genel şartlar boşanmanın tanıması ve tenfizi için de geçerlidir.  Boşanma tanıma tenfiz davasında ilk olarak bir yabancı mahkeme tarafından verilmiş bir karar olmalı ve bu karar kesinleşmiş olmalıdır. Bunun yanında kararı veren yabancı ülke ile Türkiye arasında tanıma tenfize ilişkin karşılıklılık olmalıdır. Bu karşılıklılık kanuni, anlaşmasal ya da fiili şekilde olabilir.  Yani başka bir deyişle Türk mahkemeleri tarafından verilen kararlar da o ülke mahkemelerinde tanınıp tenfiz edilebiliyor olması gerekir.

Bunun dışında karar Türk münhasır yetkisini aşmayan bir konuda verilmiş olması gerekmektedir. Boşanma ve ferileri konusunda genellikle münhasır yetki aşılmaz. Aynı zamanda yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen karar  Türk kamu düzenine aykırı olmamalıdır.  Ve bütün bunların yanında davacı ve davalının savunma hakkının ihlal edilmemiş olması gerekmektedir.

DİKKAT: Boşanmanın tanınması ve boşanmanın fer’ilerinin tenfizi konusunda ayrı ayrı değerlendirme yapılmalıdır. Çünkü boşanma kararları nitelikleri gereğince içerisinde farklı birçok konuda hüküm barındırabiliyor.

Boşanmanın Tanınması Ve Tenfizi Neden Gereklidir

Boşanma tanıma tenfiz açısından ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Çünkü yabancı ülke mahkemeleri nezdinde boşanmış fakat Türk mahkemeleri nezdinde henüz boşanmamış olarak görünen kişiler birbirlerinin mirasçısıdırlar. Aynı zamanda evlilik birliğinden doğan yükümlülüklere sahiptirler. Çocukların velayet hakkı açısından her iki eş de eşit konumdadır.

Aynı zamanda Türkiye’de boşanmamış olarak görünen eş de dul olmaya bağlı haklardan faydalanamaz. Sağlık vb sigorta işlemleri bakımından evliymiş gibi işlem yapılır. Bunlar ve bunlar gibi birçok nedenden dolayı boşanma tanıma tenfiz işlemi gecikmeksizin gerçekleştirilmelidir.

Tanıma Ve Tenfiz Davası Ne Zaman Açılmalıdır

Boşanma kararlarını tanıtmak için yasa tarafından öngörülen bir süre bulunmamaktadır. Fakat taraflar Almanya’an ya da yurt dışındaki herhangi bir ülkeden aldıkları boşanma kararlarının tanıma ve tenfiz işlemlerini Türkiye’de belirli bir süre içerisinde gerçekleştirmediklerinde hak kaybı yaşamaktadırlar. Fakat tanıma ve tenfiz davasının yabancı mahkeme ilamının kesinleşmesinin ardından bir an önce açılması tarafların yararınadır. Çünkü boşanma kararının Türkiye’de tanıma ve tenfiz işlemi yapılmadığı takdirde taraflar tekrar evlenememekte, edindikleri mallar ortak kabul edilmekte dolayısıyla birbirlerine olan mirasçılıkları devam etmektedirler. Bunun yanında boşanma kararının nafaka, velayet boşanma ve tazminat gibi sonuçlarını Türkiye’de uygulamak mümkün olmamaktadır.

Mavi Kartlıların Tanıma Ve Tenfiz Davası Açması Gerekir Mi?

Türk vatandaşlığından ayrılıp Alman vatandaşlığına geçen ve mavi kart alan vatandaşlar tanıma tenfiz davası açmadan da boşanmalarını Türkiye’de geçerli olarak tanıtabilirler. Mavi kartlılar usulüne göre tasdik edilmiş ve onaylanmış boşanma kararı ile yurt içinde nüfus müdürlüklerine yurt dışında dış temsilciliklere yani büyükelçilik veya konsolosluklara giderek durumu bildirmeleri gerekir. Alman mahkemesinden alınan boşanma kararının kesinleşmesine müteakip yeminli tercüman aracılığı ile Türkçe’ye çevrilmesi ve onaylattırılması Mavi kartlılar için de zorunludur. Fakat karşı taraf yani eski eş Türk vatandaşı ise eski eşin kendisi Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açmalıdır.

Boşanma Tanıma Tenfiz Davasına Tarafların Bizzat Gelmesi Gerekir Mi?

Taraflar davayı Türkiye’ye bizzat giderek açabilirler fakat bu durum çok tercih edilmemektedir.  Bu konuda alanında uzman bir avukattan destek alınmalıdır. Dilekçelerin yazılması, boşanma kararına apostil tasdiki alınması, tercüme ve tebligatların yapılması hem meşakkatli hem de dikkatle yapılması gereken hususlardır. Bu konudaki hatalı yahut ihmali bir işlem davanın uzamasına ve gereksiz masrafların harcanmasına yol açar. Tarafların kendilerini avukat ile temsil ettirmeleri hak kayıplarının önüne geçilmesini sağlayacaktır.  Eski eşin açılan bu tanıma ve tenfiz davasına gelmesi gerekmemektedir. Fakat burada önemli olan eski eşin kendisinin davadan haberdar olması ve kendisine savunma hakkı tanınmasıdır. Dolayısıyla davalı eski eşe mahkeme tarafından tebligat çıkarılacaktır.

Boşanma Kararının Tanınması

Yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen kararda sadece boşanma ilamı yer alabilir ya da boşanma kararına ek olarak nafaka vb konularda hüküm kurulabilir. Taraflar yalnızca boşanmanın Türkiye’de geçerlilik kazanmasını istiyorlarsa boşanmanın tanıması davası açmalıdırlar.

Bu davada yalnızca tanıma talebinde bulunulmuşsa diğer konulara ilişkin mahkeme tenfiz hükmü kuramayacaktır. Ayrıca boşanmanın tanınması işlemi her iki eşin birlikte başvurmaları halinde nüfus müdürlüğünde de gerçekleşmektedir. Bununla ilgili makalemizde daha ayrıntılı bilgi vereceğiz.

Nafaka Kararının Tenfizi

Türk hukuk sisteminde 4 çeşit nafaka türü bulunmaktadır. Nafaka türlerini şu şekilde sıralayabiliriz: İştirak nafakası, tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakası. Tedbir nafakası boşanma davası sürerken verilen bir nafaka türüdür. Dolayısıyla tedbir nafakasında henüz kesinleşmiş bir boşanma kararı söz konusu değildir. Bu sebeple tedbir nafakası boşanma tanıma tenfiz davasının konusunu oluşturamaz.

Aynı şekilde yardım nafakası da boşanmanın tenfizi davasında görülemeyecektir. Fakat eş lehine hükmedilen yoksulluk nafakası ve çocuğa / çocuklara verilen iştirak nafakası boşanmanın tenfizi davası ile birlikte Türkiye’de geçerlilik kazanabilecektir.

Tenfiz işleminin sonrasında nafaka kararı Türkiye’de icra edilebilir nitelik kazanacaktır. Ödenmemesi durumunda hukuki prosedür işletilerek nafakayı ödemeyen kişi tazyik hapsine konu edilebilir.

Velayet Kararının Tenfizi

Yabancı ülke mahkemesince verilen kararda çocuğun velayeti ister eşlerden birine verilmiş olsun ister her iki eşe birlikte verilmiş olsun bunun tenfizi gerçekleştirilebilir.

Fakat belirtmekte fayda var ki yabancı mahkeme ilamlarında çoğunlukla velayete ilişkin hususlarda hüküm bulunmaz. Bunun sebebi boşanma sonrasında da velayetin ortak kullanılacağı anlayışı hakimdir. Yabancı ülke mahkemesince tesis edilen kararda çocuğun velayetinin ortak kullanılacağı hükümde yer alabilir. Bunun tenfizi de mümkündür.

Makalemizde nüfus müdürlüğünde gerçekleştirilebilecek boşanmanın tanınması konusunu anlatacağız.  Bu durumda eğer kararda velayet hususuna ilişkin bir hüküm yer alıyorsa ya da ergin olmayan çocuk olmasına rağmen velayete ilişkin hüküm yok ise bu husus nüfus müdürlüğü tarafından aile mahkemesine ihbar edilecektir.

Bu durumda re’sen bir velayet hükmü tesis edilecektir. Buna ihbar davası denir. Ve mahkeme çocuğa / çocuklara yasal temsilci atayacaktır. Uygulamadı işleyiş bu şekildedir fakat her somut olay kendi içerisinde değerlendirilmelidir dolayısıyla bu süreç bir avukat ile birlikte sürdürülmelidir.

Tazminat Kararının Tenfizi

Türk hukuk sisteminde boşanma sebebiyle maddi ve manevi tazminat hükmü kurulmaktadır. Çoğu zaman ziynet eşyalarının da konu edildiği bu davada ciddi tazminat miktarları ile karşılaşmaktayız.

Yabancı ülke mahkeme ilamı eğer doğrudan boşanmaya bağlı tazminat hükmü içeriyorsa boşanmanın tenfizi davası ile bu tazminatın Türkiye’de geçerliliği sağlanmaktadır.

Mal  Paylaşımı Kararının Tenfizi

Türk hukuk sisteminde mal paylaşımı boşanma davasının neticelenmesinden sonra yapılacak bir işlemdir. Boşanma davalarında boşanma kararı kesinleşmeden önce açılmış olan mal rejiminin tasfiyesi davası bekletici mesele yapılır. Fakat mal paylaşımı boşanma davası ile doğrudan ilişkili bir konudur.

Dolayısıyla Türk mahkemelerinde açılan boşanma tanıma tenfiz davalarında mal paylaşımı tenfize konu edilebilecektir. Bu kararın icra edilebilmesi için malvarlıklarının Türkiye’de olması büyük önem taşımaktadır. Tenfiz neticesinde malvarlıklarının paylaşımı Türk İcra hukuku kurallarına göre gerçekleştirilecektir.

Boşanma Tanıma Tenfiz Davası Nerede Açılır?

Tanıma tenfiz davaları genel olarak asliye hukuk mahkemelerinde açılsa da boşanma tanıma tenfiz davaları aile mahkemelerinde açılmaktadır. Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi ise yetkili mahkemedir. Davalının eğer Türkiye’de yerleşim yeri yok ise bu sefer Türkiye’de sakin olduğu yer bu da mevcut değilse İstanbul, Ankara ya da İzmir mahkemelerinden birinde bu dava açılabilecektir.

Nüfus Müdürlüğünde Boşanmanın Tanınması

Boşanmanın tanınması işlemi dava yoluyla gerçekleştirilebileceği gibi nüfus müdürlüğüne yapılacak bir başvuru ile de gerçekleştirilebilir. Böyle bir durumda eşlerin birlikte başvurması gerekmektedir. Eşlerden sadece birinin başvurması nüfus müdürlüğünde boşanmanın tanınması işlemi için yeterli değildir.

Her iki eş nüfus müdürlüğüne birlikte gittiği takdirde Türkiye’de boşanmanın tanınması gerçekleştirilir. Fakat burada çok önemli bir husus vardır o da boşanmanın tenfizi işleminin nüfusta yapılamıyor olmasıdır.

Yukarıda da izah ettiğimiz üzere  mal paylaşımı, velayet, nafaka  ve tazminat gibi boşanmanın fer’i hükümlerinin nüfus müdürlüğü aracılığı ile tenfizi gerçekleştirilemeyecektir. Makalemizde de değindiğimiz üzere velayete ilişkin olarak nüfus müdürlüğü aile mahkemesine ihbarda bulunabilir ve çocuğun velayeti ile ilgili bir karar verilmesini isteyebilir. Çocuğun / çocukların velayetine ilişkin olarak süren bu ihbar davası nüfusta boşanmanın tanınması işlemine engel değildir. Velayete ilişkin olarak dava süreci ilerlerken nüfusta boşanmanın tanınması işlemi gerçekleştirilebilecektir.

Boşanma Tanıma Tenfiz İçin Gerekli Evraklar

Boşanma tanıma tenfiz davasında ilk olarak davacının kimliği ve kimliğinin fotokopisi gereklidir. Eğer dava avukat ile birlikte açılmak isteniyorsa bu durumda vekaletnamede gereklidir. Bunların yanında:

  • Yabancı mahkeme ilamının kendisi
  • Kararın kesinleşme şerhi
  • Yabancı mahkeme ilamının ve kesinleşme şerhinin yabancı mahkemece onaylanmış suretleri
  • Yabancı mahkeme ilamının ve kesinleşme şerhinin noter onaylı tercümeleri
  • Yurt dışına boşanan tarafların pasaport ve nüfus cüzdanı fotokopileri
  • Boşanma tanıma tenfiz davası için avukat tutulması halinde avukat vekaletnamesi

gereklidir.

Bu evrakların onaylanma işlemi apostil şerhi konularak sağlanacaktır. Türkiye’nin de taraf olduğu uluslar arası sözleşme gereğince yabancı merciiler tarafından verilen kararların Türkiye’de resmi belge hükmünde olmasını apostil şerhi sağlayacaktır.

Boşanma Tanıma Tenfiz Dilekçesi

Boşanmanın tanınması veya tenfizi dava dilekçesi usulü kurallar dikkate alınarak hazırlanılmalıdır. Çünkü Türk hukuk sisteminde bu süreç büyük oranda dilekçeler üzerinden ilerlemektedir. Boşanma tanıma tenfiz davasına yabancı mahkeme ilamının özeti eklenmelidir. Tanıma ve tenfizi istenen kısım dava dilekçesinde özellikle belirtilmelidir.

Bununla birlikte uygulamada ve internette taslak boşanma tanıma tenfiz dilekçe örneği metinleri yer almaktadır. Her somut olay kendi içerisinde değerlendirilmeli ve her somut olaya özgü dilekçe hazırlanmalıdır. Bu tür dilekçeler hak kaybı doğurmaya müsait dilekçelerdir. Bu tür metinler güncel mevzuattan ve somut olaydan uzak hatalı metinlerdir. Dolayısıyla boşanma tanıma tenfiz dilekçe örneği gibi metinlere başvurmadan önce avukat yardımından faydalanmak için avukata başvurulmalıdır.

Tanıma Ve Tenfiz Masrafları

Boşanma tanıma tenfiz masraflarını iki kategoriye ayırabiliriz. Dava harcı ve teminat. Harç yargılama gideri iken teminat ise yabancılar için geçerli olan bir masraf kalemidir. Fakat teminat davada harcanan bir gider değildir.

Bir miktar para teminat olarak mahkeme veznesine depo edilmektedir. Bu para dava sonunda kişiye iade edilecektir. Davanın reddedilmesi veya kaybedilmesi halinde yargılama giderleri ve diğer giderler buradan karşılanacaktır.

Eğer boşanma tanıma tenfiz davası avukat yardımı ile takip edilecekse avukatlık ücreti de siz konusu olur. Bu avukatlık ücreti müvekkil ile avukat arasında belirlenecektir. Genel olarak davanın kapsamına göre baroların belirlediği tarife çerçevesinde bir belirleme yapılacaktır. Makalemizde bütün hususlara değinmeye çalıştık fakat her bilgiye burada yer vermemiz mümkün değildir. Dolayısıyla konu ile ilgili net bilgi almak için avukat ile görüşme yapılmalıdır.

Boşanmanın Tanınması Ve Tenfizi Ne Kadar Sürer?

Tanıma tenfiz davaları genel olarak çok sürmemektedir. Fakat burada tebligat ile ilgili önemli hususlar bulunmaktadır. Davanın davalıya tebliğ edilmesi gerekmektedir. Burada Türk tebligat hukuku hükümleri gerekse Türkiye’nin taraf  olduğu uluslar arası sözleşmeler büyük önem arz etmektedir.

Tebligat işlemlerinin usule aykırı bir şekilde yapılması süreci fazla uzatır ve gereksiz masraf çıkartır.  Bu nedenle süreç bir avukat nezaretinde yürütülmelidir. Ayrıca mahkemenin iş yoğunluğu ve davanın kapsamı tanıma tenfiz davasının ne kadar bir sürede neticeleneceğine etki etmektedir.

Boşanma Tanıma Tenfiz Sonuçları

Boşanmanın tanınması kararı kesin hüküm taşımakta olup kesin delil niteliğine haizdir. Bunun neticesinde Türkiye’de boşanma işlemi gerçekleşmiş olur. Boşanmanın tenfizi de boşanmanın tanınması gibi kesin hüküm ve kesin delil özelliği taşır buna ek olarak icra kabiliyetine de sahip olur. Tarafların tanıma tenfiz talepleri reddedilmiş olsa bile yabancı mahkeme kararı takdiri delil olarak kullanılabilir. Fakat eşler bu durumda Türkiye kayıtlarında hala evli olarak görüneceklerdir.

Aile Mahkemesi Kararına İtiraz

Boşanma tanıma tenfiz davasında mahkemece verilecek olan karara itiraz edilebilir. Bu itiraz bir üst mahkemeye yani Bölge Adliye Mahkemesine yapılır.  Somut olayın özelliklerine göre ilk derece mahkemesi tarafından verilen karar Yargıtay’a yani temyiz incelemesine de taşınabilir. Burada tenfizi istenen hususun parasal karşılığı var ise miktarlar önemlidir. 2023 yılı için istinaf parasal sınırı 17.830 TL iken temyiz parasal sınırı ise 238.730 TL’dir.  Bu miktarlar her sene değişmektedir. Bu parasal sınırların altında kalan kararlar istinaf ve temyiz edilemez.

Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler

Makalemizde boşanma kararının tanınması ve boşanma kararının tenfizi konularında önemli detaylara yer verdik. Bu davanın sağlıklı bir şekilde neticelendirilmesi için boşanma avukatı yardımı alınmalıdır. Aksi halde hatalı işlemler neticesinde istenmeyen sonuçlarla karşılaşılacaktır. Şişli İstanbul’da faaliyet gösteren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi boşanma hukuku alanında boşanma avukatı kadrosu ile müvekkillerine hizmet vermektedir.  Boşanmanın tanınması ve tenfizi için Türkiye’de dava açmanız gerekiyorsa veya Nüfus veya Konsolosluktaki boşanmanın tanınması işlemlerinin takip edilmesini istiyorsanız, sorularınız için [email protected]  0552 326 76 90 numarasına kayıtlı WhatsApp danışma hattından danışmanlık hizmeti ve teklif alabilirsiniz.

Bu Yazıyı Paylaş

Son Yazılar

Hakkımızda

İstanbul Avrupa yakasının Şişli ilçesinde faaliyet gösteren ve hukukun çeşitli alanlarında uzman avukatları ile hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti veren Çelik & Baştürk Hukuk Ve Danışmanlık Ofisi Av. Tolga ÇELİK ve Av. Müesser Nur BAŞTÜRK tarafından kurulmuştur…