Araç İşleten Kimdir?

Araç İşleten Kimdir?

Araç işleten kimdir? Araç işleten kavramı, araç değer kaybı davalarında büyük bir öneme sahiptir. Bu tanım, Karayolları Trafik Kanunu’nun (KTK) 3. maddesi kapsamında belirlenmiştir. KTK’nın ilgili maddesine göre, motorlu bir aracın işleteni, yalnızca trafik sicilinde malik olarak kayıtlı kişi ile sınırlı değildir. Birçok faktör, işleten sıfatının kime ait olduğunu belirlemede rol oynar. İşletenin belirlenmesi, kazaya karışan araçların neden olduğu zararlardan kimin sorumlu olacağı açısından kritik bir rol oynar. İşte detaylar:

Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Araç İşleten Kimdir?

KTK madde 3’te işleten şu şekilde tanımlanır:

• Trafik sicilinde malik olarak görülen kişi araç işleten olarak kabul edilir.
• Aracın, mülkiyeti muhafaza kaydıyla satılması durumunda, alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen kişi işleten sayılır.
• Uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi durumlarda ise, kiracı, ariyet veya rehin alan kişi işleten olarak kabul edilir.

Bu şekli kriterler, işletenin kim olduğuna dair ilk aşamada belirleyici rol oynar. Ancak işleten kavramı yalnızca bu tanımla sınırlı değildir.

Fiili Tasarruf ve Ekonomik Yarar Sağlama

Araç üzerindeki fiili hakimiyet, ekonomik yarar sağlama ve masraflara katlanma gibi unsurlar da işleten sıfatını belirlemede göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer aracın fiili olarak başka biri tarafından kullanıldığı ve araç üzerinde tam kontrol sağlandığı ispatlanırsa, bu kişi işleten olarak kabul edilebilir. Bu durumda, aracın trafik sicilindeki malikinin işleten sıfatını yitirdiği kabul edilir.

Yargıtay’ın da uygulamalarında belirttiği gibi, fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekir. Ayrıca, bu hakimiyetin uzun süreli olması beklenir. Örneğin, bir aracın kısa bir süre için kiralanması, ödünç verilmesi veya valeye teslim edilmesi durumunda, malik işleten sıfatını kaybetmez. Ancak, aracın uzun süreli kiralanması gibi durumlarda araç malikinin işleten sıfatı sona erer ve kiracı işleten olarak kabul edilir.

İşleten Sıfatının Belirlenmesinde Maddi ve Şekli Kriterler

İşleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçütler kullanılır:

• Şekli ölçüt: Trafik sicilinde araç maliki olarak kayıtlı kişinin işleten kabul edilmesidir.
• Maddi ölçüt: Aracın üzerindeki fiili hakimiyet, aracın kullanımından ekonomik yarar sağlanması ve masraflara katlanılmasıdır. Bu kriterler, aracın trafik sicilindeki malikinin işleten sayılıp sayılmayacağını belirler.

Araç İşletenin Sorumluluğu

Araç değer kaybı davalarında, kazaya karışan aracın işleten sıfatı büyük önem taşır. Çünkü, KTK uyarınca, kazaya sebep olan aracın işleteni, üçüncü kişilere verilen zararlardan hukuken sorumludur. Eğer araç sahibi, aracını uzun süreli kiraya vermişse ya da başka bir kişiye devretmişse, kazadan sorumlu kişi araç üzerinde fiili hakimiyeti olan kişi olacaktır.

Bu durumda, sicil üzerindeki araç maliki, işleten sıfatını kaybeder. Ekonomik yarar sağlayan ve aracı kendi hesabına işleten kişi, aracın gerçek işleteni olarak kabul edilir. Bu kişi, araç kazası sonucu meydana gelen zararlardan sorumlu olacaktır.

Özellikle araç değer kaybı davalarında, kimin işleten olduğu sorusu büyük bir titizlikle incelenmelidir. Zira, araç değer kaybı talebinde bulunulacak kişiyi belirlemek, işleten sıfatının doğru şekilde saptanmasıyla mümkün olur.

Aracın kısa süreli kiraya verilmesi, ödünç verilmesi veya valeye teslim edilmesi gibi durumlarda, araç malikinin işleten sıfatı devam eder. Çünkü bu gibi durumlar, araç üzerindeki fiili hakimiyetin devri anlamına gelmez. Aracın kısa bir süreliğine kullanımı, araç üzerindeki ekonomik yararın malik dışında başka bir kişi tarafından sağlandığı anlamına gelmez. Ancak uzun süreli kiralamalarda bu durum farklıdır ve kiracı işleten sıfatını kazanır.

Araç Değer Kaybında Araç İşleten Kimdir Sonuç

Araç değer kaybı davalarında, işleten sıfatı, kazaya karışan aracın neden olduğu zararlardan kimin sorumlu olduğunu belirlemede kritik rol oynar. KTK 3. maddeye göre şekli ve maddi kriterlere göre işletenin kim olduğu belirlenir. Trafik sicilinde malik olarak kayıtlı kişi genellikle işleten olarak kabul edilse de, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yarar sağlayan kişi işleten olarak kabul edilebilir. Bu yüzden, araç değer kaybı davalarında, kimin işleten olduğu sorusu detaylı bir şekilde incelenmelidir. Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, Araç Değer Kaybı İçin Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru konusunda uzmanlaşmış ekibiyle, bu alanda etkili ve sonuç odaklı hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Trafik kazaları sonrası oluşanAraç Değer Kaybı İçin Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru hukuki açıdan karmaşık ve zaman alıcı bir süreç olabilir. Bu noktada, Çelik & Baştürk, müvekkillerinin haklarını koruyarak hızlı ve adil sonuçlar elde etmeyi hedeflemektedir. Av. Tolga Çelik ve Av. Nur Baştürk‘e araç değer kaybı bedeli hesaplaması hakkında detaylı bilgi almak veya sorularınızı yönlendirmek için “Avukata Soru Sor” kısmı veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.