Km Düşürülmüş Araç Nasıl Satılır?

Türkiye’de Km Düşürülmüş Araç Satışı: Hukuki Boyut ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

İkinci el araç piyasasında sıkça karşılaşılan sorunlardan biri, araçların kilometre sayacında oynanarak gerçekte olduğundan daha düşük gösterilmesidir. Bu durum, hem alıcılar hem de satıcılar açısından çeşitli hukuki karmaşıklıklara ve potansiyel risklere yol açmaktadır. Araç alım satım süreçlerinde dürüstlüğün ve şeffaflığın önemi yadsınamazken, kilometre düşürme eylemi, Türk hukuk sistemi içerisinde ciddi yasal sonuçlar doğurabilecek bir fiil olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle ikinci el araç satın alırken gerekli sorgulamaların yapılması, km düşürülmüş araç mağduru olmamak adına büyük önem taşımaktadır.

Türkiye’de Km Düşürülmüş Araç Satmanın Yasal Sonuçları

Kilometresi düşürülmüş bir aracın satışı, Türk hukukunda çeşitli yasal sonuçlar doğurabilecek bir eylemdir. Bu sonuçlar, hem cezai hem de hukuki sorumlulukları içerebilir.

Türk Ceza Kanunu’na Göre Dolandırıcılık Suçu ve Km Düşürme

Araç kilometresinin düşürülmesi eylemi, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında dolandırıcılık suçu olarak değerlendirilebilir.  

Dolandırıcılık Suçunun Unsurları

TCK’nın 157. maddesinde düzenlenen dolandırıcılık suçu, genel olarak hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak şeklinde tanımlanır. Bu suçun oluşabilmesi için dört temel unsurun bir arada bulunması gerekmektedir: hileli davranışlar, aldatma, zarar ve haksız yarar. Hileli davranışlar, failin mağduru yanıltmaya yönelik her türlü düzen, oyun veya yalan beyanlarını ifade eder. Bu davranışların, mağdurun iradesini etkileyerek onun somut gerçeği öğrenseydi kabul etmeyeceği bir şekilde hareket etmesini sağlaması gerekir. Aldatma unsuru ise, failin hileli davranışları sonucunda mağdurun aldanmış olması, yani ileri sürülen olguları gerçek sanması anlamına gelir. Hileli davranış ile mağdurun aldanması arasında bir illiyet bağı bulunmalıdır. Dolandırıcılık suçunun bir diğer unsuru olan zarar, mağdurun veya bir başkasının malvarlığında meydana gelen eksilmeyi ifade eder. Bu zararın ekonomik bir değeri olmalıdır. Son olarak, haksız yarar ise failin veya üçüncü bir kişinin, mağdurun zararı karşılığında elde ettiği menfaati ifade eder. Dolandırıcılık suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Failin, gerçekleştirdiği davranışların hile teşkil ettiğini, başka birini aldatıcı nitelikte olduğunu bilmesi ve bu hileli davranışlar sonucunda mağdurun veya başkasının malvarlığında bir eksilme meydana geldiğini bilerek hareket etmesi gerekmektedir.  

Km Düşürme Eyleminin Dolandırıcılık Kapsamında Değerlendirilmesi

Araç kilometresinin düşürülmesi eylemi, potansiyel alıcıları yanıltmaya yönelik açık bir hileli davranış olarak kabul edilir. Bu eylem, aracın daha az kullanılmış gibi gösterilerek piyasa değerinin üzerinde bir fiyata satılması amacını taşır. Alıcı, düşük gösterilen kilometreye inanarak aracı satın aldığında maddi bir zarara uğrar, zira gerçekte daha fazla yıpranmış bir araç için fazla ödeme yapmış olur. Aynı zamanda, satıcı bu hileli davranışla haksız bir yarar elde etmiş olur. Hatta, satıcının kilometreyi bizzat düşürmemiş olması, ancak bu durumu bilerek veya bilmeyerek aracı satması dahi hukuki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Önemli olan, alıcının yanıltılmış olması ve bu durumun bir zarara yol açmış olmasıdır.  

Dolandırıcılık Suçunun Cezası

Dolandırıcılık suçunun temel hali (TCK madde 157) için fail, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, araç kilometresinin düşürülmesi eylemi genellikle nitelikli dolandırıcılık suçu (TCK madde 158) kapsamında değerlendirilir. Özellikle bu eylemin, ticari faaliyetleri sırasında bir tacir veya şirket yöneticisi tarafından gerçekleştirilmesi durumunda, nitelikli dolandırıcılık hükümleri uygulanır. Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır.  

Tüketiciyi Koruma Kanunu’na Göre Ayıplı Mal Kavramı ve Km Düşürülmüş Araçlar

Kilometresi düşürülmüş bir araç, Tüketiciyi Koruma Kanunu (TKHK) açısından da ayıplı mal olarak değerlendirilebilir.  

Ayıplı Malın Tanımı

TKHK’nın 8. maddesine göre ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır. Bu tanım, malın sadece fiziksel kusurlarını değil, aynı zamanda maddi, hukuki veya ekonomik eksikliklerini de kapsar. Kilometresi düşürülmüş bir araç, gerçekte olduğundan daha az kullanılmış gibi gösterilerek, objektif olarak sahip olması gereken kullanım ve yıpranma özelliklerini taşımadığı için ayıplı olarak kabul edilir. Ayrıca, bu durum aracın ekonomik değerini de olumsuz yönde etkilediğinden ekonomik bir eksiklik de söz konusudur.  

Km Düşürülmüş Aracın Ayıplı Mal Sayılması

Kilometresi düşürülmüş bir araç, alıcının makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran bir ayıplı mal olarak değerlendirilir. Bu tür bir manipülasyon, genellikle ilk bakışta fark edilemeyen ve uzman bir inceleme sonucu ortaya çıkan bir gizli ayıp olarak kabul edilir.  

Ayıplı Mal Durumunda Alıcının Hakları

Ayıplı bir araç satın alan tüketici, TKHK’nın 11. maddesi uyarınca çeşitli seçimlik haklara sahiptir. Bu haklar şunlardır:  

• Sözleşmeden dönme: Alıcı, aracı satıcıya iade ederek ödediği bedelin tamamını geri isteyebilir.  
• Satış bedelinden indirim isteme: Alıcı, aracı geri vermek yerine, ayıbın oranında satış bedelinden indirim talep edebilir.  
• Ücretsiz onarım isteme: Ayıbın giderilmesi için gerekli onarımın satıcı tarafından ücretsiz olarak yapılması talep edilebilir, ancak bu durum kilometre düşürme için pratik bir çözüm değildir.  
• Ayıpsız misli ile değiştirilmesini isteme: Mümkünse, ayıplı aracın aynı model ve özellikte ayıpsız bir araçla değiştirilmesi talep edilebilir. İkinci el araçlar için bu hak sınırlı uygulanabilir.  

Tüketici ayrıca, bu seçimlik haklarından biriyle birlikte Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir. Ayıplı maldan sorumlulukta zamanaşımı süresi, malın teslim tarihinden itibaren iki yıldır. Ancak, ayıp satıcının ağır kusuru veya hilesi ile gizlenmişse, zamanaşımı hükümleri uygulanmaz.  

Türk Borçlar Kanunu’na Göre Satıcının Sorumluluğu

Türk Borçlar Kanunu (TBK) da satıcının ayıplı maldan doğan sorumluluğunu düzenlemektedir.

Gizli Ayıp Kavramı

TBK’nın 219. maddesi ve devamı, satıcının satılan maldaki ayıplardan sorumluluğunu hükme bağlar. Gizli ayıp, satılanın alıcıya teslimi sırasında var olan ancak olağan bir gözden geçirme ile fark edilemeyen kusurları ifade eder.  

Km Düşürmenin Gizli Ayıp Olarak Değerlendirilmesi

Araç kilometresinin düşürülmesi de genellikle gizli ayıp olarak kabul edilir, çünkü bu durum genellikle ancak detaylı bir inceleme veya zamanla kullanım sonucu anlaşılabilir.  

Alıcının Sözleşmeden Dönme, İndirim ve Diğer Hakları

TBK’nın 227. maddesi, ayıplı maldan sorumlu olan satıcıya karşı alıcının kullanabileceği seçimlik hakları düzenler. Buna göre alıcı; satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönebilir, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteyebilir, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteyebilir veya imkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteyebilir. Alıcının, ayıbı öğrendikten sonra hemen durumu satıcıya bildirmesi gerekmektedir. Satış bedelinden yapılacak indirim, genellikle ayıplı aracın değeri ile ayıpsız halinin değeri arasındaki orana göre hesaplanır. Bu konuda detaylı bilgi için Araç Kilometre Düşürme Davası isimli makalemizi okuyabilirsiniz.

Yargıtay’ın Km Düşürülmüş Araç Satışıyla İlgili Emsal Kararları

Yargıtay, kilometre düşürülmüş araç satışlarını hem dolandırıcılık suçu hem de ayıplı mal hükümleri çerçevesinde değerlendiren birçok emsal karara imza atmıştır.

Dolandırıcılık Suçu Bağlamındaki Yargıtay Kararları

Yargıtay, kilometresi düşürülmüş bir aracı değerinin üzerinde satma eylemini nitelikli dolandırıcılık suçu olarak kabul etmektedir. Yargıtay 23. Ceza Dairesi’nin 2015/72 Esas sayılı kararında, Adana’da bir aracın kilometresini düşürüp fiyatını artırarak sattığı iddia edilen sanık ve beraberindeki kişilere “nitelikli dolandırıcılık” suçundan hapis cezası verilmiştir. Bu karar, kilometre düşürme eyleminin sadece hukuki bir ihtilaf değil, aynı zamanda cezai bir suç teşkil ettiğini açıkça ortaya koymaktadır.  

Ayıplı Mal Hükümleri Çerçevesindeki Yargıtay Kararları

Yargıtay, kilometre düşürülmüş araç satışlarında alıcıların haklarını koruyan birçok karar vermiştir. Bu kararlarda, kilometre düşürme eylemi gizli ayıp olarak nitelendirilmekte ve alıcılara sözleşmeden dönme veya satış bedelinde indirim talep etme hakkı tanınmaktadır. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2022/6482 Esas ve 2022/8092 Karar sayılı ilamında, kilometresi düşürülmüş ikinci el araçla ilgili sorumluluğun, satıcı bilmese dahi kendisine ait olduğuna hükmedilmiştir. Bu karar, satıcının ayıba karşı tekeffül borcu olduğunu ve alıcının zararını tazmin etmekle yükümlü olduğunu teyit etmektedir. Başka bir kararda ise, Yargıtay, kilometresi düşürülmüş aracı “gizli ayıplı” olarak kabul etmiş ve aracın satıcıya iadesi ile satış bedelinin alıcıya iadesi gerektiğine karar vermiştir.  

Km Düşürülmüş Bir Aracı Dürüst Bir Şekilde Satmanın Yolları ve Yasal Sonuçları

Kilometresi düşürülmüş bir aracı dürüst bir şekilde satmak mümkündür, ancak bu durumda satıcının bazı yükümlülükleri ve karşılaşabileceği yasal sonuçlar bulunmaktadır.

Alıcıya Durumu Açıkça Beyan Etme Yükümlülüğü

Satıcının, aracın kilometresinin düşürülmüş olduğunu alıcıya açıkça ve dürüstçe beyan etmesi hem yasal hem de etik bir zorunluluktur. Bu beyan, satış ilanı verilirken, alıcı ile yapılan görüşmelerde ve özellikle noter satış sözleşmesinde mutlaka belirtilmelidir. Alıcının bu durumu bilerek aracı satın alması, ileride oluşabilecek hukuki ihtilafların önüne geçecektir.  

Fiyatlandırmanın Km Düşürme Durumuna Göre Yapılması

Aracın satış fiyatı, kilometresinin düşürülmüş olması gerçeği göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Düşük gösterilen kilometreye göre piyasa değerinin üzerinde bir fiyat talep etmek, dolandırıcılık teşkil edebilir. Bu nedenle, aracın gerçek durumu ve yüksek olan asıl kilometresi dikkate alınarak, piyasa değerinin altında bir fiyat belirlenmesi dürüst bir yaklaşım olacaktır. Gerekirse, profesyonel bir ekspertizden yardım alınarak aracın gerçek değerinin tespit edilmesi faydalı olabilir.  

Beyanın ve Anlaşmanın Hukuki Geçerliliği

Satıcının, kilometrenin düşürüldüğünü alıcıya açıkça beyan etmesi ve bu durumun noter satış sözleşmesine yazılması, satıcının dolandırıcılık iddiasından büyük ölçüde korunmasını sağlar. Ancak, araç yine de ayıplı mal olarak kabul edilebilir ve alıcının, bilgilendirilmiş onayı olsa bile, tüketici hakları veya TBK kapsamında bazı hakları saklı kalabilir. Örneğin, alıcı, düşürülmüş kilometreye rağmen aracın beklediği performansı göstermemesi durumunda ayıplı mal hükümlerine başvurabilir. Satıcının, alıcının bu durumu bildiğine dair yazılı bir belge alması, ilerideki olası anlaşmazlıklarda önemli bir delil teşkil edecektir.  

Araç Alım Satımında Ekspertiz Raporunun Önemi

Ekspertiz raporları, ikinci el araç alım satım süreçlerinde hem alıcılar hem de satıcılar için büyük önem taşımaktadır.

Km Düşürme Vakalarının Tespiti

Ekspertiz raporları, araçların kilometre sayacında herhangi bir oynama yapılıp yapılmadığını tespit etmek için en güvenilir yöntemlerden biridir. Uzmanlar tarafından yapılan detaylı kontroller ve araç kayıtlarının incelenmesi sayesinde, kilometre düşürme vakaları tespit edilebilmektedir. İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle uğraşan yetkili işletmelerin, 8 yaşın veya 160 bin kilometrenin altındaki araçlar için satıştan önce ekspertiz raporu alması yasal bir zorunluluktur.  

Hukuki Süreçlerde Ekspertiz Raporunun Rolü ve Delil Niteliği

Ekspertiz raporları, kilometre düşürme nedeniyle açılan hukuki davalarda önemli bir delil niteliği taşır. Bu raporlar, aracın gerçek kilometresini, hasar durumunu ve diğer önemli özelliklerini ortaya koyarak mahkemelere somut kanıtlar sunar.  

Ekspertiz Firmalarının Sorumluluğu

Ekspertiz raporunda yanlış veya hatalı bilgi bulunması durumunda, ekspertiz firmaları da hukuki olarak sorumlu tutulabilir. Özellikle satıcı ile işbirliği yaparak alıcıyı yanıltmaya yönelik kasıtlı olarak yanlış rapor düzenlenmesi halinde, hem ekspertiz firması hem de satıcı müteselsilen sorumlu olabilir.

Km Düşürme Eyleminin Satıcı ve Alıcı Açısından Potansiyel Riskleri ve Sonuçları

Kilometre düşürme eylemi, hem satıcılar hem de alıcılar açısından ciddi riskler ve sonuçlar doğurabilir.

Satıcının Karşılaşabileceği Riskler ve Sonuçlar

Hapis Cezası ve Adli Para Cezası

Kilometresi düşürülmüş bir aracı bilerek satan kişiler, TCK’nın ilgili maddeleri uyarınca hapis cezası ve adli para cezası ile karşı karşıya kalabilirler. Nitelikli dolandırıcılık suçu için öngörülen cezalar oldukça ağırdır.  

Tazminat Davaları ve Maddi Kayıplar

Alıcılar, kilometre düşürme nedeniyle uğradıkları zararların tazmini için satıcılara karşı tazminat davası açabilirler. Mahkeme, aracın gerçek değeri ile alıcının ödediği fiyat arasındaki farkın yanı sıra, alıcının diğer maddi kayıplarını da tazmin etmesine karar verebilir.  

İtibar Kaybı

Özellikle araç alım satım işiyle uğraşan satıcılar için kilometre düşürme eylemi, ciddi bir itibar kaybına yol açabilir. Müşteri güveninin sarsılması, iş hacminin düşmesine ve uzun vadede ticari başarısızlığa neden olabilir.  

Alıcının Karşılaşabileceği Riskler ve Sonuçlar

Değer Kaybı ve Fazla Ödeme

Kilometresi düşürülmüş bir araç satın alan alıcı, aracın gerçek değerinden daha fazla ödeme yapmış olur. Bu durum, alıcının maddi olarak zarara uğramasına neden olur.  

Beklenmedik Arızalar ve Tamir Masrafları

Gerçekte daha fazla yol yapmış olan araçlarda, beklenmedik arızaların ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Bu da alıcının ek tamir masraflarıyla karşılaşmasına neden olabilir.  

Yeniden Satış Zorlukları

Kilometresi düşürülmüş olduğu tespit edilen bir aracı yeniden satmak zor olabilir ve bu durumda aracın piyasa değeri önemli ölçüde düşebilir.  

Km Düşürülmüş Araç Nasıl Satılır? Sonuç

Km düşürülmüş araç satışı karmaşık bir hukuki süreçtir. Dürüstlük ve şeffaflık her iki taraf için de önemlidir. Yasalara uygun hareket etmek ve alıcıyı doğru bilgilendirmek olası hukuki sorunların önüne geçecektir. Unutulmamalıdır ki, hukuki süreçlerde uzman bir avukattan destek almak her zaman en doğru yaklaşımdır. Km düşürülmüş araçlarla ilgili hukuki süreçler ve özellikle tüketici hakları konusunda bilgi sahibi olmak, mağduriyetlerin önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, bu tür bir durumla karşılaşılması halinde vakit kaybetmeden bir İstanbul tazminat hukuku avukatına başvurmak önemlidir.

Km Düşürülmüş Araç Nasıl Satılır? Sık Sorulan Sorular

Km düşürülmüş araç satmanın cezası nedir?

Kilometresi düşürülmüş araç satmak, nitelikli dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirilebilir ve cezası üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır.  

Km düşürülmüş araç alan kişinin hakları nelerdir?

Km düşürülmüş araç alan kişi, sözleşmeden dönme, satış bedelinden indirim isteme, ücretsiz onarım isteme (pratik olmasa da) veya mümkünse ayıpsız misli ile değiştirilmesini isteme haklarına sahiptir.

Km düşürülmüş araç ayıplı mal sayılır mı?

Evet, kilometresi düşürülmüş bir araç, objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımadığı ve ekonomik değeri azaldığı için ayıplı mal sayılır.  

Aracı dürüstçe km’si düşürülmüş olarak satmanın yolları nelerdir?

Aracın kilometresinin düşürülmüş olduğunu alıcıya açıkça beyan etmek, bu durumu satış sözleşmesine yazdırmak ve fiyatı buna göre belirlemek dürüst satışın yollarıdır.  

Ekspertiz raporu km düşürmeyi tespit edebilir mi?

Evet, ekspertiz raporları genellikle araçlardaki kilometre düşürme vakalarını tespit edebilir.  

Satıcı “km’yi ben düşürmedim” derse ne olur?

Satıcı kilometreyi kendisi düşürmemiş olsa bile, aracı bu şekilde satması hukuki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Alıcıya karşı yine de sorumlu olabilir.