İçindekiler
ToggleAraç Mahrumiyet Tazminatı
Araç mahrumiyet tazminatı, bir motorlu aracın hasar görmesi veya kullanılamaz hale gelmesi sonucunda, aracın sahibinin bu araçtan mahrum kalması nedeniyle maruz kaldığı maddi zararın tazmini için talep edilen bir tazminat türüdür. Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 49 uyarınca, haksız fiil sonucunda zarar görenin malvarlığında meydana gelen eksilme veya malvarlığının çoğalmasına engel olan tüm zarar kalemleri tazmin edilmelidir. Araç mahrumiyet zararı da bu kapsamda değerlendirilen bir zarar kalemi olarak öne çıkmaktadır.
Araç Mahrumiyet Zararının Kapsamı
Bir motorlu aracın kaza veya başka bir nedenle hasar görmesi durumunda, araç sahibi onarım süresince aracını kullanamamakta, bu da maddi bir kayıp anlamına gelmektedir. Araç sahibinin, günlük yaşamında veya iş hayatında bu araca olan bağımlılığı düşünüldüğünde, aracın onarılana kadar kullanılamaması, kullanım olanağının yitirilmesine neden olur ve bu kayıp maddi bir zarar olarak kabul edilir. Bu durumda araç sahibi, araçtan mahrum kaldığı süre boyunca alternatif bir çözüm bulmak zorunda kalır. Bu alternatifler arasında:
- Emsal bir araç kiralama,
- Toplu taşıma araçlarını kullanma,
- Ticari taksi hizmetlerinden yararlanma,
gibi seçenekler yer alır. Ayrıca aracın perte çıkması halinde, yeni bir aracın satın alınması süresi de tazminat kapsamında değerlendirilebilir. Pert olan araçlarda araç mahrumiyet bedeli hakkında yazdığımı “Pert Araç Mahrumiyet Bedeli” adlı makalemizi okuyabilirsiniz.
Araç mahrumiyet tazminatı talebinde, normatif zarar teorisi önemli bir yer tutar. Bu teoriye göre, zarar görenin fiilen bir harcama yapmış olup olmaması önemli değildir. Araçtan mahrum kalmanın kendisi, bir malvarlığı eksilmesi olarak kabul edilir. Yani araç sahibi, fiilen bir araç kiralamasa bile, aracını kullanamadığı için malvarlığında bir eksilme meydana gelir. Bu durum, malvarlığındaki artıştan yoksun kalma şeklinde değerlendirilir ve tazmini mümkündür.
Araç Mahrumiyet Bedelinin Hesaplanması
Uygulamada, araç mahrumiyet bedelinin hesaplanmasında bilirkişi veya bilirkişi heyeti görevlendirilir. Bu heyet, aracın hasar gördüğü tarihten itibaren onarım süresi boyunca araç sahibinin maruz kaldığı mahrumiyet zararını hesaplar. Bilirkişiler, aracın piyasa değerini, onarım süresini, kullanılamama sürecinde doğacak olası masrafları göz önünde bulundururlar. Bu konuda daha detaylı bilgi için “Araç Mahrumiyet Bedeli Nasıl Hesaplanır” adlı makalemizi okuyabilirsiniz.
Yargıtay kararları da bu konuda zararın tazmin edilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bir aracın kaza sonucu hasar görmesi durumunda, aracın tamir edilmesi gereken süre boyunca, araç sahibinin alternatif bir çözüm arayışında olması beklenir. Bu çözüm için yapılan harcamalar veya yapılmamış olsa bile fiilen aracın kullanılamaması sonucu doğan zararlar tazminat konusu yapılabilir.
Araç Mahrumiyet Tazminatı Talebi
Zarar gören, aracın onarım masraflarının yanı sıra, onarım süresi boyunca alternatif bir çözüm için yaptığı masrafların da tazminini talep edebilir. Haksız fiil sorumlularına karşı açılacak davalarda, bu zarar kalemleri açık bir şekilde belirtilmeli ve belgelerle desteklenmelidir. Araç mahrumiyeti süresince araç sahibinin yaptığı harcamalar, zararın azaltılması yükümlülüğüne uygun olmalı ve objektif dürüstlük kuralına göre makul bir düzeyde olmalıdır.
Yargıtay Kararları Işığında Araç Mahrumiyeti
Yargıtay, aracın kısmen hasar görmesi durumunda, kullanılamamasından doğan zararların da tazmin edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bir motorlu aracın kazaya bağlı olarak zarar görmesi halinde, aracın kullanılış amacına ve onarım süresine göre araç mahrumiyet zararı belirlenir. Yargıtay’a göre, sadece aracın tamir masraflarının değil, aynı zamanda aracın kullanılamaması nedeniyle ortaya çıkan mahrumiyet zararlarının da talep edilmesi mümkündür.
Kaza Sonrası Araç Kiralama Bedelini Kim Karşılar?
Kaza sonucu aracınız hasar gördüyse ve tamir süresi boyunca bir başka araca ihtiyaç duyuyorsanız, araç kiralama masraflarını kimin karşılayacağı önemli bir sorudur. Bu durumda, mağdurun işine gidip gelmesi veya günlük yaşamını sürdürebilmesi için toplu taşıma kullanması, ciddi zaman kaybına neden olabilir. Aracın tamiri bitene kadar veya yeni bir araç satın alınana dek kiralanan aracın bedelini, haksız fiilden sorumlu olan tarafın ödemesi gerekmektedir. Yargıtay kararlarına göre, zarar görenin bu tür kiralama masraflarını talep etme hakkı bulunmaktadır.
Araç kiralama bedeli, sadece zorunlu durumlarda değil, zarar görenin mağduriyetini gidermek ve işle ilgili sürekliliği sağlamak adına da önemli bir kalemdir. Bu nedenle, araç kiralama bedelinin haksız fiil sorumlusundan tahsil edilmesi, mağduriyetin giderilmesi açısından temel bir unsur olarak kabul edilmektedir.
Araç Mahrumiyet Bedeli İçin Fatura Gerekli Mi?
Araç mahrumiyet tazminatının tahsili için fatura sunmak zorunlu mudur? Araç mahrumiyet bedeli, trafik kazası sonucu aracın onarım süresince kullanılamaması nedeniyle araç sahibinin uğradığı zararı tazmin etmek amacıyla talep edilen bir bedeldir. Bu tazminat, aracın kullanılamadığı süre boyunca araç sahibinin karşılaştığı maddi kayıpları gidermeyi amaçlar.
Yargıtay’ın kararlarına göre, araç mahrumiyet bedeli talep edebilmek için araç kiralandığına dair herhangi bir belge veya ödeme belgesi sunulması zorunlu değildir. Bu durumda, araç sahibinin aracını kullanamadığı süre boyunca uğradığı zararı ispatlamak için fatura gibi belgelere ihtiyaç duymadan tazminat talebinde bulunabileceği anlaşılmaktadır.
Ancak, araç sahibinin aracını kullanamadığı süre boyunca başka bir araç kiralaması durumunda, kiralama bedeline ilişkin faturaların veya belgelerin sunulması, tazminat miktarının belirlenmesinde yardımcı olabilir. Bu tür belgeler, mahkeme tarafından zararın miktarının tespit edilmesinde dikkate alınabilir.
Sonuç olarak, araç mahrumiyet bedeli talep etmek için fatura sunmak zorunlu olmasa da, varsa kiralama faturaları veya benzeri belgeler, tazminat sürecinde faydalı olabilir.
Araç Mahrumiyet Bedeli En Fazla Kaç Gün Çıkar?
Araç mahrumiyet bedeli, trafik kazası veya benzeri bir olay sonucunda aracınızın kullanılamadığı süre boyunca uğradığınız zararı telafi etmek amacıyla hesaplanır. Bu bedel, aracın onarım süresi veya pert olması durumunda yeni bir araç alınana kadar geçen süre dikkate alınarak belirlenir.
Araç mahrumiyet bedelinin hesaplanmasında, aracın kullanılamadığı gün sayısı ile benzer bir aracın günlük kiralama bedeli çarpılır. Örneğin, günlük 2.000 TL olarak belirlenen bir ikame araç bedeli üzerinden, aracın onarımı veya yerine yeni bir araç alınması için 15 gün gerekiyorsa, toplamda 30.000 TL tazminat talep edilebilir.
Burada önemli olan, aracın onarım süresinin makul olmasıdır. Yani, aracın tamir edilmesi için geçen süre, kabul edilebilir bir süre içinde olmalıdır. Sonuç olarak, araç mahrumiyet bedeli talep edilebilecek maksimum süre, aracın onarım süresi veya pert olması halinde yeni bir araç alınana kadar geçen makul süredir. Bu süre, aracın hasar durumuna ve onarım işlemlerinin gerektirdiği zamana bağlı olarak değişir.
Sonuç
Araç mahrumiyet tazminatı, haksız fiil sonucu zarar görenin malvarlığındaki eksilmenin giderilmesini amaçlayan önemli bir tazminat türüdür. Araç sahibi, hasar gören aracını kullanamadığı sürece, yaptığı masrafları ve maruz kaldığı zararları talep edebilir. Normatif zarar görüşü çerçevesinde, fiilen bir harcama yapılmamış olsa bile, kullanım olanağından yoksun kalınması bir zarar olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, araç sahibinin, aracın tamir süresince veya pert olması halinde yeni araç alana kadar mahrum kaldığı sürecin tazminini talep etmesi mümkündür. Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, mahrumiyet bedeli konusunda uzmanlaşmış ekibiyle, bu alanda etkili ve sonuç odaklı hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Trafik kazaları sonrası oluşan mahrumiyet bedeli hukuki açıdan karmaşık ve zaman alıcı bir süreç olabilir. Bu noktada, Çelik & Baştürk, müvekkillerinin haklarını koruyarak hızlı ve adil sonuçlar elde etmeyi hedeflemektedir. Av. Tolga Çelik ve Av. Nur Baştürk‘e mahrumiyet bedeli hesaplaması hakkında detaylı bilgi almak veya sorularınızı yönlendirmek için “Avukata Soru Sor” kısmı veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.