Yurtdışında boşanma kararı almış olmanıza rağmen, Türkiye’deki nüfus kayıtlarınızda hala evli görünmeniz, ne yazık ki sık karşılaşılan bir hukuki çelişkidir. Bu durum, sadece bir bürokratik hata olmanın ötesinde, yeni bir evlilik yapma, miras hakları, mal paylaşımı ve hatta çocukların velayeti gibi konularda ciddi ve telafisi güç sorunlara yol açabilir. “Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum” ifadesi, bu karmaşık durumun özünü en iyi şekilde yansıtır ve bu makale, bu hukuki ikilemden kurtulmanız için izlemeniz gereken yolları ve neden bir avukattan destek almanız gerektiğini detaylıca açıklamaktadır.
Yurtdışı Boşanma Kararı Neden Türkiye’de Geçerli Değil?
Peki, neden yurtdışında kesinleşmiş bir boşanma kararı Türk makamlarınca otomatik olarak kabul görmez? Bu sorunun cevabı, devletlerin egemenlik ilkesinde yatmaktadır. Her ülke, kendi yasal yetkisi dahilinde verilen mahkeme kararlarını diğer ülkelerin kararlarından bağımsız olarak değerlendirme hakkına sahiptir. Bu nedenle, yabancı bir mahkemede verilen boşanma kararı, Türkiye’de sadece bir “yabancı mahkeme ilamı” olarak kabul edilir ve Nüfus Müdürlüğü kayıtlarına işlenmesi için özel bir hukuki sürece tabi tutulması gerekir.
Bu hukuki boşluk, özellikle yeniden evlenmek isteyen kişiler için büyük bir engel teşkil eder. Çünkü Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişi ancak boşanma kararı nüfus kayıtlarına işlendikten sonra yasal olarak yeniden evlenebilir. Eğer siz de Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum diyorsanız, bu durum hukuki olarak halen evli olduğunuz anlamına gelir ve yeni bir evlilik yapmanız kanunen mümkün değildir. Bu çelişki, malvarlığınızın tasfiyesi ve miras gibi konuları da belirsizliğe sürükleyebilir, bu nedenle hukuki statünüzü bir an önce düzeltmek, geleceğinizi güvence altına almanın ilk adımıdır.
Yurtdışı Boşanma Kararını Türkiye’de Tanıtma Yolları
Yabancı bir mahkemece verilmiş boşanma kararının Türkiye’de yasal geçerlilik kazanması için iki temel yol bulunmaktadır. Bu yollardan ilki, yeni bir düzenleme olan ve belirli şartlarda kolaylık sağlayan idari başvuru yolu, ikincisi ise daha geleneksel ve kapsamlı bir çözüm sunan Tanıma ve Tenfiz davasıdır. Hangi yolun sizin için en uygun olduğunu belirlemek, durumunuzun detaylı bir analizini gerektirir. Çünkü her ne kadar idari yol daha hızlı görünse de, hukuki kapsamı sınırlıdır ve boşanma kararındaki diğer hükümleri kapsamaz. Bu nedenle, velayet, nafaka veya tazminat gibi konuların da Türkiye’de geçerli olması isteniyorsa, Tanıma ve Tenfiz davası kaçınılmaz bir zorunluluktur.
Dava Açmadan İdari Başvuru Yolu
8 Şubat 2018 tarihinde Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A maddesi, yurtdışında alınan boşanma kararlarının, belirli koşulları sağlaması halinde, dava açılmaksızın doğrudan nüfus müdürlüklerinde tescil edilmesine olanak sağlamıştır. Bu kolaylaştırılmış süreç, evliliğin butlanı, iptali veya mevcut olup olmadığının tespiti gibi kararları da kapsamaktadır. Bu yol, Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum diyenler için en hızlı çözüm gibi görünse de, önemli şartları ve kısıtlamaları vardır.
İdari Başvuru Sürecinin Şartları ve Kapsamı
Bu yolun en temel şartı, her iki tarafın da, bizzat veya avukatları aracılığıyla birlikte başvurması zorunluluğudur. Bu durum, taraflar arasında boşanma konusunda bir anlaşmazlık olmadığı varsayımına dayanır. Ancak, bazı istisnalar da mevcuttur. Eğer eşlerden biri vefat etmişse veya yabancı uyruklu olup adresi tespit edilemiyorsa ya da başvuruyu kabul etmekten kaçınıyorsa, Türk vatandaşı olan taraf tek başına başvuruda bulunabilir.
Unutulmaması gereken en kritik nokta, idari başvuru yolunun sadece boşanma kararının kendisini tanımasıdır. Yani, yabancı mahkeme kararında yer alan nafaka, velayet, tazminat gibi diğer hukuki hükümler, bu idari süreç kapsamında Türkiye’de geçerlilik kazanmaz ve icra edilemez. Bu hükümlerin uygulanması isteniyorsa, geleneksel Tanıma ve Tenfiz davası açılmalıdır.
Gerekli Belgeler ve Başvuru Süreci
İdari başvuru için kararın verildiği ülkedeki Türk dış temsilcilikleri veya Türkiye’de belirlenen nüfus müdürlükleri yetkilidir. Başvurunuzun sorunsuz ilerlemesi için gerekli belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması şarttır. Bu belgeler arasında en önemlileri şunlardır:
- Yabancı Boşanma Kararının Aslı: Bu kararın kesinleştiğini gösteren bir kesinleşme şerhi içermesi zorunludur.
- Apostil Şerhi: Yabancı mahkeme kararının, verildiği ülkenin yetkili makamlarınca Apostil şerhi ile onaylanmış olması gerekir. Apostil, belgenin gerçekliğinin uluslararası düzeyde tasdik edilmesini sağlayan bir onay sistemidir.
- Noter veya Konsolosluk Onaylı Türkçe Tercümeler: Yabancı mahkeme kararı ve Apostil şerhi, yeminli bir tercüman tarafından Türkçe’ye çevrilmeli ve bu tercüme noter veya Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmalıdır.
- Kimlik ve Pasaportlar: Başvuru sahiplerinin geçerli kimlik kartları veya pasaportlarının fotokopileri sunulmalıdır.
- Özel Vekaletname: Başvuru avukat aracılığıyla yapılacaksa, noter tasdikli, fotoğraflı ve “yabancı boşanma kararının nüfus müdürlüğünde tanıtılması” yetkisi veren özel vekaletname gereklidir.
Bu süreç, belgeler eksiksizse genellikle birkaç hafta içinde sonuçlanır. Ancak belgelerde bir eksiklik bulunursa, başvuru sahiplerine 90 günlük bir süre tanınır ve bu süre zarfında eksiklikler giderilmezse başvuru reddedilir.
Tanıma ve Tenfiz Davası Yoluyla Kapsamlı Çözüm
İdari başvuru şartlarının sağlanamadığı durumlarda, örneğin eşlerden birinin iş birliği yapmadığı hallerde, ya da boşanma kararı ile birlikte nafaka, velayet gibi diğer hükümlerin de Türkiye’de geçerli olması isteniyorsa, tek çözüm yolu Tanıma ve Tenfiz davası açmaktır. Bu dava, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) hükümlerine tabidir.
Tanıma ve Tenfiz Kavramları Arasındaki Fark
Bu iki kavram, her ne kadar sıklıkla birlikte anılsa da, farklı hukuki sonuçları vardır.
- Tanıma: Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de kesin delil ve kesin hüküm niteliği kazanmasıdır. Bir boşanma kararının tanınması, evliliğin hukuken sona erdiğini tescil eder ve nüfus kayıtlarının düzeltilmesi için yeterli olur.
- Tenfiz: Tanımadan daha ileri bir adımdır. Tenfiz kararı, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilebilir bir nitelik kazanmasını sağlar. Örneğin, yabancı bir mahkemenin hükmettiği nafaka veya tazminat kararı, ancak tenfiz edildikten sonra Türkiye’de cebri icra yoluyla uygulanabilir. Bu nedenle, tenfiz, tanımayı da kapsayan bir işlemdir.
Tanıma ve Tenfiz Davasının Şartları ve Yetkili Mahkeme
Bu dava, ancak belirli hukuki şartlar altında başarılı olabilir:
- Kesinleşmiş bir ilam: Yabancı mahkeme kararının verildiği ülkede kesinleşmiş olması gerekir.
- Kamu Düzenine Aykırılık Olmaması: Yabancı mahkeme kararının, Türkiye’nin temel hukuk ilkelerine ve ahlaki değerlerine aykırı olmaması şarttır.
- Savunma Hakkının İhlal Edilmemesi: Kararın, aleyhine karar verilen tarafın savunma hakkının ihlal edilmediği bir usulle verilmiş olması gerekir.
Dava, Türkiye’deki Aile Mahkemelerinde açılır. Yetkili mahkeme, davalının Türkiye’deki yerleşim yeridir. Eğer davalının Türkiye’de yerleşim yeri yoksa, Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinde dava açılabilir.
Dava Sürecini Hızlandırmak ve Riskleri Önlemek
Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum diyerek bu sürece başlamak, sabır ve doğru adımlar atmayı gerektiren bir süreçtir. Tanıma ve tenfiz davaları, genellikle basit yargılama usulüyle görülse de, sürecin en çok uzadığı nokta tebligat işlemleridir. Eğer davalı taraf yurtdışında yaşıyor ve bir avukatla temsil edilmiyorsa, dava dilekçesinin ve duruşma gününün ona tebliğ edilmesi aylarca, hatta bir yılı aşkın bir süre alabilir. Bu durumu ortadan kaldırmanın ve süreci hızlandırmanın en etkili yolu, her iki tarafın da Türkiye’de birer avukat tutmasıdır. Bu durumda tebligatlar avukatlara yapıldığı için aylarca sürecek olan uluslararası tebligat işlemleri ortadan kalkar ve dava çok daha kısa sürede, hatta bir ay gibi kısa bir sürede sonuçlanabilir.
Önemli Hukuki Sonuçlar ve Göz Ardı Edilmemesi Gereken Riskler
Yurtdışında boşanmış olmanın Türkiye’deki hukuki durumunu düzeltmek, sadece nüfus kaydını güncellemekten ibaret değildir. Bu süreçle birlikte, özellikle mal paylaşımı konusunda önemli riskler ve kritik hukuki durumlar ortaya çıkabilir.
Mal Paylaşımı ve Zamanaşımı Sorunu
Yurtdışında boşanmış ancak Türkiye’deki hukuki durumunu düzeltmemiş kişiler için en büyük risklerden biri, mal paylaşımı davası zamanaşımı süresidir. Yargıtay’ın 2015 yılında değiştirdiği içtihat, bu konuda adeta bir “bekleyen bomba” etkisi yaratmıştır. Yeni karara göre, mal paylaşımı davası için 10 yıllık zamanaşımı süresi, yabancı boşanma kararının Türkiye’de açılan Tanıma ve Tenfiz davasının kesinleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
Bu ne anlama gelir? Örneğin, 20 yıl önce yurtdışında boşanmış bir çift, eğer bu boşanma kararını Türkiye’de tanıtmadıysa, eski eşi herhangi bir zamanda bir tenfiz davası açarak 10 yıllık zamanaşımı süresini yeniden başlatabilir ve Türkiye’deki malların paylaşımını talep edebilir. Bu durum, yıllar sonra dahi kişilerin beklenmedik hukuki süreçlerle karşı karşıya kalmasına neden olabilir. Bu riski ortadan kaldırmak için, yabancı boşanma kararının bir an önce Türkiye’de tanınması şarttır.
Vekaletname ve Avukatlık Ücretleri
Yurtdışından tüm bu işlemleri yürütmek mümkündür. En yakın Türk Konsolosluğu’na giderek Türkiye’deki bir avukata vekaletname verilebilir. Boşanma davaları vekaletnamelerinin fotoğraflı ve özel yetkili olması gerekliliği, bu sürecin en önemli detaylarından biridir. Tanıma ve tenfiz davası masrafları; mahkeme harçları, gider avansları, tercüme ve noter masraflarını içerir. Ayrıca, avukatlık ücreti de bu masraflara eklenir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2025 yılı itibarıyla 30.000 TL‘dir . Ancak, her hukuk bürosu kendi ücretini belirleyebilir. Örneğin, İstanbul Barosu’nun 2025 yılı için tavsiye ettiği avukatlık ücreti 55.000 TL‘dir .
Neden Bir Avukatla Çalışmak Hayati Önem Taşır?
“Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum” gibi karmaşık bir durumun çözümü, teknik ve hukuki bilgi birikimi gerektirir. Her ne kadar Türk hukuk sisteminde avukatla temsil zorunluluğu olmasa da, bu tür uluslararası unsurlar içeren davalarda bir avukatın rolü kritik bir öneme sahiptir.
- Riskin En Aza İndirilmesi: Uzman bir avukat, sürecin hukuki ve teknik detaylarına hakimdir. En ufak bir hata, davanın reddedilmesine veya gereksiz yere uzamasına neden olabilir, bu da kişiye hem maddi hem de manevi zarar verir.
- Zaman ve Efor Tasarrufu: Yurtdışında yaşayan biri için Türkiye’ye gelmeden, vekaletname aracılığıyla tüm bu işlemleri yürütmek mümkündür. Avukat, Apostil ve tercüme süreçlerinin takibinden, dava dilekçesinin hazırlanmasına, tebligatların yönetilmesine ve duruşmalara katılmaya kadar tüm süreci sizin adınıza yönetir. Bu, size hem zamandan hem de efordan tasarruf sağlar.
- Stratejik Değerlendirme: Her boşanma olayı kendine özgüdür. Bir avukat, müvekkilin özel durumunu (varsa çocuk, mal varlığı, nafaka gibi konuları) değerlendirerek, en uygun hukuki yolu belirler. İdari başvuru yolunun mu yoksa tenfiz davasının mı daha doğru bir strateji olduğuna karar verilmesini sağlar.
Bu nedenle, Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum sorunuyla karşı karşıyaysanız, hak kaybına uğramadan ve gereksiz zaman kaybetmeden hukuki statünüzü güvence altına almak için deneyimli bir avukattan destek almanız en etkili yoldur.
Yurtdışında Boşandım Ama Türkiye’de Evli Görünüyorum Sık Sorulan Sorular
Boşanma kararım nüfusa işlenmezse ne olur?
Yabancı boşanma kararınız Türkiye’de tanınmadığı sürece, Türk nüfus kayıtlarında hala evli görünmeye devam edersiniz. Bu durum, Türkiye’de yeniden evlenmenizi hukuken engeller ve miras, mal paylaşımı gibi konularda yasal belirsizlikler ve riskler taşır.
Tanıma ve tenfiz davası ne kadar sürer?
Bu davanın süresi, davanın açıldığı mahkemenin yoğunluğuna ve özellikle tebligat süreçlerine bağlı olarak değişir . Eğer her iki tarafın da Türkiye’de avukatı varsa, süreç birkaç aya kadar kısalabilir. Ancak davalının yurtdışında olması ve avukat tutmaması durumunda, tebligat işlemleri süreci uzatabilir.
Tanıma ve tenfiz davası masrafı ne kadar?
Dava masrafları; mahkeme harçları, gider avansları, tercüme ve noter masrafları gibi kalemlerden oluşur. Avukatlık ücretleri ise asgari tarifeden başlamak üzere avukat ve müvekkil arasında belirlenir .
Diğer eşim vekalet vermezse süreç uzar mı?
Evet, diğer eşin vekaletname vermemesi, hukuken sürecin uzamasına neden olur. Çünkü tebligatlar yurtdışına yapılmak zorunda kalır. Ancak bu durum, davanın sonuçlanmasına engel değildir; sadece süreci yavaşlatır.
Yurt dışında boşanan bir kadın için Türkiye’de iddet müddeti ne zaman başlar?
Boşanmış bir kadının yeniden evlenebilmesi için beklemek zorunda olduğu iddet müddeti, boşanma kararının Türkiye’de tanınması kararının kesinleştiği tarihte başlar. Bu, yabancı mahkeme kararının kesinleşme tarihinden farklıdır.
Yurtdışında Boşandım Ama Türkiye’de Evli Görünüyorum Sonuç
Yurtdışında boşandım ama Türkiye’de evli görünüyorum gibi karmaşık bir hukuki sorunun çözümü, sadece bir belge toplama işi değildir. Bu süreç, uluslararası hukukun inceliklerini, Türk yasal mevzuatını ve olası hukuki riskleri içeren derin bir uzmanlık gerektirir. Mal paylaşımına ilişkin zamanaşımı süresinin başlangıç tarihini değiştiren Yargıtay kararı, hukuki statüsünü düzeltmeyenler için potansiyel bir mali risk oluşturmaktadır.
Bu risklerin farkında olmak ve zamanında harekete geçmek, geleceğinizi güvence altına almanın ilk adımıdır. Bu karmaşık ve hassas süreci hatasız ve hızlı bir şekilde yönetmek, haklarınızı korumak için, deneyimli bir İstanbul Boşanma Avukatı ile görüşmek, atılacak en doğru ve stratejik adımdır. Karışık gibi görünen bu süreci, profesyonel bir İstanbul Boşanma Avukatı rehberliğinde kolayca aşabilirsiniz.
