Hayatınızı birleştirdiğiniz yabancı uyruklu eşinizle yolları ayırma kararı, çoğu zaman sadece duygusal değil, aynı zamanda hukuki ve finansal açıdan da karmaşık bir süreç anlamına gelir. Uluslararası evliliklerde boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun yanı sıra, uluslararası özel hukuk kurallarını da içerdiği için sıradan bir boşanma davasından daha fazla dikkat ve uzmanlık gerektirir. Bu sürecin en çok merak edilen ve endişe uyandıran yönlerinden biri de şüphesiz ki yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusudur. Ancak, bu soruya net ve tek bir rakamla cevap vermek mümkün değildir. Zira boşanma davasının maliyeti, davanın türüne, karmaşıklığına, tarafların ikamet durumuna ve yargılama sürecinde ortaya çıkan ek giderlere göre büyük ölçüde değişir. Bu makale, özellikle avukat arayışında olan potansiyel müvekkiller için, yabancı unsurlu boşanma davalarının tüm hukuki ve mali boyutlarını en detaylı şekilde ele alarak, bu belirsiz süreçte bir yol haritası sunmayı amaçlamaktadır.
Yabancı Unsurlu Boşanma Davası: Hukuki Çerçeve ve Maliyet İlişkisi
Yabancı uyruklu bir eşle evliliğin sona erdirilmesi, Türk hukuk sisteminde kendine özgü bir alan oluşturur. Boşanma sürecinin maliyeti ve süresi, bu hukuki durumun doğru bir şekilde yönetilmesine bağlıdır. Yabancı uyruklu eşten boşanma davası, evliliğin yabancı bir ülkede yapılmış olması, eşlerden birinin veya her ikisinin yabancı vatandaş olması ya da eşlerin yurt dışında ikamet etmesi gibi yabancılık unsurlarından en az birini barındırıyorsa, süreç daha karmaşık hale gelir. Bu karmaşıklık, süreci yönetmek için gereken emeği ve dolayısıyla yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun cevabını doğrudan etkiler.
Türk Hukukunda Milletlerarası Boşanma Davaları ve Uygulanacak Hukuk
Yabancı unsurlu boşanma davalarında en kritik konulardan biri, davaya hangi ülkenin hukukunun uygulanacağının belirlenmesidir. Türk hukukunda bu durum, 5718 sayılı Milletlerarası Özel ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) ile düzenlenir. MÖHUK’un 14. maddesi, uygulanacak hukuku aşamalı olarak belirler. İlk olarak, eşlerin ortak bir vatandaşlığı varsa, o ülkenin milli hukuku uygulanır. Eğer farklı vatandaşlıkları varsa, ortak mutat mesken hukuku, yani eşlerin birlikte yaşadıkları yerin hukuku geçerli olur. Şayet eşlerin ortak bir mutat meskeni de yoksa, boşanma davasında Türk hukuku uygulanır.
Bu kademeli sistem, tecrübeli bir avukatın neden vazgeçilmez olduğunu açıkça ortaya koyar. Zira davanın doğru hukuki zeminde yürütülmesi, hak kayıplarının önüne geçmek için hayati öneme sahiptir. Örneğin, boşanma hakkını kısıtlayan veya kadınlara eşit haklar tanımayan bir ülke vatandaşı olan bir kişi, Türkiye’de açtığı boşanma davasında Türk kamu düzenine aykırılık gerekçesiyle daha geniş haklar elde edebilir. Bu tür hukuki incelikler, avukatlık hizmetini sadece bir masraf kalemi olmaktan çıkarıp, adeta hukuki bir güvenceye dönüştürür.
Yetkili ve Görevli Mahkemeler
Yabancı uyruklu eşten boşanma davasında görevli mahkeme, Türkiye’de Aile Mahkemeleridir. Bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri bu davalara bakmakla görevlidir. Yetki bakımından ise, Türk Medeni Kanunu’nun 168. maddesi davanın açılabileceği yeri belirler. Buna göre, dava eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde veya davadan önce son altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesinde açılabilir. Ancak, eşlerin Türkiye’de yerleşim yeri veya sakin oldukları bir adresleri bulunmuyorsa, davanın Ankara, İstanbul veya İzmir gibi büyükşehir mahkemelerinden birinde açılması mümkündür. Bu durum, yurt dışındaki potansiyel müvekkiller için süreci kolaylaştıran önemli bir hukuki düzenlemedir.
Yabancı Uyruklu Eşten Boşanma Masrafı Ne Kadar?
Bir boşanma davasının toplam maliyetini belirleyen en önemli faktör, davanın türüdür. Yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun cevabı, anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davası olmasına göre kökten değişir.
Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma Davalarının Masraflara Etkisi
Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanmanın tüm sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı, tazminat gibi) üzerinde uzlaştığı ve bu anlaşmayı bir protokol ile mahkemeye sunduğu bir süreçtir. Bu davalar, tarafların iş birliği sayesinde çekişmeli boşanmaya kıyasla çok daha hızlı ve daha az maliyetli sonuçlanır. Yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar diye merak edenler için anlaşmalı yol, en ekonomik ve en hızlı çözümü sunar.
Diğer yandan, çekişmeli boşanma davası, eşlerden birinin boşanmak istememesi veya boşanmanın temel sonuçları üzerinde uzlaşma sağlanamaması durumunda açılır. Zina, hayata kast, pek kötü muamele, terk veya evlilik birliğinin temelden sarsılması gibi sebepler, çekişmeli boşanma davalarının konusunu oluşturur. Bu davalar, delil toplama, tanık dinleme, bilirkişi incelemesi gibi daha uzun ve karmaşık süreçleri içerdiği için hem daha fazla mesai hem de daha yüksek maliyet gerektirir. Özellikle yabancı uyruklu eşin yurt dışında olması durumunda, tebligat gibi usuli işlemlerin uzaması nedeniyle dava süresi yıllar sürebilir.
Yargılama Harç ve Giderleri: Mahkeme Masrafları (H3)
Her boşanma davası için avukatlık ücretinden bağımsız olarak ödenmesi gereken zorunlu masraflar bulunmaktadır. Bu masraflar, davayı açan taraf tarafından mahkeme veznesine yatırılır. 2025 yılı için bu masraflar başvurma harcı, peşin harç, gider avansı ve vekalet pulu ücretinden oluşmaktadır. Bu temel masrafların toplamı, davanın türüne göre değişse de, ortalama olarak 3.000 TL ile 4.000 TL arasında bir tutara karşılık gelmektedir. Ancak, bu temel masraflar dava sürecinde ortaya çıkabilecek ek giderlerle (örneğin keşif, bilirkişi ücreti veya artan tanık sayısı) artış gösterebilir.
Aşağıdaki tablo, yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusuna netlik kazandırmak amacıyla, 2025 yılı için temel boşanma davası masraflarının dökümünü sunmaktadır:
Masraf Kalemi | Tutar (2025) |
Başvurma Harcı | 615,40 TL |
Peşin Harç | 615,40 TL |
Gider Avansı | ~2.000 – 2.150 TL |
Vekalet Pulu | 138 TL |
Vekaletname Sureti Harcı | 87,50 TL |
Toplam Ortalama Mahkeme Gideri | 3.606,30 TL – 4.000 TL |
Görüldüğü üzere, mahkeme harçları ve avansları davanın toplam maliyetinin yalnızca küçük bir kısmını oluşturur. Yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar diye sorulduğunda, asıl belirleyici unsur hukuki süreçteki karmaşıklığı yönetmek için gerekli olan avukatlık ücretidir. Bu durum, avukatlık hizmetinin yalnızca bir gider değil, aynı zamanda hak kaybını önlemek için yapılmış kritik bir yatırım olduğunu göstermektedir.
Boşanma Avukatı Ücreti
Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından her yıl belirlenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi, avukatların bir dava için talep edebileceği minimum ücreti belirler. 2025 yılı için bu tarife, boşanma davalarında alınabilecek en az ücreti 30.000 TL artı KDV olarak belirlemiştir, bu da toplamda 33.000 TL’ye denk gelmektedir. Hiçbir avukatın bu asgari ücretin altında hizmet vermesi yasal olarak mümkün değildir. Ancak, her ilin kendi barosu tarafından yayımlanan tavsiye niteliğindeki ücret tarifeleri, TBB’nin asgari ücretinin çok üzerinde rakamlar içerebilmektedir. Örneğin, 2025 yılı için İstanbul Barosu anlaşmalı boşanma davaları için 75.000 TL, çekişmeli boşanma davaları için ise 110.000 TL gibi tavsiye ücretleri belirlemiştir. Ankara Barosu tavsiye ücretleri ise anlaşmalı boşanma için 81.500 TL, çekişmeli boşanma için 127.250 TL olarak belirlenmiştir. Benzer şekilde, İzmir Barosu anlaşmalı boşanma için 90.016 TL, çekişmeli boşanma için 116.364 TL önermektedir. Bu büyük farklılık, bazı potansiyel müvekkillerin kafasını karıştırsa da, bunun ardında haklı gerekçeler bulunmaktadır. Yerel barolar, büyük metropollerdeki avukatların ofis, personel ve genel operasyonel maliyetlerinin yanı sıra, bu tür davaların gerektirdiği emek, mesai ve uzmanlık seviyesini de dikkate almaktadır. Dolayısıyla, bir avukatın ücreti, yalnızca asgari tarifeye göre değil, dosyanın karmaşıklığına, harcanacak zamana, avukatın deneyimine ve yerel piyasa koşullarına göre serbestçe belirlenir. Yabancı uyruklu eşten boşanma davası gibi uluslararası unsurlar barındıran, yüksek uzmanlık gerektiren bir dava için TBB’nin asgari ücretinin gerçekçi olmadığını gösterir.
Uluslararası Boşanmaya Özgü Ek Maliyet Kalemleri
Yabancı uyruklu bir eşle boşanma davasının maliyetini artıran unsurlar, yalnızca Türkiye’deki yargılama giderleri ve avukatlık ücretleri ile sınırlı değildir. Yabancılık unsuru, sürece özgü yeni masraf kalemlerini de beraberinde getirir. Yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun tam cevabı, bu ek masraflar hesaba katılmadan verilemez.
Yurtdışına Tebligat ve Sürecin Maliyeti
Türk hukukuna göre, bir davanın sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için dava dilekçesinin karşı tarafa usulüne uygun şekilde tebliğ edilmesi şarttır. Yabancı uyruklu eşin yurt dışında olması durumunda, tebligat süreci Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla diplomatik yollarla gerçekleştirilir. Bu tebligat süreci, davanın en uzun ve en maliyetli aşamalarından biri olabilir. Yurtdışı tebligat posta gideri 2025 yılı için 525 TL olarak belirlenmiştir. Ancak asıl maliyet, parasal karşılıktan ziyade, sürecin uzamasından kaynaklanır. Türk vatandaşına yapılan tebligatlar ortalama 1-3 ay sürerken, yabancı uyruklu bir kişiye yapılan tebligat 4-6 ay arasında sürebilmektedir. Dahası, eğer yabancı eşin açık adresi bulunamıyorsa, ilanen tebligat yoluna gidilir ki bu da hem ek maliyetli hem de uzun bir süreçtir. Bu nedenle, süreci hızlandırmak ve doğru şekilde yönetmek için bir avukatın desteği hayati önem taşır.
Tercüme, Noter ve Apostil Masrafları
Uluslararası bir boşanma davasında, çeşitli belgelerin yabancı dilden Türkçeye veya Türkçeden yabancı dile yeminli tercümesi zorunlu hale gelebilir. Evlilik cüzdanı, nüfus kayıt örnekleri veya yabancı mahkeme kararları gibi belgeler, yeminli bir tercüman tarafından çevrilmeli ve noter onayı almalıdır. Tercüme ücretleri, dilin nadirliğine ve belgenin içeriğine göre değişiklik gösterir. Noter onayı ücretleri ise 2025 yılı itibarıyla belge başına 1.500 ile 2.500 TL arasında değişebilir.
Bu belgelerin bir başka ülkede geçerli olabilmesi için ise “Apostil” adı verilen bir onay sistemine ihtiyaç duyulur. Apostil, bir belgenin gerçekliğinin tasdik edilerek başka bir ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan bir mühürdür. Türkiye’de idari belgeler için valilikler ve kaymakamlıklar, adli belgeler için ise ağır ceza mahkemesi adalet komisyonu başkanlıkları Apostil vermeye yetkilidir ve bu işlem genellikle ücretsizdir. Ancak bazı tercüme büroları bu hizmet için ek bir ücret talep edebilir. Bu tür ek masraflar, yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun cevabını hesaplarken göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanıma ve Tenfiz Davası
Yabancı uyruklu eşten yurt dışında boşanmış olan bir Türk vatandaşının, bu boşanma kararının Türkiye’de de geçerli sayılması için mutlaka “tanıma ve tenfiz” davası açması gerekir. Bu dava açılmadığı takdirde, kişi Türkiye’deki resmi kayıtlarda hala evli görünmeye devam eder ve yeniden evlenme gibi işlemler gerçekleştirilemez. Bu durum, yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusuna ek bir maliyet kalemi daha ekler. Tanıma tenfiz davası, boşanma davasından ayrı bir hukuki süreçtir ve kendine özgü masrafları vardır. Bu davanın yargılama harç ve giderleri ortalama 7.500-10.000 TL civarındadır. Avukatlık ücreti ise bu dava için ayrıca belirlenir. Örneğin, 2025 yılı için İstanbul Barosu’nun tavsiye ücreti bu tür davalar için 55.000 TL iken, Ankara Barosu 90.000 TL olarak belirlemiştir. Bu ikinci maliyetin farkında olmamak, ileride ciddi hukuki sorunlara yol açabilir.
Boşanma Sonrası Ortaya Çıkabilecek Ek Masraflar ve Davalar
Boşanma kararı tek başına tüm hukuki ve mali sorunları çözmeyebilir. Özellikle çekişmeli davalarda, boşanma sonrasında ortaya çıkabilecek ve ek maliyetlere neden olacak farklı davalar söz konusu olabilir.
Mal Paylaşımı ve Tasfiye Davaları
Mal paylaşımı, boşanma davası kesinleştikten sonra ayrı bir dava konusu olarak ele alınır. Bu davalar, evlilik birliği içerisinde edinilen taşınmazları (ev, arsa), banka hesaplarını, araçları, şirket hisselerini ve değerli eşyaları kapsar. Mal paylaşımı davaları, boşanma davasından ayrı bir dava türü olduğundan, ayrı bir avukatlık ücretine tabidir. Bu davalarda avukatlık ücreti, genellikle dava konusu malvarlığının değerinin %10 ile %25’i arasında nispi (oransal) olarak belirlenir. Dolayısıyla, sahip olunan malvarlığının büyüklüğüne bağlı olarak bu davaların maliyeti, boşanma davasının kendisinden çok daha yüksek olabilir.
Nafaka ve Tazminat Talepleri
Boşanma davası sırasında veya sonrasında, nafaka ve tazminat talepleri de ayrı bir maliyet kalemi oluşturur. Yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve tedbir nafakası gibi nafaka türleri ile maddi ve manevi tazminat talepleri, boşanma davası ile birlikte ileri sürülebilir. Ancak bu taleplerin karşılanmaması veya sonradan ortaya çıkması durumunda, ayrı bir dava açılması gerekebilir. Nafaka davaları için 2025 yılı avukatlık asgari ücreti 30.000 TL olarak belirlenmiştir.
Çocuğun Velayeti ve İştirak Nafakası Davaları
Boşanma sürecinde en hassas konulardan biri olan çocukların velayeti, mahkeme tarafından çocuğun üstün yararı ilkesi göz önünde bulundurularak karara bağlanır. Velayet davaları da, boşanma davasından ayrı bir dava olarak ele alınabilir ve ortalama 4.000-4.500 TL civarında masraf gerektirebilir. Yabancı unsurlu davalarda, çocuğun hangi ülkede yaşaması gerektiği gibi konular, bu davaları daha da karmaşık hale getirir.
Yabancı Eşten Boşanma Davası Neden Karmaşıktır ve Avukat Neden Gereklidir?
Yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun yanıtı, yalnızca parasal bir dökümden ibaret değildir. Bu davaların kendine özgü zorlukları, avukatlık hizmetinin sadece bir masraf kalemi değil, aynı zamanda bir güvence olduğunu ortaya koyar. Bir uzman boşanma avukatı, bu karmaşık süreci başarıyla yönetmek için kritik öneme sahiptir.
Öncelikle, uygulanacak hukukun doğru tespiti büyük önem taşır. Bir avukat, MÖHUK kuralları çerçevesinde hangi ülkenin hukukunun davaya uygulanacağını belirler ve olası hak kayıplarını engeller. İkinci olarak, yabancı eşin yurt dışı adresi olması durumunda, tebligat süreçleri hayati önem taşır. Hatalı veya eksik tebligat, davanın aylarca hatta yıllarca uzamasına neden olabilir. Avukat, diplomatik tebligat gibi usuli işlemleri titizlikle takip ederek süreci hızlandırır. Üçüncü olarak, yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de geçerli olması için zorunlu olan tanıma ve tenfiz davası, sıradan bir vatandaşın tek başına altından kalkabileceği bir süreç değildir. Belgelerin tercümesi, Apostil onayı ve dilekçe hazırlığı gibi işlemler, hukuki bilgi ve deneyim gerektirir.
Son olarak, maddi ve manevi hak kayıplarının önüne geçmek için uzman bir avukatın varlığı esastır. Mal paylaşımı, nafaka, tazminat ve velayet gibi konularda, bir avukatın hukuki bilgi ve deneyimi, haklı taleplerin eksiksiz bir şekilde ileri sürülmesini ve hukuki koruma altına alınmasını sağlar. Bu nedenle, yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun cevabını, yalnızca harç ve avukatlık ücreti olarak görmek yerine, sürecin doğru, hızlı ve eksiksiz yönetilmesi için yapılan kaçınılmaz bir yatırım olarak değerlendirmek gerekir.
Sonuç
Yabancı uyruklu eşten boşanma masrafı ne kadar sorusunun cevabı, görüldüğü üzere tek bir rakamdan ibaret değildir. Bu maliyet, davanın türüne (anlaşmalı veya çekişmeli), yargılama sürecinin karmaşıklığına, tebligat, tercüme ve Apostil gibi uluslararası işlem giderlerine ve en önemlisi de hukuki danışmanlık hizmetinin niteliğine göre şekillenir. Yargılama masrafları sabit ve nispeten düşük olsa da, asıl maliyet kalemi olan avukatlık ücreti, dosyanın gerektirdiği emek ve uzmanlık düzeyine göre belirlenir. Bu, özellikle yabancılık unsuru barındıran davalarda kaçınılmaz bir durumdur.
Bu zorlu ve karmaşık süreçte yaşanabilecek maddi ve manevi hak kayıplarının önüne geçmek, süreci hızlandırmak ve doğru hukuki adımları atmak için deneyimli bir aile hukuku avukatıyla çalışmak en doğru karardır. Uluslararası boşanma davaları, derin bir hukuki bilgi ve tecrübe gerektiren özel bir alandır. Sürecin her aşamasında profesyonel destek almak, hem hukuki güvenliğinizi sağlar hem de geleceğe daha sağlam adımlarla ilerlemenize yardımcı olur. Bu zorlu süreci en sorunsuz şekilde atlatabilmeniz için profesyonel destek almanız hayati önem taşır. Unutulmamalıdır ki, alanında yetkin bir İstanbul Boşanma Avukatı ile çalışmak, hak kaybı riskini en aza indirerek size huzurlu bir sonuç sağlayacaktır. Eğer bir İstanbul Boşanma Avukatı arıyorsanız, hukuki sürecinizi profesyonel bir ekiple yönetmek, alabileceğiniz en doğru kararlardan biri olacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Yabancı uyruklu kişiler Türkiye’de boşanabilir mi?
Evet, yabancı uyruklu kişiler Türkiye’de boşanma davası açabilirler. Türk Medeni Kanunu’na ve Milletlerarası Özel ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’a göre, yabancıların Türkiye’de boşanma davası açması mümkündür. Hatta, her ikisi de yabancı uyruklu olan eşler dahi Türkiye’de boşanabilir.
Boşanmanın yasak olduğu bir ülke vatandaşı Türkiye’de boşanabilir mi?
Evet, boşanmanın yasak olduğu bir ülkenin vatandaşı, Türkiye’de boşanabilir. Türk hukuku, uygulanacak yabancı hukukun Türk kamu düzenine açıkça aykırı olması durumunda yabancı hukuku uygulamaktan kaçınır ve Türk hukukunu uygular. Boşanmayı yasaklayan bir kanun, Türk kamu düzenine aykırı sayıldığından bu durumda Türk hukuku uygulanarak boşanma gerçekleştirilebilir.
Yurtdışında yaşayan eşe tebligat nasıl yapılır?
Yurt dışında yaşayan eşe tebligat, Adalet Bakanlığı aracılığıyla diplomatik yollarla yapılır. Bu süreç, tebligatın yapılacağı ülkeye göre değişiklik göstermekle birlikte, usulüne uygun bir tebligatın yapılması davanın ilerleyebilmesi için zorunludur. Bu işlem, bir avukatın desteği olmadan yürütülmesi zor ve uzun bir süreçtir.
Türkiye’de açılan boşanma davasına yabancı eş katılmazsa ne olur?
Yabancı eşin Türkiye’de açılan boşanma davasına katılması zorunlu değildir. Davalı eşe dava evraklarının usulüne uygun şekilde tebliğ edilmesi yeterlidir. Tebligat yapıldığı takdirde, dava eşin yokluğunda da devam edebilir ve karara bağlanabilir.
Yabancı uyruklu eşle anlaşmalı boşanma mümkün müdür?
Evet, yabancı uyruklu eşle anlaşmalı boşanma mümkündür. Bunun için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması ve eşlerin boşanma ile ilgili tüm konularda (velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı) ortak bir protokol hazırlayarak mahkemeye sunmaları gerekir. Hâkim, bu protokolü uygun bulduğu takdirde boşanmaya karar verecektir.
Boşanma avukatı olmadan dava açılabilir mi?
Türkiye’de boşanma davalarının avukatsız açılması hukuken mümkündür. Ancak, özellikle yabancı unsurlu boşanma davalarının karmaşıklığı göz önüne alındığında, avukatsız dava takibi ciddi hak kayıplarına, usul hatalarına ve davanın gereksiz yere uzamasına neden olabilir. Bu nedenle, profesyonel hukuki destek almak şiddetle tavsiye edilir.
Boşanmada velayet ve mal paylaşımı nasıl belirlenir?
Velayet ve mal paylaşımı konuları, boşanma davasının içinde karara bağlanabilir veya boşanma davasından ayrı davalar olarak ele alınabilir. Velayet konusunda hâkim, daima çocuğun üstün yararını gözeterek karar verir. Mal paylaşımı ise, Türk Medeni Kanunu’ndaki mal rejimlerine göre belirlenir ve boşanma davası kesinleştikten sonra ayrı bir dava ile talep edilebilir.