Araç Değer Kaybı Faiz Türü
Bu makalemizin konusu araç değer kaybı davalarında faiz türü nedir? Araç değer kaybı taleplerinde faizin türü, zarar veren aracın niteliğine ve olayın ticari mi yoksa adi iş mi olduğu hususuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bu durum, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında sigortacının sorumluluğunun belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
Karayolları Trafik Kanunu (KTK) madde 85/1’e göre, motorlu araç işleten kişinin hukuki sorumluluğu ortaya çıkmaktadır. Sigortacılar, KTK madde 91 uyarınca işletenin bu sorumluluğunu teminat altına alır. Dolayısıyla, meydana gelen bir trafik kazasında, sigortacı, işletenin zarar görenlere karşı olan yükümlülüğünü üstlenmiş olur. Bu bağlamda, sigorta ettirenin sorumluluğuna bağlı olarak temerrüt faizinin de sigortacının sorumluluğunda olduğu kabul edilmektedir.
Ticari Faiz ve Adi Faiz Ayrımı
Sigorta şirketlerinin ödemekle yükümlü olduğu faiz türü, zarar veren aracın ticari nitelikte olup olmamasına göre değişiklik gösterir. Eğer zarar veren araç ticari bir araç ise sigortacı ticari faizi (avans faizi) ödemekle yükümlüdür. Araç hususi yani kişisel kullanımda bir araç ise sigortacının ödemesi gereken faiz adi faiz olacaktır. Bu ayrımda zarar gören tarafın aracının ticari olup olmaması önemli değildir; esas olan zarar veren aracın ticari olup olmadığıdır.
Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 3 uyarınca, bir ticari işletmeyi ilgilendiren haksız fiiller ticari işletme sahibi açısından ticari iş olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda, ticari faizin devreye girebilmesi için zarar veren tarafın ticari işletme sahibi olması yeterlidir. Zarar gören tarafın tacir olmaması ya da olayın onun açısından adi iş sayılması bu sonucu değiştirmez.
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre de, temerrüt faizi belirlenirken, zarara neden olan aracın ticari olup olmadığı dikkate alınır. Yargıtay kararlarına göre, eğer araç ticari ise, sigorta şirketi ticari faiz (avans faizi) ödemekle yükümlü tutulurken, araç hususi ise adi faiz uygulanır. Bu ayrım sigorta hukukunun önemli bir parçasını oluşturmakta ve sigorta şirketlerinin temerrüt sorumluluğunun belirlenmesinde de kilit rol oynamaktadır.
Sigortacının Sorumluluğu ve Faiz Hesaplaması
Sigortacılar, sigorta ettirenin zarar görenlere karşı temerrüt faizini ödeme yükümlülüğüne paralel olarak aynı yükümlülüğü taşırlar. KTK ve TTK uyarınca, ticari faizin devreye girebilmesi için, sigorta konusu olan aracın ticari nitelikte olması gerekir. Bu bağlamda, ticari bir aracın karıştığı kazalarda, sigorta şirketleri ticari faiz ödemek zorundadır. Zarar gören kişinin aracının ticari olup olmaması, bu faizin türünü etkilemez.
Ticari işletmelere ilişkin haksız fiillerde, bu fiillerin ticari işletme sahibi açısından ticari iş olarak kabul edilmesi, TTK madde 3 uyarınca genel bir kuraldır. Dolayısıyla, sigortacı açısından ticari işletme niteliğinde bir araç söz konusu olduğunda, bu işletmenin sorumluluğu ticari faizi doğurur.
Araç Değer Kaybı Faiz Türü Yargıtay Kararları
Yargıtay’ın istikrar kazanmış kararlarına göre, faizin türü belirlenirken araç ticari ise avans faizi, hususi ise adi faiz uygulanır. Bu kararlar, sigorta hukuku uygulamalarında ve trafik kazalarından doğan tazminat taleplerinde faizin türünün belirlenmesinde önemli bir yol göstericidir. Özellikle, araç değer kaybı tazminatları açısından da bu faiz ayrımı büyük bir önem arz eder.
Araç Değer Kaybı Faiz Türü Sonuç
Araç değer kaybı taleplerinde temerrüt faizinin belirlenmesi, zarar veren aracın ticari ya da hususi olup olmadığına bağlıdır. Sigorta şirketleri, ticari araçların karıştığı kazalarda ticari faiz (avans faizi), hususi araçlarda ise adi faiz ödemekle yükümlüdür. Yargıtay’ın bu konuda yerleşik içtihatları bulunmakta olup, uygulama bu doğrultuda şekillenmektedir. Türk Ticaret Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu hükümleri doğrultusunda, ticari araçların karıştığı haksız fiiller ticari iş olarak kabul edilmekte ve buna uygun faiz türü uygulanmaktadır. Bu nedenle, araç değer kaybı taleplerinde, aracın ticari niteliği dikkatle değerlendirilerek doğru faiz türü talep edilmelidir. Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi, araç değer kaybı konusunda uzmanlaşmış ekibiyle, bu alanda etkili ve sonuç odaklı hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Trafik kazaları sonrası oluşan araç değer kaybı bedeli hukuki açıdan karmaşık ve zaman alıcı bir süreç olabilir. Bu noktada, Çelik & Baştürk, müvekkillerinin haklarını koruyarak hızlı ve adil sonuçlar elde etmeyi hedeflemektedir. Av. Tolga Çelik ve Av. Nur Baştürk‘e araç değer kaybı bedeli hesaplaması hakkında detaylı bilgi almak veya sorularınızı yönlendirmek için “Avukata Soru Sor” kısmı veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
