Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı

Aile hukuku uyuşmazlıkları, özellikle de çocukların geleceğini ilgilendiren boşanma ve velayet davaları, taraflar için duygusal ve hukuki olarak oldukça yıpratıcı süreçlerdir. Bu karmaşık yolda, mahkemenin kararını şekillendiren en önemli unsurlardan biri, bir Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından hazırlanan rapordur. Pek çok müvekkil adayı, bu uzmanı bir karşı taraf veya sorgulayıcı bir otorite olarak görme eğilimindedir. Ancak bu bakış açısı eksiktir. Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı, davanın bir tarafı değil, hakimin çocuğun geleceği için en doğru kararı vermesine yardımcı olan tarafsız bir profesyoneldir. Uzmanın sürece dahil olması, yargılamanın çocuğun menfaatlerini koruma odaklı, yapılandırılmış bir inceleme evresine girdiğini gösterir. Bu süreci anlamak, belirsizliğin yarattığı kaygıyı ortadan kaldırır ve doğru hukuki destekle başarılı bir şekilde yönetilmesini sağlar. Bu makale, bir Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı kimdir, ne yapar ve bu süreçte bir avukatın neden hayati bir rol oynadığını adım adım açıklamak için hazırlanmıştır.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı Kimdir ve Yasal Dayanağı Nedir?

Aile mahkemelerinde “uzman” olarak anılan profesyoneller, aslında farklı disiplinlerden gelen ve her biri davanın farklı bir boyutunu aydınlatan bir ekibin parçasıdır. Görevlendirilen Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ve diğer uzmanların varlığı ve görevleri, kanunlarla açıkça tanımlanmış olup, keyfi bir uygulama değildir.

Adli Destek Görevlileri: Psikolog, Pedagog ve Sosyal Çalışmacı

Mahkeme tarafından görevlendirilen uzman, genellikle tek bir unvanla anılsa da bu, aslında üç farklı meslek grubunu kapsayan bir şemsiye terimdir: psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı.¹ Bu profesyoneller, adliyeler bünyesindeki “Hukuk Yargılaması Destek Bürosu” çatısı altında görev yaparlar.¹ Her birinin odaklandığı alan farklıdır ve bu çok disiplinli yaklaşım, mahkemenin aile dinamiklerini bütüncül bir şekilde anlamasını sağlar. Hukuk eğitimi almış bir hakimin, aynı zamanda çocuk psikolojisi, pedagoji ve sosyal hizmet alanlarında derinlemesine uzman olması beklenemez. Bu nedenle sistem, çocuğun refahı gibi karmaşık bir konuda farklı bilimsel alanlardan gelen verileri birleştirerek en sağlıklı kararın alınmasını hedefler. Bu ekibin bir parçası olan Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı, özellikle ailenin sosyal ve çevresel koşullarını inceler.

• Psikolog, davanın tarafları olan anne, baba ve çocuğun ruhsal ve duygusal durumlarını değerlendirir. Ebeveynlerin kişilik yapılarını, stresle başa çıkma yöntemlerini, psikolojik sağlamlıklarını ve boşanma sürecinin çocuk üzerindeki psikolojik etkilerini analiz eder.⁴
• Pedagog, uzmanlık alanı gereği doğrudan çocuğun gelişimsel ve eğitimsel ihtiyaçlarına odaklanır. Çocuğun yaşının gerektirdiği gelişimsel aşamalara uygun olup olmadığını, okul hayatındaki başarısını, öğrenme ortamının yeterliliğini ve ebeveynlerin çocuğun eğitimine yaklaşımlarını inceler.⁴
• Sosyal Çalışmacı (Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı), ailenin sosyo-ekonomik koşullarını ve çevresel faktörleri mercek altına alır. Ebeveynlerin gelir durumu, yaşam standartları, çocuğa sunulan barınma koşulları (evin fiziksel durumu, çocuğun kendine ait bir alanının olup olmadığı), ailenin sosyal destek ağları (akraba ve arkadaş çevresi) ve ebeveynlerin varsa zararlı alışkanlıkları gibi konuları araştırır.²

Uzmanlık Alanı	Odak Noktası	Değerlendirdiği Konular
Psikolog	Bireylerin ruhsal ve duygusal durumu	Ebeveynlerin kişilik özellikleri, stresle başa çıkma becerileri, çocuğun boşanma sürecinden psikolojik olarak nasıl etkilendiği.
Pedagog	Çocuğun gelişimsel ve eğitimsel ihtiyaçları	Çocuğun yaşına uygun gelişim gösterip göstermediği, okul başarısı, öğrenme ortamı, ebeveynlerin eğitime yaklaşımları.
Sosyal Çalışmacı (Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı)	Ailenin sosyal ve çevresel koşulları	Yaşam ortamının (ev, mahalle) uygunluğu, ailenin ekonomik durumu, sosyal destek ağları (akrabalar, arkadaşlar), ebeveynlerin varsa zararlı alışkanlıkları.

Uzmanların Görevlendirilmesinin Yasal Temelleri

Bir Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ve diğer uzmanların sürece dahil olması, hakimin kişisel takdirinden öte, yasal bir zorunluluğun ve modern hukuk anlayışının bir gereğidir. Bu uygulamanın temelinde birden fazla kanun bulunmaktadır. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun, bu uzmanların aile mahkemeleri bünyesinde görevlendirilmesinin yasal zeminini oluşturur.² Bu kanun, mahkemeye adeta bir “sosyal araştırma” yetkisi vermektedir.

Bununla birlikte, uzmanların neden görevlendirildiğinin asıl cevabı, Türk Medeni Kanunu ve Çocuk Koruma Kanunu’nda yatmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK), velayet gibi konularda kararın temel ölçütünün “çocuğun menfaati” olduğunu emreder.⁵ Benzer şekilde, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu (ÇKK), korunma ihtiyacı olan veya bir uyuşmazlığın parçası olan çocuklar hakkında sosyal inceleme yapılmasını öngörür.⁷ Dolayısıyla, uzmanlar hakimin bu yasal görevini yerine getirebilmesi için gerekli olan sosyal ve psikolojik verileri toplayan, adeta hakimin mahkeme salonu dışındaki “gözü ve kulağı” olan profesyonellerdir. Onların varlığı, devletin Anayasa’dan kaynaklanan aileyi ve çocuğu koruma görevinin bir yansımasıdır.²

Sosyal İnceleme Raporu (SİR)

Uzmanların yaptıkları tüm görüşme, gözlem ve araştırmalar, “Sosyal İnceleme Raporu” (SİR) adı verilen yazılı bir belgede toplanır. Bir Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından hazırlanan bu rapor, özellikle çekişmeli velayet davalarında hakimin kararını büyük ölçüde etkileyen, davanın en kritik belgelerinden biridir.

“Çocuğun Üstün Yararı” İlkesinin Tespiti

Sosyal İnceleme Raporu’nun tek bir temel amacı vardır: “çocuğun üstün yararı” ilkesinin somutlaştırılması. Bu ilke, hangi ebeveynin kişisel olarak daha “iyi” veya “haklı” olduğuyla ilgilenmez. Bunun yerine, hangi ebeveynin velayeti altında çocuğun fiziksel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişiminin daha iyi destekleneceğini tespit etmeye odaklanır.⁶ Rapor, ebeveynlerin sübjektif iddialarını ve karşılıklı suçlamalarını bir kenara bırakarak, kararın merkezine çocuğun ihtiyaçlarını yerleştirir. Bu noktada anlaşılması gereken en önemli husus, “çocuğun üstün yararı” kavramının geleceğe dönük bir değerlendirme olduğudur. SİR, boşanmaya neden olan geçmişteki olayları kimin başlattığını tespit etmekten ziyade, gelecekte hangi yaşam ortamının çocuğun sağlıklı bir birey olarak yetişmesi için en elverişli olacağını öngörmeye çalışır. Bu nedenle rapor, bir ceza belgesi değil, bir gelecek projeksiyonudur.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı Neleri İnceler?

Sosyal İnceleme Raporu, çocuğun hayatını etkileyen tüm faktörleri kapsayan detaylı bir analizdir. Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ve diğer uzmanlar, raporu hazırlarken geniş bir yelpazede bilgi toplar.⁹ Bu bilgiler temel olarak üç kategoride incelenebilir:

• Ebeveynlere İlişkin Faktörler: Ebeveynlerin kişilik özellikleri, eğitim düzeyleri, meslekleri ve ekonomik durumları, genel sağlık durumları, adli sicil kayıtları, varsa alkol veya madde kullanımı gibi zararlı alışkanlıkları ve en önemlisi, yaşadıkları konutun çocuk için uygun olup olmadığı detaylıca incelenir.¹¹
• Çocuğa İlişkin Faktörler: Çocuğun yaşı, fiziksel ve ruhsal sağlığı, gelişim düzeyi, okul ve sosyal çevresiyle olan ilişkileri, kardeşleriyle ve her bir ebeveyniyle kurduğu duygusal bağ değerlendirilir. Eğer çocuk kendini ifade edebilecek yaş ve olgunlukta ise (“idrak çağında” ise), kiminle kalmak istediği yönündeki kendi görüşü de büyük önem taşır ve rapora yansıtılır.⁶
• Ebeveyn-Çocuk İlişkisine Dair Dinamikler: Uzman, her bir ebeveynin çocukla olan iletişim kalitesini gözlemler. Ayrıca, ebeveynlerin boşanma sonrasında birbirleriyle sağlıklı bir “ebeveynlik ilişkisi” sürdürme potansiyelleri de değerlendirilir. Bir ebeveynin, çocuğun diğer ebeveynle olan ilişkisini destekleyip desteklemediği, velayet kararında önemli bir kriterdir.

Bu süreç, bir ebeveynin mükemmel olup olmadığını ölçen bir sınav değildir. Uzmanlar, her iki ebeveynin de güçlü ve zayıf yönleri olabileceğinin farkındadır. Yapılan inceleme, aslında her bir velayet senaryosunun çocuk açısından taşıdığı risk ve faydaların karşılaştırmalı bir analizidir. Amaç, çocuk için en fazla faydayı sağlayan ve en az riski barındıran seçeneği belirlemektir.

Raporun Hukuki Niteliği ve Hakimin Kararına Etkisi

Hukuki açıdan SİR’in niteliğini anlamak, davanın stratejisi açısından hayati önemdedir. Sosyal İnceleme Raporu, hukuk sistemimizde “takdiri delil” olarak kabul edilir.¹⁰ Bu teknik terimin anlamı şudur: Hakim, raporda yer alan uzman görüşü ve önerisiyle hukuken bağlı değildir. Nihai kararı verme yetkisi tamamen hakime aittir ve hakim, SİR’i dosyadaki diğer tüm delillerle (tanık beyanları, yazılı belgeler, fotoğraflar vb.) birlikte değerlendirir.

Ancak bu, raporun önemsiz olduğu anlamına gelmez. Aksine, SİR, bir Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı gibi alanında yetkin kişiler tarafından hazırlanan bilimsel bir değerlendirme olduğu için hakimler nezdinde çok büyük bir ağırlığa sahiptir. Uygulamada hakimler, çelişkili veya bariz bir şekilde hatalı olmadığı sürece, rapordaki tespit ve önerilere büyük ölçüde uyma eğilimindedir.⁹ Raporun bu ikili doğası (bağlayıcı olmaması ama çok etkili olması), özellikle aleyhe bir rapor geldiğinde profesyonel hukuki yardımın neden gerekli olduğunu ortaya koyar. Olumsuz bir rapor, davanın sonu demek değildir; ancak bu rapora karşı teknik ve hukuki temellere dayanan, ikna edici bir itiraz sunulmazsa, davanın seyrini büyük ölçüde belirleyebilir.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ile İnceleme Süreci

Sosyal inceleme süreci, belirli adımları olan, sistematik bir prosedürdür. Bu adımları önceden bilmek, süreci daha sakin ve hazırlıklı karşılamanıza yardımcı olur.

Mahkemenin Görevlendirmesi ve Sürecin Başlaması

Çekişmeli boşanma davasında velayet konusunda taraflar arasında anlaşmazlık varsa, hakim bir ara kararla sosyal inceleme yapılmasına karar verir. Dava dosyası, ilgili adliyenin uzmanlık birimine gönderilir ve dosyaya bir Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı veya pedagog/psikolog atanır. Ardından, mahkeme kalemi tarafları veya avukatlarını arayarak uzmanla görüşme için randevu tarihlerini bildirir.⁴ Süreç bu resmi görevlendirme ile başlamış olur.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ile Görüşme

Görüşme, sürecin en önemli aşamasıdır. Uzman, hem ebeveynlerle ayrı ayrı hem de çocukla özel olarak görüşmeler yapar.⁴ Bu görüşmelere hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:

• Ebeveynler İçin: En önemli kural dürüst ve iş birliğine açık olmaktır. Görüşmenin odağını, diğer eşi kötülemekten ziyade, çocuğunuzun ihtiyaçları ve sizin bu ihtiyaçları nasıl karşılayacağınız üzerine kurun. Günlük bir gününüzün nasıl geçtiğini, çocuğunuzla nasıl vakit geçirdiğinizi, onun eğitimi ve geleceği hakkındaki planlarınızı somut örneklerle anlatmaya hazır olun. Diğer ebeveynin çocuğun hayatındaki önemini kabul ettiğinizi ve bu ilişkiyi destekleyeceğinizi belirtmek, olgun bir ebeveyn profili çizmeniz açısından son derece önemlidir. Unutmayın ki Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı, sadece söylediklerinizi değil, aynı zamanda beden dilinizi, tavrınızı ve iletişim kurma biçiminizi de gözlemler.¹⁴ Sakin, kendinden emin ve en önemlisi çocuk odaklı bir duruş sergilemek kritik öneme sahiptir.
• Çocuklar İçin: Uzman, çocuğun yaşına uygun bir dille, onu korkutmadan veya baskı altına almadan sohbet eder. Okulu, arkadaşları, sevdiği şeyler, anne ve babasıyla ilişkisi gibi konularda sorular sorar.¹³ Ebeveynlerin yapması gereken en önemli şey, çocuğu bu görüşme için “yönlendirmemek” veya “ezberletmemektir.” Uzmanlar, yönlendirilmiş çocukları kolayca anlarlar ve bu durum, yönlendirmeyi yapan ebeveynin aleyhine çok olumsuz bir izlenim bırakır. Çocuğa sadece, kendisiyle sohbet etmek isteyen bir abla veya amcanın olacağını ve sorduğu sorulara içinden geldiği gibi cevap vermesinin yeterli olacağını söylemek en doğrusudur.

Ev ve Okul Ziyaretleri

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı, gerekli gördüğü takdirde, ebeveynlerin ve çocuğun yaşadığı evi ziyaret edebilir.¹³ Bu ziyaretler neredeyse her zaman önceden haber verilerek ve randevu ile yapılır. Ev ziyaretinin amacı, lüks veya zenginliği ölçmek değil, çocuğun temel ihtiyaçları için yeterli, güvenli ve düzenli bir ortamın olup olmadığını gözlemlemektir. Evin genel temizliği, çocuğa ait bir yaşam alanının varlığı, güvenlik önlemleri gibi unsurlar değerlendirilir. Bu ziyaret, görüşmede anlatılanların bir nevi “sağlaması” niteliğindedir. Ayrıca uzman, çocuğun okuluyla iletişime geçerek öğretmenlerinden çocuk hakkında objektif bilgi alabilir.¹³

Avukatın Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı Sürecindeki Hayati Rolü

Sosyal inceleme süreci, hukuki bilgi ve strateji gerektiren teknik bir süreçtir. Bu aşamada deneyimli bir aile hukuku avukatının desteği, haklarınızın korunması ve en iyi sonucun elde edilmesi için kritik bir fark yaratır.

Sürece Hazırlık ve Müvekkilin Doğru Bilgilendirilmesi

İyi bir avukat, sosyal inceleme raporunun hazırlanmasını pasif bir şekilde beklemez. Süreç başlamadan önce müvekkilini tüm adımlar hakkında detaylıca bilgilendirir.⁹ Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı veya diğer uzmanların ne tür sorular sorabileceği, hangi konulara odaklanacağı ve müvekkilin kendisini en doğru şekilde nasıl ifade etmesi gerektiği konusunda hazırlık çalışmaları yapar. Müvekkilin ebeveynlik becerilerini ve çocuğa sağladığı olumlu ortamı destekleyecek delillerin (fotoğraflar, okul kayıtları, sağlık raporları vb.) toplanmasını ve dosyaya sunulmasını sağlar. Bu proaktif yaklaşım, müvekkilin sürece hazırlıklı ve özgüvenli bir şekilde girmesini temin eder.

Hakların Korunması ve Raporun Objektifliğinin Sağlanması

Avukat, tüm süreç boyunca bir denge ve güvence unsurudur. Uzmanın müvekkili hakkındaki tüm olumlu bilgilere sahip olmasını sağlar. Karşı tarafın haksız ve asılsız iddialarına karşı delilleriyle cevap vererek raporun tek taraflı ve sübjektif bir bakış açısıyla yazılmasını engeller.⁹ Avukatın varlığı, Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından yürütülen sürecin adil ve objektif bir zeminde ilerlemesinin en önemli teminatıdır.

Olumsuz Bir Rapora Karşı İtiraz Hakkı ve Etkili Stratejiler

Bir avukatın en kritik rolü, belki de müvekkilin aleyhine hazırlanmış bir SİR geldiğinde ortaya çıkar. Raporun “takdiri delil” olması, ona karşı itiraz hakkı doğurur.¹⁶ Ancak bu itiraz, “Ben rapora katılmıyorum” demekten ibaret duygusal bir tepki olmamalıdır. Etkili bir itiraz, Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından hazırlanan raporu teknik olarak analiz eden, hukuki bir metindir. Avukat, raporu adeta bir dedektif gibi inceler ve aşağıdaki gibi potansiyel zayıflıkları arar:

• Maddi Hatalar: Raporda yer alan somut bilgilerin (gelir durumu, ev adresi, okul bilgisi vb.) yanlış olması.
• İç Çelişkiler: Raporun kendi içindeki gözlemlerle vardığı sonucun birbiriyle çelişmesi.
• Eksik İnceleme: Uzmanın, kilit tanıkları (örneğin çocuğun bakıcısı veya öğretmeni) dinlememesi veya sunulan önemli bir delili görmezden gelmesi.
• Taraflı Değerlendirme: Uzmanın, objektif bir gerekçe olmaksızın bir tarafın beyanlarını tamamen doğru kabul edip diğer tarafınkileri yok sayması.

Avukat, bu tür zayıflıkları tespit ettiğinde, bunları delilleriyle birlikte ortaya koyan detaylı bir itiraz dilekçesi hazırlar.¹⁸ Bu dilekçeyle mahkemeden, mevcut raporun dikkate alınmamasını veya gerekli görülürse yeni bir uzman tarafından ek bir rapor hazırlanmasını talep eder. Bu teknik ve hukuki mücadele, davanın kaderini değiştirebilecek en önemli adımdır ve ancak bu alanda uzman bir avukat tarafından başarıyla yürütülebilir.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı Sonuç

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ve onun tarafından hazırlanan Sosyal İnceleme Raporu, modern aile hukukunun vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu mekanizmalar, velayet kararlarının ebeveynlerin çatışmasından arındırılarak tamamen çocuğun bugünkü ve gelecekteki esenliğine odaklanmasını sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. Süreç, dışarıdan bakıldığında endişe verici görünebilir; ancak adımları, amacı ve işleyişi anlaşıldığında yönetilebilir hale gelir. Bu karmaşık ve hassas süreçte, hak kaybına uğramamak ve çocuğunuz için en doğru sonucun alınmasını sağlamak adına atılacak en doğru adım, şüphesiz alanında yetkin bir hukuk profesyonelinden destek almaktır. Özellikle bu tür davaların yoğun olduğu metropollerde, deneyimli bir İstanbul Boşanma Avukatı ile çalışmak, sürecin her aşamasında doğru stratejilerin belirlenmesi ve haklarınızın en güçlü şekilde savunulması anlamına gelir. Unutulmamalıdır ki, doğru hukuki rehberlik, bu zorlu süreci sizin ve en önemlisi çocuğunuzun lehine sonuçlandırmanın anahtarıdır. Bu nedenle, bir İstanbul Boşanma Avukatı ile yol haritanızı çizmek, vereceğiniz en isabetli kararlardan biri olacaktır.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı Sık Sorulan Sorular

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı ile görüşmede ne söylemeliyim, ne söylememeliyim?

Görüşmede dürüst, sakin ve iş birliğine açık olun. Konunun odağını çocuğunuzun ihtiyaçları, mutluluğu ve geleceği üzerine kurun. Diğer ebeveyni sürekli olarak kötülemekten kaçının. Bunun yerine, ebeveyn olarak kendi güçlü yönlerinizi ve çocuğunuza nasıl bir gelecek sunacağınızı somut örneklerle anlatın.

Çocuğum benimle kalmak istediğini söylerse velayeti kesin alır mıyım?

Çocuğun görüşü, özellikle idrak çağındaysa (genellikle 8 yaş ve üzeri kabul edilir), hakim için çok önemli bir veridir ve kararı büyük ölçüde etkiler.6 Ancak tek başına kesin belirleyici değildir. Hakim, çocuğun beyanını, SİR’de yer alan diğer tüm bulgularla (ebeveynlerin durumu, yaşam koşulları vb.) birlikte değerlendirerek nihai kararını verir.

Sosyal inceleme raporu aleyhime gelirse her şey biter mi?

Kesinlikle hayır. Rapor, hakimi bağlayıcı bir belge değildir, sadece güçlü bir delildir.10 Raporun hatalı, eksik veya taraflı olduğunu düşünüyorsanız, avukatınız aracılığıyla yasal süresi içinde detaylı ve gerekçeli bir itiraz dilekçesi sunma hakkınız vardır.15 Hakim, itirazlarınızı haklı bulursa raporu dikkate almayabilir veya yeni bir rapor alınmasına karar verebilir.

Aile Mahkemesi Sosyal Hizmet Uzmanı evime habersiz gelebilir mi?

Bu son derece düşük bir ihtimaldir. Uygulamada ev ziyaretleri, hem ebeveynin hem de çocuğun evde olmasını sağlamak amacıyla neredeyse her zaman önceden randevu alınarak planlanır.13

Avukatım uzmanla yapılan görüşmelere katılabilir mi?

Hayır. Uzmanların ebeveynler ve özellikle çocuklarla yaptığı görüşmeler özel ve gizlidir. Amaç, kişilerin bir avukat veya üçüncü bir şahsın varlığından etkilenmeden, kendilerini rahatça ve doğal bir şekilde ifade etmelerini sağlamaktır. Avukatınızın görevi, sizi bu görüşmeye en iyi şekilde hazırlamaktır, görüşmeye sizinle birlikte katılmak değildir.

Raporun hazırlanması ne kadar sürer?

Bu süre, mahkemenin ve uzmanların iş yoğunluğuna, davanın karmaşıklığına ve yapılması gereken incelemelerin kapsamına göre değişir. Genellikle, görüşmelerin tamamlanmasından sonra raporun hazırlanıp mahkemeye sunulması birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilmektedir.