Bu makalemizin konusu “Anlaşmalı Boşandıktan Sonra İtiraz Süresi ” olup konunun önemi sebebiyle önemle okumanızı tavsiye ederiz. Anlaşmalı boşanma, eşlerin evliliğin en az bir yıl sürmesinden sonra ortak bir irade beyanıyla boşanmaya karar vermesidir. Taraflar, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında anlaşmalı bir protokol düzenleyip, bu protokolü hâkime sunarak boşanma kararı alır. Hâkim, duruşmada tarafların iradelerinin serbestçe açıklanıp açıklanmadığını, anlaşma hükümlerinin çocuk ve eş yararına uygun olup olmadığını inceler. Gerekçeli boşanma kararı yazıldıktan sonra taraflara tebliğ edilir ve itiraz süresi başlar. Bu aşamada tarafların boşanma kararına itiraz edip etmeyeceğine karar vermesi gerekir.
Anlaşmalı Boşanma Süreci ve Kararın Kesinleşmesi
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar TMK m. 166/3 uyarınca boşanma talebinde bulunur. Hâkim, eşleri dinleyip protokolü uygun bulursa, boşanma kararı verir. Ancak bu karar kesinleşene kadar taraflar hâlâ resmî olarak evli sayılır. Mahkeme kararından sonra gerekçeli karar yazılır ve taraflara tebliğ edilir. Tebligatın ardından itiraz süresi başlar. Taraflar, bu süre içinde istinaf (itiraz) kanun yoluna başvurmaya ya da itiraz haklarından feragat etmeye karar verirler. Eğer taraflar itiraz hakkını kullanmaz ve feragat belgesi sunmazlarsa, belirlenen süre sonunda karar kendiliğinden kesinleşir.
Boşanma kararı, aşağıdaki durumlarda kesinleşir:
- Taraflardan hiçbiri istinaf (itiraz) başvurusunda bulunmazsa,
- Taraflardan biri veya her ikisi, istinaf hakkından feragat ederse,
- İstinaf ve temyiz süreçleri tamamlanır.
Bu yollardan biri gerçekleştiğinde, boşanma hükmü kesinleşir ve evlilik son bulur. Anlaşmalı boşanmada itiraz hakları çekişmeli davalara kıyasla farklı değildir; her iki taraf da haklı bulmadığı takdirde karara itiraz edebilir.
Karara İtiraz (İstinaf) Hakkı ve Süresi
Mahkeme kararını doğru bulmayan taraf, istinaf kanun yoluna başvurma hakkına sahiptir. Yani hem çekişmeli hem de anlaşmalı boşanma kararlarına itiraz (istinaf) yoluyla başvurulabilir. Boşanma kararına yapılacak itiraz, HMK’daki süre kurallarına tabidir. Bu süre, kesin süre olarak düzenlenmiştir; yani uzatılması veya geri alınması mümkün değildir.
İtiraz Süresinin Başlangıcı
Anlaşmalı boşanma kararına itiraz süresi, gerekçeli kararın taraflara resmen tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. Boşanmadan sonra itiraz süresi iki haftadır. Yani boşanma kararının onanmış veya düzeltilmiş şekli taraflara ulaştıktan sonra iki hafta içinde istinaf dilekçesi verilmezse, artık itiraz hakkı düşer. Bu süre aşıldığında, istisnai hâller (örneğin usul hatası gibi) yoksa karar kesinleşir.
İtiraz süresi içinde istinaf dilekçesi sunulmazsa boşanma kararı kesinleşir. Taraflar, istinaftan feragat ettiklerine dair yazılı beyanda bulunarak da bu kesinleşme sürecini hızlandırabilirler. Feragat dilekçesi verildikten sonra, tarafların boşanma kararı kesinleşmiş kabul edilir. İstinaf başvurusu yapıldığında ise dosya Bölge Adliye Mahkemesi’ne gider; oradan kesinleşme ya da temyiz süreciyle devam edilir.
İtiraz Yapılmazsa Kesinleşme
İstinaf yoluna başvurulmaz veya süresi içinde feragat dilekçesi verilirse, boşanma kararı kesinleşir. Karar kesinleştikten sonra taraflar resmen boşanmış sayılır ve evliliğin sona erdiği nüfus kayıtlarına işlenir. Bu tarafların artık evli olmadığını gösterir. Boşanma kararı kesinleştiğinde mal paylaşımı, nafaka ve diğer hususlar protokoldeki şartlara göre uygulanır.
Yargılama devam ederken taraflardan biri protokolden çekilirse veya dava çekişmeli hale dönerse, hâkim yeni duruşma açarak yeniden değerlendirme yapabilir. Ancak karar kesinleştikten sonra anlaşmadan dönmek mümkün değildir. Bu nedenle itiraz süresi, hem yasal bir hak hem de boşanmanın kesinleşmesi için kritik bir dönemi temsil eder.
Yargıtay Kararlarına Göre Değerlendirme
Yargıtay uygulamasında, anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesine kadar tarafların anlaşmalı boşanma iradelerinden dönmelerinde bir engel olmadığı kabul edilir. 2019 tarihli Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında vurgulandığı üzere, tarafların boşanma mali sonuçları ve çocukların durumuna ilişkin iradesini geri almasını engelleyecek yasal bir hüküm bulunmamaktadır. Taraflardan biri anlaşmalı boşanma kararından sonra çekilirse, dava çekişmeli boşanma olarak görülmeye devam etmelidir.
Örneğin Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/3974 E., 2020/4370 K. sayılı kararında davacı kadının anlaşmalı boşanma kararına itiraz etmesi durumunda bu başvuruyu “feragat” yerine ikinci bir boşanma talebi olarak değerlendirmiştir. Kararda, “Karar kesinleşinceye kadar eşlerin anlaşmalı boşanma yönündeki irade beyanından dönmelerini engelleyici hüküm bulunmamaktadır.” denilerek, bu durumda davanın çekişmeli olarak görülmesi gerektiği belirtilmiştir. Benzer şekilde, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/2403 E., 2021/3514 K. sayılı kararında da eşlerin anlaşmalı boşanma iradesinden geri dönmesi halinde TMK 166/1-2 uyarınca çekişmeli usulün uygulanacağı vurgulanmıştır.
Bu içtihatlar, anlaşmalı boşanma davalarında tarafların boşanma protokolüne rıza göstermedikleri durumlarda alacakları hukuki yolları göstermektedir. Yani taraflardan biri karar kesinleşmeden önce itiraz ederse veya anlaşmadan vazgeçerse, Yargıtay’a göre bu durum “itiraz” değil, karşı taraf lehine anlaşmayı geri almadır ve boşanma artık çekişmeli usulde değerlendirilecektir. Dolayısıyla Anlaşmalı Boşandıktan Sonra İtiraz Süresi, eşlerin bu kararı gözden geçirebilmeleri için önemlidir.
Anlaşmalı Boşandıktan Sonra İtiraz Süresi Sonuç
Anlaşmalı boşanma sürecinde itiraz süresi bilinmesi gereken en önemli konulardan biridir. Hâkim tarafından verilen boşanma kararının taraflara tebliğiyle başlatılan iki haftalık süre içinde, tarafların karara itiraz edip etmeyeceği belirlenmelidir. Bu süreçte yapılacak tercihler boşanmanın kesinleşmesini doğrudan etkiler. Süreç sonunda ya her iki taraf da itiraz haklarını kullanmaz/feragat eder ve boşanma kesinleşir, ya da bir taraf itiraz ederse dava çekişmeli hale dönerek yargılamaya devam eder.
Bu hukuki sürecin doğru yönetilebilmesi için güncel mevzuat ve yargı kararlarını takip etmek önemlidir. Anlaşmalı boşanma sonrası itirazla ilgili karmaşık görünen prosedürlerin anlaşılması, bilinçli kararlar almayı sağlar. İstanbul boşanma avukatı gibi uzman hukukçular, taraflara bu tür süreçlerde rehberlik eder. Deneyimli bir avukatla çalışmak, hakların zamanında kullanılması ve hukuki belirsizliklerin giderilmesi açısından son derece değerlidir. Bu nedenle anlaşmalı boşanma kararına itiraz süresi ve sonuçlarını değerlendirirken uzman desteği almak, sürecin sağlıklı yürümesi açısından önerilir. İstanbul’da boşanma konusunda tecrübeli bir İstanbul boşanma avukatı size en doğru yönlendirmeyi yapacaktır.
Anlaşmalı Boşandıktan Sonra İtiraz Süresi Sık Sorulan Sorular
Anlaşmalı boşanmada itiraz süresi ne kadardır?
Anlaşmalı boşanmada da çekişmeli boşanmada olduğu gibi karara itiraz (istinaf) süresi iki haftadır. Bu süre, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren başlar. Süreç içinde taraflar istinaf dilekçesi vererek kararın kaldırılmasını talep edebilirler; süre aşılırsa karara itiraz hakkı sona erer.
Eşlerden biri anlaşmalı boşanma kararına itiraz ederse ne olur?
Eşlerden birinin anlaşmalı boşanma iradesinden dönmesi halinde dava çekişmeli boşanma usulüne göre devam eder. Yargıtay kararlarına göre, anlaşmalı boşanma hükümlerini kabullenip sonra itiraz eden bir tarafın işlemi, feragat değil “karşı tarafa itiraz” sayılmaz; bunun sonucu olarak dava çekişmeli boşanma olarak ele alınır. Bu durumda hâkim, taraflardan iddia ve savunmalarını ve delillerini toplayıp çekişmeli usulde karar verir.
İtiraz süresi kaçırılırsa ne olur?
İtiraz (istinaf) süresi geçirildiğinde, artık bu kanun yoluna başvurma hakkı düşer. Taraflardan hiçbirinin sürede itirazı olmazsa boşanma kararı kesinleşir, kesinleşen karar nüfusa işlenir ve taraflar resmen boşanmış sayılır. Süre bitinceye kadar istinaftan feragat dilekçesi verilmesiyle de aynı sonuç elde edilir. Süreyi kaçıran tarafın yasal olarak başka bir itiraz yolu yoktur; ancak nadiren usul hatası iddiasıyla kanun yolu arayışına gidilebilir.
Feragat dilekçesi nedir ve ne işe yarar?
Feragat dilekçesi, tarafın istinaf hakkından vazgeçtiğine dair yazılı beyanıdır. Taraflar, itiraz süreleri içinde anlaşmalı boşanma kararına itiraz etmeyeceklerini belirten feragat dilekçesi verirlerse, süreç hızlanır ve iki haftalık bekleme aşılmadan karar kesinleşir. Böylece taraflar daha çabuk netice alır; istinaf süresi dolana kadar beklemeye gerek kalmaz.
