Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer?

Boşanma sonrası mahkeme tarafından hükmedilen nafaka miktarı, zamanla değişen hayat koşulları, artan enflasyon veya çocukların büyüyen ihtiyaçları karşısında yetersiz kalabilir. Belirlendiği tarihte makul olan bir nafaka, birkaç yıl içinde alım gücünü yitirerek amacını karşılayamaz hale gelebilir. Bu noktada, nafaka alacaklısı için “Nafaka Artırım Davası” açmak yasal bir hak ve çoğu zaman bir zorunluluktur. Ancak bu sürece adım atmayı düşünen birçok potansiyel müvekkilin aklındaki ilk ve en önemli soru şudur:  

Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer?

Bu makale, yalnızca bu soruyu yanıtlamakla kalmayıp, nafaka artırım davasının tüm hukuki yol haritasını, bilinmesi gereken kritik detayları ve sürecin nasıl işlediğini potansiyel müvekkilleri bilgilendirmek amacıyla kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Sürecin karmaşıklığı göz önüne alındığında, Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusunun cevabının “şu kadar duruşma” gibi basit bir sayıdan ibaret olmadığını, aksine birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterdiğini en başından belirtmek gerekir.

Dava Süresini ve Duruşma Sayısını Belirleyen Temel Faktörler

Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusuna net bir rakamla yanıt vermek yanıltıcı olabilir. Zira her dava, kendi özel koşulları içinde değerlendirilir. Hukuki kaynaklar ve uygulamadaki tecrübeler, sürecin ortalama 4-10 ay ile 1-2 yıl arasında değişebileceğini, duruşma sayısının ise 2-3 celseden 6 celseye kadar uzayabileceğini göstermektedir. Bu geniş aralığın temel nedenleri şunlardır:  

• Mahkemenin İş Yükü: Davanın açıldığı yerdeki Aile Mahkemesi’nin iş yoğunluğu, duruşma tarihlerinin ne kadar aralıklarla verileceğini doğrudan etkiler. Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerdeki adliyelerde dosyaların yoğunluğu, celseler arasındaki sürenin uzamasına neden olabilir.  
• Delil Toplama Süreçleri ve SED Araştırması: Davanın en çok zaman alan kısmı genellikle delillerin toplanmasıdır. Mahkeme, tarafların mevcut ekonomik durumlarını net bir şekilde tespit etmek için Sosyal ve Ekonomik Durum (SED) araştırması yapılmasına karar verir. Bu araştırma, emniyet birimleri aracılığıyla tarafların yaşadığı çevre, mal varlıkları ve yaşam standartları hakkında bilgi toplanmasını içerir. Bu raporların hazırlanıp mahkemeye ulaşması aylar sürebilir ve bu durum, davanın uzamasındaki en önemli faktörlerden biridir.  
• Tarafların Tutumu: Davanın taraflarının uzlaşmacı veya çekişmeci bir tavır sergilemesi, süreci doğrudan etkiler. Taraflar arasında anlaşmazlığın derin olduğu, sürekli yeni taleplerin ve itirazların gündeme geldiği davalar, daha fazla duruşma gerektirir ve doğal olarak daha uzun sürer.  
• Davanın Hukuki Karmaşıklığı: Taraflardan birinin gelirinin tespiti zorsa (örneğin, serbest meslek sahibi olması, mal varlığını gizlemeye çalışması), yurt dışı bağlantıları varsa veya ispatlanması gereken karmaşık finansal iddialar mevcutsa, yargılama süreci uzayacaktır.  
• Tebligat Süreçleri: Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, bilirkişi raporları gibi evrakların taraflara usulüne uygun şekilde tebliğ edilmesi yasal bir zorunluluktur. Taraflardan birinin adresinin tespiti veya tebligatın eline ulaşmasındaki gecikmeler, davanın ilerlemesini durdurabilir.  

Bu noktada, davanın doğasında bulunan bir çelişkiyi anlamak önemlidir. Yasa, nafaka davalarının hızlı sonuçlanmasını hedeflerken, adaletin tam tecellisi için gereken kapsamlı araştırma süreçleri bu hızı yavaşlatmaktadır. Yani Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusunun yanıtının uzaması, çoğu zaman avukatın veya mahkemenin bir ihmalinden değil, sistemin adil bir karar verebilmek için ihtiyaç duyduğu idari süreçlerin doğasından kaynaklanmaktadır.

“Basit Yargılama Usulü” Nedir ve Süreci Nasıl Etkiler?

Nafaka artırım davaları, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca “basit yargılama usulüne” tabidir. Bu usulün temel amacı, yargılamayı hızlandırmak ve daha pratik hale getirmektir. Basit yargılama usulünün temel özellikleri şunlardır:  

• Taraflar yalnızca birer kez dilekçe sunar (dava dilekçesi ve cevap dilekçesi). Cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçesi aşamaları yoktur.  
• Kanuna göre, mahkeme en fazla iki duruşma yapar ve bu duruşmalar arasındaki süre bir ayı geçemez.  
• Mahkeme, dosyadaki delillerin karar vermek için yeterli olduğuna kanaat getirirse, duruşma yapmadan dosya üzerinden de karar verebilir.  

Teoride bu kurallar, Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusuna ‘birkaç ay’ gibi hızlı bir yanıt verilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Ancak yukarıda belirtilen delil toplama ve SED araştırması gibi tahkikat (soruşturma) işlemleri, bu ideal sürenin pratikte gerçekleşmesini genellikle engeller. Dolayısıyla, basit yargılama usulü süreci kısaltan bir çerçeve sunsa da, davanın esasına ilişkin araştırmaların gerektirdiği zamanı ortadan kaldırmaz.

Nafaka Artırım Davasının Hukuki Yol Haritası

Bir nafaka artırım davası, belirli hukuki aşamalardan geçerek ilerler. Bu aşamaları bilmek, sürecin neresinde olduğunuzu anlamanıza ve Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusunun cevabının neden değişkenlik gösterdiğini kavramanıza yardımcı olacaktır.

Dava Dilekçesinin Hazırlanması ve Mahkemeye Sunulması

Her şey, hukuki argümanların ve taleplerin sunulduğu dava dilekçesi ile başlar. Bu dilekçe, davanın temelidir ve son derece dikkatli hazırlanmalıdır. Dilekçede; mevcut nafaka miktarı, artış talebinin yasal gerekçeleri (değişen koşullar), talep edilen yeni nafaka miktarı ve bu iddiaları destekleyen tüm deliller açıkça belirtilmelidir. Örneğin, dilekçede tanık dinletileceği belirtilmemişse, ilerleyen aşamalarda tanık dinletme hakkı kaybedilebilir. Bu nedenle, davanın en başında profesyonel bir hukuki strateji oluşturmak hayati önem taşır.  

Ön İnceleme ve Uyuşmazlık Konularının Tespiti

Dilekçeler teatisi (dava ve cevap dilekçelerinin sunulması) tamamlandıktan sonra mahkeme, bir ön inceleme duruşması tarihi belirler. Bu duruşma, davanın esasına girildiği bir yargılama değildir. Aksine, hâkimin tarafları dinleyerek anlaştıkları ve anlaşamadıkları konuları tespit ettiği, dava şartlarını kontrol ettiği ve davanın ilerleyişi için bir “yol haritası” çizdiği bir hazırlık aşamasıdır. Bu aşamada hazırlanan tutanak, davanın geri kalanında hangi konuların araştırılacağını belirler. Bu nedenle, davanın kaderi büyük ölçüde bu ilk aşamalarda şekillenir. Yanlış bir başlangıç, ileride telafisi mümkün olmayan hak kayıplarına yol açabilir.  

Tahkikat

Bu aşama, davanın kalbidir ve Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusunun yanıtını doğrudan etkiler. Mahkeme, ön incelemede belirlenen uyuşmazlık konuları hakkında delilleri toplar ve değerlendirir. Bu süreçte aşağıdaki işlemler yapılır:  

• Tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılması (SED raporlarının istenmesi).  
• İlgili kurumlara (SGK, bankalar, tapu müdürlükleri) müzekkereler yazılarak tarafların gelir ve mal varlıklarının sorulması.
• Tanıların dinlenmesi.  
• Gerekli görülürse bilirkişi incelemesi yapılması.

Tahkikat aşaması, davanın ne kadar süreceğini belirleyen en önemli evredir.

Karar ve Sonrası

Tüm deliller toplandıktan ve değerlendirildikten sonra mahkeme, sözlü yargılama ve karar duruşması için bir gün belirler. Bu son duruşmada hâkim, davayı karara bağlar. Burada bilinmesi gereken en önemli hususlardan biri şudur: Mahkemenin hükmettiği yeni nafaka miktarı, kararın verildiği tarihten değil, davanın açıldığı tarihten itibaren geçerli olur. Bu, dava süresince ödenen düşük nafaka ile yeni belirlenen nafaka arasındaki farkın, davalıdan toplu olarak tahsil edilebileceği anlamına gelir.  

Nafaka Artırım Davası Açmanın Hukuki Şartları

Mahkemenin nafaka artırım talebini kabul etmesi için belirli yasal şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlar Türk Medeni Kanunu (TMK) ve yerleşik Yargıtay içtihatları ile belirlenmiştir:

• Mevcut Bir Nafaka Kararının Varlığı: Artırım istenebilmesi için öncelikle mahkeme tarafından daha önce hükmedilmiş bir nafaka olmalıdır.  
• Değişen Koşullar (Durumun Değişmesi): Bu, davanın en temel şartıdır. Davacı, ilk nafakanın belirlendiği tarihten bu yana koşulların esaslı bir şekilde değiştiğini ispatlamalıdır. Bu değişiklik iki şekilde olabilir:
  1. Nafaka Alacaklısının İhtiyaçlarının Artması: Enflasyon nedeniyle paranın alım gücünün düşmesi, çocuğun büyümesiyle eğitim (okul, kurs, özel ders), sağlık ve sosyal giderlerinin artması gibi durumlar.
  2. Nafaka Borçlusunun Ekonomik Gücünün Artması: Nafaka ödeyen tarafın terfi alması, maaşının artması, yeni bir iş kurması veya kendisine miras kalması gibi gelir artışları.  
• Önemli ve Sürekli Değişiklik: Koşullardaki değişikliğin geçici veya küçük çaplı değil, önemli ve süreklilik arz eden bir nitelikte olması gerekir.  
• Hakkaniyet İlkesi: Talep edilen artış, her iki tarafın mali durumu ve yaşam standartları göz önünde bulundurulduğunda adil ve makul olmalıdır.  
• Zamanaşımı Yoktur: Nafaka artırım davası açmak için herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre yoktur. Koşullar oluştuğu müddetçe bu dava her zaman açılabilir.  

Davanın Bel Kemiği: Hangi Deliller Sunulmalı?

Nafaka artırım davasında ispat yükü davacıdadır. Yani, değişen koşulları ve artış talebinin haklılığını somut delillerle kanıtlamak zorundasınız. Başarılı bir dava için sunulması gereken temel deliller şunlardır:  

• Gelir Durumunu Gösteren Belgeler: Tarafların maaş bordroları, vergi levhaları, şirket kayıtları, banka hesap dökümleri.
• Giderleri Kanıtlayan Belgeler: Özellikle iştirak nafakası (çocuk nafakası) için çocuğun okul taksit faturaları, kurs ücretleri, servis makbuzları, sağlık harcamaları, sosyal aktivite (spor, sanat vb.) giderlerine ilişkin belgeler.  
• SED Araştırması Talebi: Dilekçede mahkemeden tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılmasının talep edilmesi.
• Tanık Beyanları: Tarafların yaşam standartları, gelir ve harcama alışkanlıkları hakkında bilgi sahibi olan kişilerin tanıklığı.
• Diğer Deliller: Taraflara ait tapu kayıtları, araç ruhsatları gibi mal varlığını gösteren belgeler.

Mahkeme Nafaka Artış Oranını Nasıl Belirler?

Hâkim, nafaka artışına karar verirken basit bir matematiksel formül uygulamaz. Kararını, dosyadaki tüm delilleri ve birkaç temel ilkeyi göz önünde bulundurarak verir:

• Tarafların Ekonomik Dengesinin Değerlendirilmesi: Hâkim, ilk nafakanın takdir edildiği tarihteki ekonomik denge ile bugünkü dengeyi karşılaştırır. Bu dengenin nafaka alacaklısı aleyhine bozulup bozulmadığını inceler.  
• Çocuğun Üstün Yararı: İştirak nafakası söz konusu olduğunda, en önemli kriter çocuğun üstün yararıdır. Çocuğun yaşı, eğitim seviyesi, sağlık durumu ve sosyal ihtiyaçları, belirlenecek yeni miktarda öncelikli olarak dikkate alınır.  
• Yargıtay İçtihatları ve ÜFE/TÜFE Oranları: Yargıtay, nafakanın enflasyon karşısında erimesini önlemek amacıyla, artış oranının belirlenmesinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranının temel alınmasını yerleşik bir içtihat haline getirmiştir. Bu oran genellikle bir asgari ölçüt olarak kabul edilir. Tarafların durumuna göre mahkeme, bu oranın üzerinde bir artışa da hükmedebilir.
• Hakkaniyet: Nihayetinde hâkim, her iki tarafın da mali gücünü aşmayacak, adil ve hakkaniyete uygun bir miktar belirleyecektir.  

Dava Masrafları ve Vekalet Ücreti Analizi

Dava açmanın maliyeti, potansiyel müvekkiller için önemli bir konudur. Nafaka artırım davasının masrafları birkaç kalemden oluşur:

• Nispi Harç: Davanın en önemli masraf kalemi harçtır. Bu harç, sabit bir tutar olmayıp nispi niteliktedir. Yani, talep edilen yıllık nafaka artış tutarı üzerinden belirli bir oranda hesaplanır. Örneğin, mevcut nafakanın aylık 2.000 TL’den 5.000 TL’ye çıkarılmasını talep ediyorsanız, aylık artış talebiniz 3.000 TL’dir. Bu durumda harca esas değer   3.000 TL×12=36.000 TL olacaktır ve mahkeme veznesine yatırılacak peşin harç bu değer üzerinden hesaplanır.  
• Diğer Masraflar: Dava açılırken yatırılması gereken başvurma harcı, tebligat ve bilirkişi ücretleri gibi masraflar için alınan gider avansı gibi ek maliyetler de bulunur.  
• Vekalet Ücreti: Davayı bir avukat aracılığıyla takip etmeniz durumunda, avukatınıza bir vekalet ücreti ödemeniz gerekir. Bu ücret, her yıl Barolar Birliği tarafından yayımlanan asgari ücret tarifesinin altında olmamak kaydıyla, davanın karmaşıklığına ve avukatın emeğine göre serbestçe belirlenir. Davayı kazanmanız durumunda, mahkeme tarafından belirlenen ve davayı kaybeden tarafın ödemesine hükmedilen bir   karşı vekalet ücreti de bulunmaktadır.  

Örnek Nafaka Artırım Davası Masraf Tablosu (2025 Yılı Tahmini)

Kalem	Senaryo 1 (1.500 TL Artış Talebi)	Senaryo 2 (4.000 TL Artış Talebi)
Aylık Artış Talebi	1.500 TL	4.000 TL
Yıllık Harca Esas Değer	18.000 TL	48.000 TL
Başvurma Harcı (2025 Tahmini)	~615 TL	~615 TL
Peşin Nispi Harç (Tahmini)	~307 TL	~820 TL
Gider Avansı (Tahmini)	~2.000 TL	~2.000 TL
Toplam Tahmini Başlangıç Masrafı	~2.922 TL	~3.435 TL

Not: Bu tablo yalnızca bir ön fikir vermesi amacıyla hazırlanmıştır. Vekalet ücreti bu toplama dahil değildir. Kesin masraflar dava açıldığı tarihteki harç oranlarına ve davanın seyrine göre değişiklik gösterebilir.

Neden Bir Avukatla Çalışmalısınız?

Nafaka artırım davası açmak için yasal olarak bir avukat tutma zorunluluğu olmasa da, sürecin karmaşıklığı ve olası hak kayıpları göz önüne alındığında profesyonel hukuki destek almak şiddetle tavsiye edilir. Bir avukatın bu süreçteki rolü şunları kapsar:  

• Stratejik Dava Planlaması: Bir avukat, sadece dilekçe yazmaz. Davanın en başında mali durumunuzu analiz ederek, mahkemede kabul görme olasılığı en yüksek ve hakkaniyete en uygun nafaka artış miktarını stratejik olarak belirler.
• Usuli Hataların Önlenmesi: Daha önce de belirtildiği gibi, dava dilekçesi ve ön inceleme aşamasında yapılacak hataların telafisi neredeyse imkansızdır. Bir avukat, tüm dilekçelerin ve taleplerin usule uygun yapılmasını sağlayarak sizi teknik nedenlerle hak kaybına uğramaktan korur.  
• Etkili Delil Sunumu: Hangi delilin mahkeme nezdinde ne kadar değerli olduğunu ve nasıl sunulması gerektiğini en iyi bir avukat bilir. Delillerin doğru ve ikna edici bir şekilde sunulması, davanın sonucunu doğrudan etkiler.  
• Sürecin Hızlandırılması: Bir avukat, mahkemenin iş yükünü kontrol edemese de, tüm evrak işlerinin eksiksiz ve zamanında yapılmasını sağlayarak, tebligat süreçlerini takip ederek ve duruşmaları etkin bir şekilde yöneterek davanın gereksiz yere uzamasını engeller ve Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusunun yanıtının makul bir sürede alınmasına yardımcı olur.  
• Müzakere ve Temsil: Avukatınız, sizin adınıza tüm hukuki yazışmaları ve duruşmalardaki tartışmaları yürütür. Bu, özellikle duygusal olarak yıpratıcı olabilen bu süreçte sizi koruyan profesyonel bir kalkan görevi görür.  

Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? Sonuç

Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer? sorusunun cevabı, görüldüğü üzere birçok değişkene bağlıdır. Süreç, mahkemenin yoğunluğundan delillerin toplanmasına, tarafların tutumundan davanın karmaşıklığına kadar pek çok faktörden etkilenir. Ancak bu belirsizlik, haklarınızı aramanıza engel olmamalıdır. Önemli olan, süreci doğru anlamak, hazırlıklı olmak ve en başından doğru adımları atmaktır. Davanın temelinin ilk dilekçeyle atıldığı ve bu aşamadaki eksikliklerin sonradan giderilemediği unutulmamalıdır.

Bu karmaşık süreçte hak kaybı yaşamamak ve en doğru adımları atmak için alanında uzman bir İstanbul Boşanma Avukatı ile çalışmak kritik öneme sahiptir. Değişen ekonomik koşullar karşısında ailenizin ve kendinizin geleceğini güvence altına almak için profesyonel hukuki destek almanız, en doğru yatırım olacaktır. Bu konuda danışmanlık almak isterseniz, deneyimli bir İstanbul Boşanma Avukatı olarak size yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.

Nafaka Artırım Davası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Anlaşmalı boşandıktan sonra nafaka artırım davası açabilir miyim?

Evet, açabilirsiniz. Boşanmanın anlaşmalı veya çekişmeli olması, nafaka artırım davası açma hakkınızı etkilemez. Anlaşmalı boşanma protokolünde belirlenen nafaka miktarı zamanla yetersiz kalmışsa ve kanunda aranan “koşulların değişmesi” şartı gerçekleşmişse, nafaka artırım davası açılabilir.  

Dava sonuçlandığında, artırılan nafakayı geriye dönük alabilir miyim?

Evet. Mahkemenin karar verdiği artırılmış nafaka, kararın çıktığı tarihten değil, davanın açıldığı tarihten itibaren geçerlidir. Bu nedenle, dava süresince eksik ödenen nafaka farkları, karar kesinleştiğinde davalıdan toplu olarak talep edilebilir. Ancak bu durum, hiç dava açılmamış geçmiş yıllara dönük nafaka talep etmekle karıştırılmamalıdır; bu genellikle mümkün değildir.  

Nafaka artış talebim reddedilirse ne olur?

Davanızın mahkeme tarafından reddedilmesi durumunda, davayı kaybeden taraf olarak karşı tarafın mahkeme masraflarını ve avukatlık ücretini (karşı vekalet ücreti) ödemekle yükümlü olursunuz.  

Nafaka artırım davası açmak için ne kadar süre beklemeliyim?

Kanunda belirlenmiş bir bekleme süresi yoktur. Önceki karardan sonra koşullarda önemli ve sürekli bir değişiklik meydana geldiği anda dava açılabilir. Ancak, önceki kararın üzerinden çok kısa bir süre geçmişken ve olağanüstü bir değişiklik olmadan dava açmak, mahkeme tarafından kötü niyetli bir davranış olarak değerlendirilebilir.  

Davalı taraf (nafaka borçlusu) da nafakanın azaltılması için karşı dava açabilir mi?

Evet. Nafaka artırım davasında davalı olan nafaka borçlusu, kendi ekonomik durumunun kötüleştiğini veya nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının azaldığını (örneğin, işe girip iyi bir gelir elde etmesi) ispatlayarak nafakanın azaltılması veya tamamen kaldırılması için karşı dava açabilir.  

Mahkeme karara her yıl otomatik artış oranı ekler mi?

Hayır, bu otomatik bir uygulama değildir. Mahkemenin, hükmedeceği yeni nafakaya gelecekteki yıllar için TÜİK tarafından açıklanan ÜFE/TÜFE gibi bir oranda otomatik artış yapılmasına karar vermesi için, davacının bunu dava dilekçesinde açıkça talep etmesi gerekir. Talep edilmediği takdirde, hâkim kendiliğinden böyle bir artış şartı eklemez. Bu, davanın bir avukatla takip edilmesinin önemini gösteren bir başka kritik detaydır.