Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu
Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu, bir bilişim suçudur ve Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesi uyarınca, başkasına ait banka veya kredi kartlarının hukuka aykırı bir şekilde kullanılması veya başkası adına sahte olarak kart üretilmesi, satılması, devredilmesi veya sahte kartın kabul edilmesiyle gerçekleşen bir suçtur. Bu suç, genellikle “kredi kartı dolandırıcılığı suçu” olarak da adlandırılmaktadır.
Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu, Türk Ceza Kanunu’nda “Bilişim Alanında Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bilişim suçları, çağdaş iletişim araçları olan bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi cihazlar veya pos makinası gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen suçlardır.
Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu üç ayrı şekilde işlenebilir:
- Bir başkasına ait gerçek bir banka veya kredi kartının kötüye kullanılması (Türk Ceza Kanunu madde 245/1).
- Sahte banka veya kredi kartı üretmek, satmak, devretmek, satın almak veya kabul etmek (Türk Ceza Kanunu madde 245/2).
- Sahte bir banka veya kredi kartı kullanarak kendisine veya başkasına yarar sağlamak (Türk Ceza Kanunu madde 245/3)
Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Yani suçun oluşabilmesi için fail bilerek ve isteyerek eylemi yerine getirmelidir. Eş deyişle fail banka ve kredi kartını kullanırken, banka ve kredi kartının başkasına ait olduğunu ve kart sahibinin rızasının olmadığını bilmeli, bütün bunları bilen fail bilerek ve isteyerek kendisine ve başkasına yarar sağlamalıdır.
Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu Av. İlkat İZOL
Ceza hukuku ve ceza muhakemesi hukuku alanlarında uzun yılların deneyimine sahip olan Av. İlkat İZOL, müvekkillerine özel ilgi ve titizlikle hizmet vermektedir. Kendi tercihi doğrultusunda uzmanlaştığı ceza hukuku konusunda gösterdiği başarılarla tanınmaktadır. Hukuk camiasında çözümsüz olarak görülen problemler, İZOL’ün özellikle ilgilendiği konulardan biridir. Eğer siz de hukuk alanında profesyonel destek arıyorsanız, Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’nin internet sitesinde yer alan Avukata Soru Sor bölümünden Kredi ve Banka Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu ile ilgili Av. İlkat İZOL’e sorularınızı iletebilir ve iletişim sekmesi aracılığıyla kendisiyle iletişime geçebilirsiniz.
Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçunda Fail
Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda kanun koyucu tarafından fail bakımından herhangi bir özellik aranmamıştır. Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda herkes fail olabilir. Yani bir kişinin banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunu işleyebilmesi için kart sahibinin elinden banka ya da kredi kartını alması yine şifresini de bilişim sistemleri aracılığıyla kırabilmesi için belli bir yeteneğe sahip olması kanun koyucu tarafından aranmamaktadır. Kart sahibinin rızası bulunmadan banka ve kredi kartını ele geçiren ve kullanan veya kullandıran kişi faildir.
Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunun faili tüzel kişi de olabilir. Tüzel kişilerin suçun faili olması halinde ise TCK madde 246 uyarınca TCK madde 60’da yer alan güvenlik tedbirleri uygulanmaktadır. Şöyle ki tüzel kişiler hakkında her ne kadar ceza yaptırımı uygulanamasa da, işlenen suç dolayısıyla kanunda öngörülen güvenlik tedbiri niteliğindeki yaptırımlar istisnadır. Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunun işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri uygulanır.
Banka ve Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçunun Cezası Nedir? (TCK 245/1 Cezası)
Türk Ceza Kanunu madde 245/1’de hüküm altına alınan suçun işlenmesi durumunda fail hakkında üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasının uygulanması kanun koyucu tarafından hüküm altına alınmıştır. Kanun koyucu burada hapis cezasının yanı sıra adli para cezasını da madde metninde düzenleme altına almıştır. Yani kişi TCK 245/1’de belirtilen suçu işlediğinde hem hapis cezası hem adli para cezası birlikte uygulanacaktır. TCK 52/1. maddesinde adli para cezasının alt ve üst sınırları hüküm altına alınmıştır. TCK 245/1. maddesinde yer alan banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda adli para cezasının altı sınırı belirtilmemiş olup faile alt sınır olan 5 gün adli para cezası verilecektir.
TCK 245/1: Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Banka ve Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu İştirak (TCK Madde 245/1)
Türk Ceza Kanunu’nda yer alan suçlar, tek başına işlenebileceği gibi, birden fazla kişi tarafından da fikir ve eylem birliği içinde işlenebilir. Her bir kişinin gerçekleştirdiği eylemler, kanun koyucu tarafından değerlendirilirken iştirak kavramına bakılır.
Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda, iştirak açısından değerlendirmemiz gereken konu, Türk Ceza Kanunu’nun 37/1. maddesine göre suçun müşterek faillik şeklinde işlenip işlenmeyeceğidir. birlikte fail ne demek? Müşterek fail nedir? Müşterek faillik durumunda suç işleme iradesine ek olarak, failler eylemin gerçekleştirilmesi konusunda birlikte hakimiyet kurdukları için her bir kişi fail olarak kabul edilir. Örneğin faillerden birisi hırsızlık yapmak suretiyle banka ve kredi kartını ele geçirmesi üzerine diğer failin ele geçirilen bu banka veya kredi kartını kullanarak haksız yarar sağlaması durumunda failler hem banka veya kredi kartının ele geçirilmesi hem de bu kartların kullanılarak haksız yarar sağlanması durumunda faillerin fikir ve eylem birliği içerisinde olması durumunda banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu oluşur. Önemle belirtmek isteriz ki her failin kartın ele geçirilmesinde veya kartın kullanılmasında suça katılması zorunlu değildir. Suçun işlenmesinde failler görev paylaşımı yaparak hareket bazı failler kartın ele geçirilmesi noktasında suça bizzat katılırlar, bazı faillerin ise kartın kullanılması ve haksız yarar sağlanması noktasına iştirak ederler. Böyle bir durumda her fail için suç tamamlanmış olacaktır. Failler arasında fikir ve eylem birliğinin mevcut olmaması durumunda ise faillerin her biri bakımından farklı suçlar gündeme gelecektir.
Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK 245/1 Fikri İçtima)
Türk Ceza Kanunu madde 44’de fikri içtima düzenleme altına alınmıştır.
TCK madde 44: İşlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan cezalandırılır.
Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu için fikri içtima kuralının uygulama bulabilmesi için TCK madde 44’de yer alan koşulların sağlanması gerekmektedir.
Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu Zincirleme Suç (TCK 245/1 Zincirleme Suç)
Zincirleme suç TCK madde 43/1’de düzenleme altına alışmıştır.
TCK madde 43/1: Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır.
Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda fail tarafından başkasına ait banka veya kredi kartıyla aynı suç işleme kastı ile birden fazla kez ATM’den para çekilmesi ya da farklı işletmelerden alışveriş yapılması halinde zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır. Burada suçun mağduru banka veya kredi kartı sahibi olmakta olup, aynı mağdura karşı suçun birden fazla işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır.
Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçunun faili kart sahibine ait banka veya kredi kartını arka arkaya kullanması durumunda zincirleme suç hükümleri uygulanır mı? Fail ele geçirdiği banka veya kredi kartını çok kısa aralıklarla kullanarak haksız çıkar sağlaması halinde, olayın meydana geldiği zaman dikkate alınarak zincirleme suç hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı hususu değerlendirilmelidir. Yargıtay’ın failin ele geçirdiği banka veya kredi kartını çok kısa aralıklarla kullanarak haksız çıkar sağlaması halinde tek suçun oluştuğu yönünde kararları bulunmaktadır.
Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu Şahsi Cezasızlık Sebepleri (TCK 245/4)
Şahsi cezasızlık sebepleri failin kişisel durumu sebebiyle kanunda hüküm altına alınan cezanın verilmediği halleri ifade etmektedir. TCK 245/4’de suçun şahsi cezasızlık hali düzenlenmiştir. Şahsi cezasızlık sebeplerinin mevcut olması halinde gerçekleştirilen eylem sonucunda suçun oluşmadığından söz edilemez. Örneğin aile veya akrabalar arasındaki güven ilişkisi sebebiyle Türk örf ve adetleri gereğince aile ve akrabalar arasındaki huzuru korumak maksadıyla işlenen suçların mazur görülmesi için kanun koyucu düzenleme yapmıştır. TCK 245/1 maddesindeki banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda kanunun saydığı akrabalar arasında suçun işlenmesi durumunda suçu işleyen şahıs hakkında şahsi cezasızlık hali hüküm altına alınmıştır. Bu sebeple fail hakkında dava açılmayabilir, dava açıldığı durumda ise mahkeme tarafından CMK madde 233/4-b uyarınca ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilebilir. Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda fail ile mağdur arasındaki ilişki TCK 245/4 maddesinde hüküm altına alınan türden bir ilişki ise fail hakkında cezaya hükmolunamaz. Fakat önemle belirtmek isteriz ki fail ile birlikte suça iştirak eden, şerik, azmettirici ya da yardım eden kişiler ile mağdur arasında TCK 245/4 maddesindeki türden bir ilişki yoksa bu kişiler bakımından cezaya hükmedilmelidir.
TCK 245/4: Birinci fıkrada yer alan suçun;
a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,
b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlâtlığın,
c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, Zararına olarak işlenmesi hâlinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.
İnternetten Kartla Alışveriş Güvenli Mi?
İnternetten alışveriş yaparken nelere dikkat etmeliyiz? Kötü niyetli kişiler tarafından sanal ortamda kullanılan banka veya kredi kartları kopyalanarak haksız yarar sağlanmaktadır. Günümüzde, müşteriler günlük alışverişlerini ve elektrik, su, doğalgaz, internet faturası gibi fatura ödemelerini internet üzerinden kart bilgilerini girerek gerçekleştirme eğilimindedir.
Kötü niyetli kişiler banka ya da kredi kartlarını fiziksel olarak ele geçirmeden, telefonla kart sahipleri ile yapılan görüşmelerle veya bilişim sistemlerine sızarak kart sahiplerinin kart bilgilerini ve şifrelerini elde edebilmektedirler. Bu kötü niyetli kişiler, internet üzerinden elde ettikleri kart bilgileri ve şifrelerini kullanarak, haksız şekilde kazanç sağlamak amacıyla ürün veya hizmet satın alarak başka hesaplara para transferi yapabilmektedirler.
Böyle bir olayda banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu oluşur mu? Böyle bir olayda kart fiziki olarak elde bulundurulmadan mağdurun kart bilgileri ve şifresi ile işlem yapılmaktadır. Kart bilgilerinin yukarıda anlattığımız şekilde elde edilerek ürün veya hizmet satın alarak başka hesaplara para transferi yapılması eylemi olayında TCK madde 245/1’de düzenlenen banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu oluşmaktadır.
ATM’den Çekilen Paranın Kart Sahibine Verilmemesi
Çoğu zaman ATM’den para çekmeye çalışan yaşlıların ve bilgisi olmayan kişiler hedef alındığı bu hallerde kart sahibine para çekilmesi konusunda yardımcı olmak bahanesiyle birtakım kişiler kartta bulunan parayı almakta ve kart sahibine hesapta para olmadığını veya ATM’nin bozuk olduğunu söylemektedirler. Bu tür olaylarda kart sahibi çoğu zaman kartını ve kart şifresini faile rızası ile vererek işlem yapmasını istemekte fail de ATM’den kart sahibinin rızası dışında işlem yaparak haksız menfaat elde etmektedir. Bu şekilde gerçekleşen ATM’den çekilen paranın kart sahibine verilmemesi eylemi banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunu oluşturmaktadır.
ATM Haznesine Müdahale Edilerek Para Çıkışının Engellenmesi (ATM Dolandırıcılığı)
Banka veya kredi kartı sahibi, ATM cihazından nakit para çekmek isterken ATM para çıkış haznesinin para çıkışını yapmaması üzerine incelenmesi için bankaya başvurduğu sırada daha önce ATM’nin para çıkış haznesini bozan bir kişi ATM cihazına gelerek nakit parayı alarak olay yerinden uzaklaşarak haksız bir şekilde menfaat sağlamaktadır. Böyle bir durumda banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu oluşur mu? ATM cihazına müdahale edilerek banka veya kredi kartı sahibinin parasının alınması durumunda fail mağdurun kartını ve şifresini ele geçirmeye ya da kullanmaya yönelik bir eylemde bulunmamakta olup hedefi yalnızca ATM cihazındaki paraya yöneliktir. Dolasıyla böyle bir olayda banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu değil hırsızlık suçu oluşacaktır.
Mail Order Dolandırıcılığı
Mail order dolandırıcılığı başkasına ait kredi kartı bilgilerinin kopyalanarak kart sahiplerini maddi ve manevi zarara uğratan bir dolandırcılık yöntemidir.
Bu dolandırıcılık yönteminde kart hamili ve kredi kartı olmadan POS cihazı üzerinden işlem gerçekleştirilmektedir. POS cihazı üzerinden kredi kartı numarası, son kullanma tarihi ve kartın arka yüzünde yer alan CVV numarasının girilmesiyle işlem yapılmakta olup bu işleme Mail Order denilmektedir.
Mail order dolandırıcılığı yönteminde, dolandırıcılar kişileri arayarak kendilerini şirket temsilcisi, internet, telefon ve TV aboneliklerinin temsilcisi, sigorta acente temsilcisi gibi yerlerden aradıklarını söyleyerek kart sahiplerini yanıltarak kart bilgilerini alarak mail order yöntemi ile haksız menfaat elde etmektedirler.
Vefat Eden Kişinin Kredi Kartını Kullanmak
Vefat eden kişinin emekli maaşı, yaşlılık maaşı veya engelli maaşı gibi kart kullanılarak düzenli olarak kart kullanılarak çekilen gelirleri kişinin ölümünden sonra akrabaları veya üçüncü kişiler tarafından çekilebilmektedir. Bunun yanında vefat eden kişinin kredi kartını kullanmak suretiyle üçüncü kişiler haksız menfaat temin edebilirler. Vefat eden kişi ölümünden önce kredi kartı veya banka kartını kendi rızası ile akrabasına veya üçüncü kişiye verdiyse bu rıza kart sahibi kişinin ölümü ile ortadan kalkmakta olup TCK madde 245/1 uyarınca bu durum banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçunu oluşturmaktadır.
Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartının İzinsiz Limit Dışı Kullanılması
Başkasına ait banka veya kredi kartının, kart sahibince verilen izin ve limit dışında kullanılması günlük hayatta karşımıza çıkmaktadır. Banka veya kredi kartını kendi rızası ile üçüncü kişiye veren kart sahibi, verdiği kişiye kartını belirli bir limitte kullanması konusunda rıza göstermiş olabilir. Kartı alan üçüncü kişinin limitin dışına çıkarak kartı kullanması ve kendine yarar sağlaması durumunda artık kart sahibinin rızasından bahsedilemeyecektir. Bu durumda kartı kullanan üçüncü kişi bakımından TCK 245/1’de düzenlenen banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu gündeme gelecektir. Örneğin kişinin çalıştığı gazinoya müşteri olarak gelen müşterinin hesabı ödemek üzere verdiği kredi kartlarından, POS cihazı üzerinden hesap dışı fazla tutarda işlem yaparak söz konusu işlemde kendi lehine yarar sağlaması banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçunu oluşturacaktır.
Banka ve Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu Zamanaşımı
Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Fakat önemle belirtmek isteriz ki banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunu işleyen kişi fiili işlediği sırada 12-15 yaş aralığında ise dava zamanaşımı 7 yıl 6 ay, 15-18 yaş aralığında ise dava zamanaşımı 10 yıldır.
Son Olarak Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çelik & Baştürk Hukuk ve Danışmanlık Ofisi avukatları Av. Tolga ÇELİK müvekkillerimize son derece profesyonel olarak hizmet vermekteyiz. Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu ile ilgili sorularınız ve görüşmeleriniz avukata sor kısmından avukatlarımıza ulaşabilirsiniz.
